آخه‌ای‌ها

با آخایی‌ها اشتباه نشود.

آخه‌ای‌ها (‎/əˈkiːənz/‎; یونانی: Ἀχαιοί) یکی از چهار قبیله بزرگی بودند که هرودوت یونانیان را به همراه آیولی‌ها، ایونیان و دوری‌ها به آنها تقسیم کرد. آنها در منطقه آخیا در شمال پلوپونز ساکن بودند و نقش فعالی در استعمار ایتالیا داشتند و شهر کروتون را تأسیس کردند. برخلاف سایر اقوام بزرگ در دوره کلاسیک، آخه‌ای‌ها گویش جداگانه‌ای نداشتند، در عوض از شکلی از دوری استفاده می‌کردند.

ریشه نام

ریشه‌شناسی اصطلاح Ἀχαιοί ناشناخته است. رابرت اس پی بیکس پیشنهاد کرد که منشأ آن در زبان پیشایونانی *Akay^wa- سرچشمه گرفته شده‌است.^[1] مارگالیت فینکلبرگ، در حالی که اذعان داشت که ریشه‌شناسی نهایی آن ناشناخته است، یک شکل یونانی متوسط *Ἀχαϝyοί را پیشنهاد کرد.^[2]

اصطلاح Ἀχαιοί همچنین توسط هومر برای اشاره به یونانیان به عنوان یک کل استفاده شده‌است، و ممکن است مربوط به اصطلاح هیتی "Ahhiyawa" باشد که اعتقاد بر این است که به یونان میسنی یا بخشی از آن اشاره دارد.^[3][4][5][6]

تاریخ

نقشه آخیا کلاسیک

در دوران کلاسیک آخه‌ای‌ها در منطقه آخیا در شمال پلوپونز ساکن بودند و بعداً مستعمرات در ایتالیا از جمله کروتون و سیباریس را بنیان گذاشتند.^{[7][8][9][10]} آنها به یونانی دوریک آخه‌ای، گویش یونانی دوری صحبت می‌کردند.^[11][12] در دوران هلنیستی، یک زبان کوینه دوریک آخایی توسعه یافت که در نهایت با زبان یونانی کوینه مبتنی بر آتیک در قرن دوم پیش از میلاد جایگزین شد.^[13]

آخه‌ای‌ها هویت مشترک خود را در قرن ششم پیش از میلاد در واکنش به افزایش قدرت سیکیون در شرق و اسپارت در جنوب و در طول قرن پنجم پیش از میلاد در واکنش به توسعه‌طلبی هخامنشیان تثبیت کردند.^[14] هرودوت آنها را به عنوان یک ملت متحد متشکل از ۱۲ دولت‌شهر توصیف کرد: پلن، آیژیرا، اژه‌ای‌ها، بورا، هیلایک، آگیوس، رایپس، پاتراس، فرای، اولونوس، دیم و تریتاتیا.^[15] ظهور مقدونیه در اواخر قرن چهارم پیش از میلاد به نظر می‌رسد که اولین اتحادیه آخه‌ای را نابود کرد، و مقدونی‌ها در نهایت آنقدر بسیاری از کشورهای عضو را کنترل کردند که دولت فدرال آخه‌ای عملاً فعالیت خود را متوقف کرده بود.^[16]

پس از شکست مقدونیه از رومیان در اوایل قرن دوم پیش از میلاد، اتحادیه توانست سرانجام اسپارت را که به شدت ضعیف شده بود شکست دهد و کنترل کل پلوپونز را به دست گیرد. با این حال، با افزایش نفوذ روم در این منطقه، اتحادیه به یک شورش آشکار علیه سلطه روم، در آنچه به عنوان جنگ آخه‌ای شناخته می‌شود، شروع شد. آخه‌ای‌ها در نبرد کورنت در سال ۱۳۶ پیش از میلاد شکست خوردند و اتحادیه توسط رومیان منحل شد.^[17]

اسطوره‌شناسی

بر اساس اسطوره بنیاد که توسط هزیود رسمیت یافته‌است، نام آنها از بنیانگذار اسطوره‌ای آنها آخایوس می‌آید که ظاهراً یکی از پسران کسوتوس و برادر ایون، مؤسس قبیله ایونی بود. کسوتوس به نوبه خود پسر هلن، پدرسالار اسطوره‌ای ملت یونانی ( هلنی) بود.^[18]

هم هرودوت و هم پوسانیاس این افسانه را بازگو می‌کنند که آخه‌ای‌ها (اشاره به قبیله دوره کلاسیک) در ابتدا در آرگولیس و لاکونیا ساکن بودند. به گفته هرودوت، آخه‌ای‌ها توسط دوری‌ها در جریان حمله دوری‌های افسانه‌ای پلوپونز از آن سرزمین‌ها بیرون رانده شدند.^[19] در نتیجه، آخه‌ای‌ها به منطقه‌ای به نام اگیالوس رفتند و اگیالی‌ها (که اکنون به نام ایونیان شناخته می‌شوند) را مجبور به ترک سرزمین خود کردند.^[20] ایونی‌ها به‌طور موقت به آتن پناه بردند و ایگیالوس به آخیا معروف شد.^[21][22]

پوسانیاس می‌گوید که «آخه‌ای» نام یونانی‌هایی بود که در اصل در آرگولیس و لاکونیا ساکن بودند، زیرا آنها از فرزندان آخایوس، آرکاندر و آرشیتلس اسطوره‌ای بودند.^[23] According to Pausanias, Achaeus به گفته پاوسانیاس، آخایوس در اصل در آتیک زندگی می‌کرد، جایی که پدرش پس از اخراج از تسالی در آنجا ساکن شده بود. آخایوس بعداً برای بازپس‌گیری سرزمینش به تسالی بازگشت و از آنجا بود که آرکاندر و آرشیتلس به پلوپونز سفر کردند.^[24] ظاهراً به همین دلیل است که بخش باستانی تسالیا نیز وجود داشته‌است که به نام آخای فیتیوتیک شناخته می‌شود.

پانویس

1. R. S. P. Beekes, Etymological Dictionary of Greek, Brill, 2009, p. 181.
2. Margalit Finkelberg, "From Ahhiyawa to Ἀχαιοί", Glotta 66 (1988): 127–134.
3. Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. pp. 1–6. ISBN 978-1-58983-268-8.
4. Gális, Martin (2017). Mycenae, Troy and Anatolia: Mycenaean names in Hittite documents, and Anatolian names in the Homeric Iliad (M.A.). Univerzita Karlova. Core
5. Oikonomaki, Androniki (2008). "Ἀχαιοί, Ἀργεῖοι, Δαναοί: Revisiting the system of denomination of the Greeks in the Homeric epics". Research Bulletin. Harvard University. Retrieved December 3, 2022.
6. Skinner, Joseph E.. The Invention of Greek Ethnography: From Homer to Herodotus. United Kingdom, OUP USA, 2012.
7. Thatcher, Mark (2021). The Politics of Identity in Greek Sicily and Southern Italy. Oxford University Press. Chapter 2.
8. Papadopoulos, John (2001). "Magna Achaea: Akhaian Late Geometric and Archaic Pottery in South Italy and Sicily". Hesperia. 70 (4): 373–460. doi:10.2307/3182054. JSTOR 3182054.
9. Papadopoulos, John K. (2002). "Minting Identity: Coinage, Ideology and the Economics of Colonization in Akhaina Magna Graecia". Cambridge Archaeological Journal. 12: 21–55. doi:10.1017/S0959774302000021. S2CID 162404730.
10. Peoples, Nations and Cultures. Editor John Mackenzie. Weidenfeld & Nicolson. 2005.
11. Woodard, Roger D., ed. (2008). The Ancient Languages of Europe (به انگلیسی). Cambridge University Press. between pages 49 and 50. ISBN 978-1-139-46932-6.
12. Classification of the West Greek dialects at the time about 350 B.C. by Antonín Bartoněk, Amsterdam, Adolf M. Hakkert, 1972, p. 186.
13. Buck, Carl Darling (1900). "The Source of the So-Called Achaean-Doric κοινη". American Journal of Philology. 21 (2): 193–196. doi:10.2307/287905. JSTOR 287905.
14. Economou, Emmanouil M. L.. The Achaean Federation in Ancient Greece: History, Political and Economic Organisation, Warfare and Strategy, p. 12. Germany, Springer International Publishing, 2020.
15. Walbank, Frank William. The hellenistic world. Cambridge, Harvard University Press, 1993.
16. Larsen, J.A.O. Greek federal states: their institutions and history. Oxford: Clarendon Press (1968).
17. Waterfield, Robin. Taken at the Flood: The Roman Conquest of Greece. United Kingdom, Oxford University Press, 2014.
18. Apollodorus, Library I, 7.3.
19. Herodotus VIII, 73.
20. Herodotus VII, 94.
21. Pausanias VII, 1.
22. Herodotus I, 143–147.
23. Pausanias VII, 1.7.
24. Pausanias VII, 1.3.

منابع

• Balmuth, Miriam S.; Tykot, Robert H. (1998). Studies in Sardinian Archaeology, Volume 5. Ann Arbor, MI: Oxbow Books. ISBN 978-1-900188-82-1.
• Bryce, Trevor (2005). The Kingdom of the Hittites (New ed.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927908-1.
• Budin, Stephanie Lynn (2009) [2004]. The Ancient Greeks: An Introduction. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-537984-6.
• Castleden, Rodney (2005). The Mycenaeans. London and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-36336-5.
• Chadwick, John; Baumbach, Lydia (1963). "The Mycenaean Greek Vocabulary". Glotta. 41 (3/4): 157–271.
• Chadwick, John (1976). The Mycenaean World. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29037-1.
• Cline, Eric H. (2007). "Rethinking Mycenaean International Trade with Egypt and the Near East". In Galaty, M.; Parkinson, W. (eds.). Rethinking Mycenaean Palaces II: Revised and Expanded Edition. Los Angeles, CA: Cotsen Institute of Archaeology. pp. 190–200.
• Cline, Eric H., ed. (2012). The Oxford Handbook of the Bronze Age Aegean. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-987360-9.
• Cline, Eric H. (2014). 1177 B.C. The Year Civilization Collapsed. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4998-7.
• de la Cruz, José Clemente Martín (1988). "Mykenische Keramik aus Bronzezeitlichen Siedlungsschichten von Montoro am Guadalquivir". Madrider Mitteilungen (29): 77–92.
• Feuer, Bryan Avery (2004). Mycenaean Civilization: An Annotated Bibliography through 2002. Jefferson, NC: McFarland & Company, Inc. ISBN 978-0-7864-1748-3.
• Fields, Nic; illustrated by Donato Spedaliere (2004). Mycenaean Citadels c. 1350–1200 BC (3rd ed.). Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-762-8.
• Fisher, Elizabeth A. (1998). The Mycenaeans and Apulia. An Examination of Aegean Bronze Age Contacts with Apulia in Eastern Magna Grecia. Jonsered, Sweden: Astrom.
• Güterbock, Hans G. (April 1983). "The Hittites and the Aegean World: Part 1. The Ahhiyawa Problem Reconsidered". American Journal of Archaeology. 87 (2): 133–138. doi:10.2307/504928. JSTOR 504928. S2CID 191376388.
• Güterbock, Hans G. (June 1984). "Hittites and Akhaeans: A New Look". Proceedings of the American Philosophical Society. 128 (2): 114–122.
• Huxley, G.L. (1960). Achaeans and Greeks. Oxford and New York: Oxford University Press.
• Kling, Barbara (1989). Mycenaean IIIC:1b and Related Pottery in Cyprus. Lund: P. Aströms Förlag. ISBN 978-9-18-609893-3.
• Latacz, Joachim (2004). Troy and Homer: Towards a Solution of an Old Mystery. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926308-0.
• Mellink, Machteld J. (April 1983). "The Hittites and the Aegean World: Part 2. Archaeological Comments on Ahhiyawa-Achaians in Western Anatolia". American Journal of Archaeology. 87 (2): 138–141. doi:10.2307/504929. JSTOR 504929. S2CID 194070218.
• Moore, A.D.; Taylour, W.D.; French, Elizabeth Bayard (1999). Well Built Mycenae (Volume 10): The Temple Complex. Warminster, England: Aris & Phillips. ISBN 978-1-84217-000-7.
• Nikolaou, Kyriakos (1973). The First Myceneans in Cyprus. Nicosia: Department of Antiquities, Cyprus.
• Olsen, Barbara A. (2014). Women in Mycenaean Greece: The Linear B Tablets from Pylos and Knossos. Hoboken, NJ: Taylor and Francis. ISBN 978-1-317-74795-6.
• Petrie, Sir William Matthew Flinders (1894). Tell el-Amarna. London: Methuen & Co.
• Ridgway, David (1992). The First Western Greeks. Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-42164-5.
• Runnels, Curtis Neil; Murray, Priscilla (2001). Greece before History: An Archaeological Companion and Guide. Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-4050-0.
• Stubbings, Frank H. (1951). Mycenaean Pottery from the Levant. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tartaron, Thomas F. (2013). Maritime Networks in the Mycenaean World. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-06713-4.
• van Wijngaarden, Geert Jan (2002). Use and Appreciation of Mycenaean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (1600–1200 BC). Amsterdam: Amsterdam University Press. ISBN 978-9-05-356482-0.
• Vianello, Andrea (2005). Late Bronze Age Mycenaean and Italic Products in the West Mediterranean: A Social and Economic Analysis. Oxford: Archaeopress. ISBN 978-1-84171-875-0.
• Acts of the International Archeaological Symposium: "The Mycenaeans in the Eastern Mediterranean", Nicosia 27th March-2nd April, 1972. Ministry of Communications and Works, Department of Antiquities. 1973.