خاقانی

افضل‌الدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی، متخلّص به خاقانی یکی از بزرگترین قصیده‌سرایان ایرانی است. زادگاه وی شروان و به تاریخ (۵۲۰ هجری قمری)است. او در سال (۵۹۵ هجری قمری) در تبریز درگذشت.

«آن مصر مملکت که تو دیدی خراب شد// وآن نیل مکرمت که شنیدی سراب شد»
«از مزاج اهل عالم مردمی کم جوی از آنک// هرگز از کاشانه کرکس همایی برنخاست»
«باور نکردمی که رسد سوی کوه، کوه// مردم رسد به‌مردم باور بکردمی// کوهی بود تنم که بدو کوه غم رسید// من مردمم چرا نرسیدم به‌مردمی»
«جان صرف کند در آرزویم// گر خود همه شیر مرغ جویم»
«خصم تو کور و تو آئینه// کور آئینه شناسد؟ هیهات»
«دورنگیِ شب و روزِ سپهر بوقلمون// پرند عمر تورا می‌برند رنگ و بها»
«همتت در جهان نمی‌گنجد// هفت دریا سبو نمی‌دارد»

«خرکی را به‌عروسی خواندند// خر بخندید و شد از قهقهه سست// گفت من رقص ندانم به‌سزا// مطربی نیز ندانم به‌درست// بهر حمالی خوانند مرا// کآب نیکو کشم و هیزم چست»
«شیر برفینم، نه‌آن شیری که بینی صولتم// گاو زرینم، نه‌آن گاوی که یابی عنبرم»
«نشاید بردن اندُه را به‌اندوه// نشاید کوفت آهن جز به‌آهن»
«وصل تو بی‌هجر توان دیدنی// گوشت جدا کی شود از استخوان.»

«نکهت حور است یا صفای صفاهان// جبهت جوز است یا لقای صفاهان// دیو رجیم، آن‌که بود دزد بیانم// گر دم طغیان زد از همای صفاهان// او به‌قیامت سپیدروی نخیزد// زانکه سیه بست برقفای صفاهان// اهل صفاهان مرا بدی زچه گویند// من چه خطا کرده‌ام بجای صفاهان…// کردهِ قصار، پس عقوبت حداد// این مثل است آنِ اولیایِ صفاهان»

این خماهنگون که چون ریم آهنم پالود و سوخت شد سکاهن پوشش از دود دل دروای من

«سخن آن بود کز اول نهاد استاد خاقانی// به مهمانخانه گیتی پی دانشوران خوانش»
- عبدالرحمن جامی
«کیست که پیغام من به‌سوی شروان برد// یک سخن ازمن بدان مرد سخندان برد// گوید خاقانیا! این‌همه ناموس چیست// نه هرکه دو بیت گفت، لقب زخاقان برد»
- جمال‌الدین عبدالرزاق
«همی گفتم که خاقانی دریغا گوی من باشد// دریغا من شدم آخر دریغا گوی خاقانی»
- نظامی
«ور درین علمت کند شاهی هوس//علم اگر در چینست خاقانیت بس»
- عطار

ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ

خاقانی
دارد.

این یک نوشتار ناتمام است. با گسترش آن به ویکی‌گفتاورد کمک کنید.

دارای منبع