بازیگر ایرلندی From Wikipedia, the free encyclopedia
کیلیَن مورفی (به ایرلندی: Cillian Murphy، تلفظ: /ˈkɪliən/؛ زادهٔ ۲۵ مهٔ ۱۹۷۶) بازیگر ایرلندی است. او حرفهٔ خود را به عنوان خواننده، گیتاریست و ترانهنویس یک گروه موسیقی راک آغاز کرد. سپس در اواخر دههٔ ۱۹۹۰ موسیقی را کنار گذاشت و به بازی در تئاتر و فیلمهای کوتاه و مستقل روی آورد. از نخستین نقشهای سینمایی قابل توجه او میتوان به ۲۸ روز بعد (۲۰۰۲)، وقفه (۲۰۰۳) و چشم قرمز (۲۰۰۵) اشاره کرد. وی برای بازی در نقش یک زن ترنس در فیلم کمدی درام صبحانه در پلوتون (۲۰۰۵) نامزد دریافت جایزهٔ گلدن گلوب شد.
کیلین مورفی | |
---|---|
زادهٔ | ۲۵ مهٔ ۱۹۷۶ (۴۸ سال) |
پیشه | بازیگر |
سالهای فعالیت | ۱۹۹۶–اکنون |
آثار | فهرست کامل |
همسر | ایوان مک گینس |
فرزندان | ۲ |
مورفی در همکاری با کریستوفر نولان، ابتدا نقش مترسک را در سهگانهٔ بتمن (۲۰۰۵–۲۰۱۲) بازی کرد و در تلقین (۲۰۱۰)، دانکرک (۲۰۱۷) و اوپنهایمر (۲۰۲۳) از دیگر فیلمهای نولان حضور پیدا کردهاست. او برای ایفای نقش اصلی در اوپنهایمر، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد. فیلم ترسناک یک مکان ساکت: بخش ۲ (۲۰۲۱) و بازی در نقش تامی شلبی در مجموعهٔ درام جنایی پیکی بلایندرز (۲۰۱۳–۲۰۲۲) از دیگر کارهای شناخته شده او هستند. مورفی در فیلم اوپنهایمر نولان (۲۰۲۳) نقش جی رابرت اوپنهایمر را ایفا کرد که برای آن برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد[1].
مورفی در سال ۲۰۱۱ برنده جایزهٔ جوایز تئاتر ایرلند به عنوان بهترین بازیگر مرد و جایزهٔ دراما دسک اجرای برجسته انفرادی برای نمایش تکنفره میسترمن شد. در سال ۲۰۲۰، روزنامه آیریش تایمز از او به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران ایرلندی تاریخ سینما یاد کرد.[2]
مورفی در ۲۵ مه ۱۹۷۶ در داگلاس، کورک به دنیا آمد.[3] مادرش زبان فرانسه تدریس میکرد، در حالی که پدرش برندان برای وزارت آموزش و مهارتها کار میکرد.[4] پدربزرگ، خالهها و عموهایش نیز معلم بودند. او در بالینتمپل، همراه برادر کوچکترش پدی و دو خواهر کوچکتر به نامهای سایل و اورلا بزرگ شد.[5][6] او در ۱۰ سالگی شروع به نوشتن و اجرای آهنگ کرد.[7] مورفی کاتولیک بزرگ شد و در یک دبیرستان شهریهای کاتولیکی شرکت کرد، جایی که از نظر تحصیلی خوب بود اما اغلب دردسر درست میکرد و گاهی اخراج میشد. او در چهارمین سال به این نتیجه رسید که شیطنت کردن ارزش این همه دردسر را ندارد.[8] او به ورزش که بخش عمده ای از برنامه درسی مدرسه را تشکیل میداد، علاقه نداشت، و معتقد بود که فعالیتهای هنری در مدرسه نادیده گرفته شدهاست.[9]
مورفی اولین طعم اجرا را در دبیرستان چشید، زمانی که در یک برنامه تئاتر ارائهشده توسط شرکت تئاتر کورکادورکا شرکت و از این تجربه با احساس خوبی یاد کرد.[10] ویلیام وال، رماننویسی که معلم زبان انگلیسی او بود، مورفی را تشویق کرد که بازیگری را پیگیری کند، اما او در حال تبدیل شدن به یک ستاره راک بود.[11] در اواخر نوجوانی و اوایل ۲۰ سالگی، او در چندین گروه در کنار پدی، گیتار میزدند و میخواندند و دو نفری که به بیتلز علاقهمند بودند و با الهام از آهنگی از فرانک زاپا گروهی به نام «The Sons of Mr. Green Genes» تشکیل دادند. لیبل اسید جاز رکورد به آنها پیشنهاد داد که برای ساخت پنج آلبوم میتوانند قرارداد ببندند، که آنها این پیشنهاد را رد کردند، زیرا پدی هنوز در مدرسه بود و این دو در قبال مبلغ اندکی که لیبل برای حق پخش آهنگهای مورفی تعیین کردهبود، موافق نبودند.[12][13] مورفی بعداً گفت که، «من بسیار خوشحالم که در گذشته ما [آن قرارداد را] امضا نکردیم زیرا شما به نوعی زندگی و کل موسیقی خود را به یک لیبل واگذار میکنید.»[14]
مورفی در سال ۱۹۹۶، تحصیل در رشته حقوق را در دانشگاه کورک (UCC) آغاز کرد، اما در امتحانات سال اول خود مردود شد به این خاطر که هدف و علاقهای به آن نداشت.[15] نه فقط به این دلیل که با گروهش مشغول بودند، بلکه چند روز پس از شروع به کار در UCC متوجه شد که قانون آن چیزی که او میخواسته نیست.[16] پس از دیدن تولید صحنه ای توسط کورکادورکا از پرتقال کوکی، توجهاش به حرفه بازیگری جلب شد.[17] اولین نقش مهم او در تولید آماتور یک نمایشنامه در انجمن درام UCC بود. مورفی همچنین در اجرای موزیکال کمدی Little Shop of Horrors، نقش اصلی را بازی کرد که در سالن اپرای کورک نمایش دادهشد. او بعدها اعتراف کرد که انگیزه اصلی او در آن زمان، رفتن به مهمانیها و ملاقات با زنان بوده، و نه دنبالکردن حرفه بازیگری.[18]
این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
مورفی در فیلم زندگینامهای اوپنهایمر نقش جی. رابرت اوپنهایمر را بازی کرد.[19][20] این ششمین همکاری میان نولان و مورفی و همچنین نخستین فیلم نولان است که مورفی در آن نقش اصلی را بازی کرد. مورفی برای آمادهسازی، مقدار زیادی از وزن خود را برای مطابقت با ظاهر تقریباً لاغر اوپنهایمر کاهش داد، و بهطور گسترده در مورد زندگی اوپنهایمر به تحقیق پرداخت. او همچنین برای این نقش، از شکل ظاهری موسیقیدان انگلیسی دیوید بویی در دههٔ ۱۹۷۰ الهام گرفت.[21] این فیلم که در سال ۲۰۲۳ اکران شد، بیش از ۹۵۵ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروخت و نقدهای مثبتی از منتقدان به دست آورد.[22][23] بازی مورفی مورد تحسین قرار گرفت و منتقد امپایر نوشت: «در هستهٔ تپنده فیلم، مورفی در نقش اوپنهایمر قرار دارد و [بازی] او در سرتاسر آن متقاعد کننده است.»[24] مورفی برای ایفای این نقش جوایز گلدن گلوب، بفتا، انجمن بازیگران فیلم و اسکار در رشتهٔ بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.[25][26][27][28]
در میانهٔ سال ۲۰۰۴، مورفی با دوست دختر قدیمی خود، هنرمندی به نام ایوان مکگینس که در سال ۱۹۹۶ در یکی از اجراهای راک گروه با او آشنا شدهبود، ازدواج کرد.[29][30] این زوج از سال ۲۰۱۵ در دوبلین با دو پسرشان (زادهٔ سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷) زندگی میکنند.[31]
مورفی صاحب یک سبک شخصی یا تبلیغاتی نیست، ترجیح میدهد دربارهٔ زندگی خود صحبت نکند و تا سال ۲۰۱۰ در هیچ برنامه زندهٔ گفتوگو تلویزیونی شرکت نمیکرد؛ تا اینکه مهمان برنامه ایرلندی لِیت لِیت شد اما هم چنان کم حرف و محتاط بود. او اغلب به تنهایی در مراسمها شرکت میکند. او اظهار داشته که به زندگی به شیوه افراد مشهور علاقهمند نیست و گفته: «حضور روی فرش قرمز برای من چالشی است که نمیخواهم به آن برسم.»[32] او به عمد به شیوهای زندگی میکند که توجه رسانهها را جلب نکند. مورفی با چند بازیگر ایرلندی ازجمله کالین فارل، جاناتان ریس میرز و لیام نیسون دوست است.[33]
موسیقی همچنان بخش مهمی از زندگی مورفی را تشکیل میدهد. در سال ۲۰۰۴، او گفت: «تنها چیز عجیب و غریب در سبک زندگی من، سیستم پخش موزیک من، خرید موسیقی و رفتن به کنسرت است».[34] او عضو هیچ گروه راکی نیست و قصد ندارد گروه دیگری را تشکیل دهد، اما گاهی با دوستانش یا به تنهایی موسیقی مینوازد و آهنگ مینویسد. وی در این باره گفتهاست: «حتی اگر کارم خوب بود، تصور بازیگری و عضویت در یک گروه راک بهطور همزمان، به این معنی است که هرگز جدی گرفته نخواهم شد.»[29] در سال ۲۰۱۵، او در فهرست یکی از ۵۰ مرد خوش لباس جیکیو قرار گرفت.[35]
مورفی به عنوان یک کاتولیک بزرگ شد و به اندیشههای ندانمگرایی نزدیک شدهبود، تا اینکه بعد از تحقیق پیرامون نقش خود به عنوان یک فیزیکدان و فضانورد در فیلم آفتاب، بیان کرد که آتئیست است.[36][37] با این حال، در سال ۲۰۱۹ اظهار داشت که همچنان به اصول اخلاقی مذهب کاتولیک پایبند است.[38][39] مورفی حدود ۱۵ سال گیاهخوار بود، که به گفته او به دلیل تردید در روشهای ناسالم تجارت کشاورزی و «نگرانی ابتلا به بیماری جنون گاوی» بود تا یک تصمیم اخلاقی.[40] او دوباره شروع به خوردن گوشت کرد تا برای بازی در پیکی بلایندرز وزنش را زیاد کند.[41] وی همچنین از دویدن لذت میبرد.[42]
این بخش نیازمند بهروزرسانی است. |
سال | عنوان | جایزه | بخش | نتیجه | منبع |
---|---|---|---|---|---|
۲۰۰۲ | خوکهای دیسکو | جایزه جشنواره فیلم مستقل اورنسه | بهترین بازیگر | برنده | [43] |
۲۰۰۳ | ۲۸ روز بعد | جوایز امپایر | بهترین بازیگر جدید | نامزدشده | [44] |
جوایز فیلم و درام IFTA | بهترین بازیگر نقش اول مرد – فیلم | نامزدشده | |||
۲۰۰۴ | جایزه سینما و تلویزیون امتیوی | بهترین عملکرد موفق | نامزدشده | [45] | |
۲۰۰۵ | بتمن آغاز میکند | جوایز فیلم و درام IFTA | بازیگر نقش مکمل – فیلم | نامزدشده | [46] |
چشم قرمز | بهترین بازیگر نقش اول مرد – فیلم | نامزدشده | |||
صبحانه در پلوتون | جایزه ستلایت | بازیگر برجسته در یک فیلم سینمایی، کمدی یا موزیکال | نامزدشده | [47] | |
۲۰۰۶ | بتمن آغاز میکند | حلقه منتقدان فیلم لندن | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد سال بریتانیا | نامزدشده | |
صبحانه در پلوتون | جوایز گلدن گلوب | جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد – فیلم موزیکال یا کمدی | نامزدشده | [48] | |
چشم قرمز | جوایز ساترن | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد | نامزدشده | [49] | |
صبحانه در پلوتون، بادی که در مرغزار میوزد | جوایز فیلم اروپا | جایزه فیلم اروپا بهترین بازیگر نقش اول مرد | نامزدشده | [50] | |
بادی که در مرغزار میوزد | جوایز فیلم ایندیپندنت بریتانیا | بهترین نقش آفرینی یک بازیگر مرد در یک فیلم مستقل بریتانیایی | نامزدشده | [45] | |
جایزه حلقه منتقدان فیلم دوبلین | بهترین بازیگر | نامزدشده | [45] | ||
جیکیو | بازیگر سال | برنده | [51] | ||
۲۰۰۷ | جوایز فیلم بفتا | جایزه ستاره نوظهور بفتا | نامزدشده | [52] | |
جوایز فیلم و درام IFTA | بهترین بازیگر نقش اول مرد – فیلم | نامزدشده | [53] | ||
صبحانه در پلوتون | بهترین بازیگر نقش اول مرد – فیلم | برنده | |||
آفتاب | جوایز فیلم ایندیپندنت بریتانیا | بهترین نقش آفرینی یک بازیگر مرد در یک فیلم مستقل بریتانیایی | نامزدشده | [54] | |
۲۰۰۸ | جوایز فیلم و درام IFTA | بهترین بازیگر نقش اول مرد – فیلم | نامزدشده | [55] | |
۲۰۱۰ | سرآغاز | انجمن منتقدان فیلم منطقه واشینگتن، دی.سی. | جایزه انجمن منتقدان فیلم منطقه واشینگتن دی.سی. برای بهترین گروه بازیگران | نامزدشده | [56] |
جوایز فیلم و درام IFTA | بازیگر نقش مکمل – فیلم | نامزدشده | [57] | ||
پاداش پریر | بازیگر نقش اول – فیلم | نامزدشده | |||
۲۰۱۲ | میسترمن | جوایز تئاتر ایرلند | بهترین بازیگر | برنده | [58] |
جایزه دراما دسک | اجرای برجسته انفرادی | برنده | [59] | ||
شکسته | جوایز فیلم ایندیپندنت بریتانیا | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد | نامزدشده | [60] | |
۲۰۱۵ | پیکی بلایندرز | جایزه فیلم و تلویزیون ایرلند | بهترین بازیگر نقش اول مرد در درام | نامزدشده | [61] |
۲۰۱۷ | جوایز تلویزیون ملی بریتانیا | بهترین اجرای درام | نامزدشده | [62] | |
انتروپوید | شیر چک | بهترین بازیگر نقش اول مرد | نامزدشده | [63] | |
۲۰۱۸ | پیکی بلایندرز | جایزه فیلم و تلویزیون ایرلند | بهترین بازیگر نقش اول مرد در درام | برنده | [64] |
۲۰۲۰ | جوایز تلویزیون ملی بریتانیا | بهترین اجرای درام | برنده | [65] | |
جایزه فیلم و تلویزیون ایرلند | بهترین بازیگر نقش اول مرد در درام | نامزدشده | [66] | ||
۲۰۲۱ | یک مکان ساکت: بخش ۲ | جایزه فیلم میان فصل | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد | برنده | [67] |
۲۰۲۲ | جایزه برتر گزینش منتقدان | بهترین بازیگر مرد در فیلم ترسناک | نامزدشده | [68] | |
پیکی بلایندرز | جوایز تلویزیون ملی بریتانیا | بهترین اجرای درام | برنده | [69] | |
۲۰۲۴ | اوپنهایمر | جوایز گلدن گلوب | جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد – فیلم درام | برنده | [48] |
جوایز اسکار | جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد | برنده | [70] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.