مجموعه‌ای از صفحه‌های وب که دارای محتوای چندرسانه‌ای و داده‌های گوناگون است From Wikipedia, the free encyclopedia
وبگاه،[1] وب‌سایت (به انگلیسی: Website)، تارنما[2] و یا تارگاه[3] (همچنین با عنوان اشتباه سایت نیز شناخته می‌شود)، مجموعه‌ای از صفحات وب حاوی محتوای چند رسانه ای است که دارای یک دامنه اینترنتی یا زیردامنه اینترنتی مشترک‌اند و توسط حداقل یک سرور وب انتشار داده می‌شود. وبگاه‌ها روی شبکه پروتکل اینترنت مثل شبکهٔ اینترنت یا شبکه محلی قرار می‌گیرد.
صفحهٔ وب سندی است که معمولاً به صورت اچ‌تی‌ام‌ال نوشته می‌شود و همواره با استفاده از پیمان اچ‌تی‌تی‌پی می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد. پیمان اچ‌تی‌تی‌پی اطلاعات را از کارساز وبگاه به مرورگر وب کاربر منتقل می‌کند تا این اطلاعات برای کاربر نمایش داده شوند.
وبگاه‌ها نقش‌های مختلفی دارند و به حالت‌های گوناگونی به کار می‌روند. یک وبگاه ممکن است وبگاه شخصی، یا وبگاه تجاری یا وبگاه دولتی یا متعلق به یک سازمان غیرانتفاعی باشد. همهٔ وبگاه‌ها در کنار هم یک تار جهان‌گستر بزرگ از اطلاعات را درست می‌کنند.
اجزای سازنده وبگاه‌ها صفحه‌های وب هستند که با یک زبان نشانه‌گذاری ابرمتن (اچ‌تی‌ام‌ال، اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال) قالب‌دهی شده‌اند. دسترسی به صفحات وبگاه از طریق یک ریشهٔ مشترک یوآرال با نام صفحه اصلی امکان‌پذیر است که این صفحهٔ اصلی از لحاظ فیزیکی روی همان کارساز قرار می‌گیرد. آدرس‌های صفحات آن‌ها را به صورت هرمی سازمان‌دهی می‌کنند اگرچه ابرپیوندهای موجود میان‌شان تعیین می‌کنند که چگونه کاربر اطلاعات را ببینند و چگونه ترافیک وب، بین بخش‌های مختلف وبگاه پخش شود.
برای دسترسی به اطلاعات برخی از تارنماها می‌باید حق اشتراک داشته باشید. از میان وبگاه‌هایی که برای ورود به آن‌ها به اشتراک نیاز دارید، می‌توان به وبگاه‌های تجاری، بخش‌هایی از وبگاه‌های خبری، وبگاه‌های بازی، میزگردهای اینترنتی، خدمات رایانامه، و سایت‌های ارائه‌کنندهٔ داده‌های بلادرنگ بهابازار اشاره کرد. هم‌اکنون در سال ۲۰۱۶ کاربران نهایی می‌توانند توسط ابزارهای مختلفی شامل رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند و تلویزیون هوشمند به وبگاه‌های مختلف دسترسی داشته باشند.
وب توسط تیم برنرزلی انگلیسی در مؤسسه سرن ایجاد شد. در ۳۰ آوریل ۱۹۹۳ سرن اعلام کرد استفاده از وب برای همگان رایگان است. پیش از معرفی HTML و HTTP از سایر پروتکل‌ها مثل پروتکل انتقال فایل و گوفر برای دریافت فایل از سرور استفاده می‌شد.
وبگاه می‌تواند محصول تلاش یک فرد یا یک گروه باشد که با هدف خاصی تهیه می‌شود. هر وبگاه می‌تواند ابرپیوندهایی به بقیهٔ وبگاه‌ها داشته‌باشد و بنابراین گاهی اوقات کاربر نمی‌تواند میان سایت‌های مختلف تمایز آشکاری قایل شود.
وبگاه‌ها را به زبان اچ‌تی‌ام‌ال می‌نویسند یا پس از آنکه در زبان دیگری نوشته می‌شوند به زبان اچ‌تی‌ام‌ال تبدیل‌شان می‌کنند و دسترسی به آن‌ها از طریق یک نرم‌افزار با نام مرورگر وب یا مشتری HTTP امکان‌پذیر است. دسترسی به وبگاه‌ها از طریق رایانه‌های موجود روی شبکهٔ اینترنت یا وسایل مرتبط با اینترنت شامل رایانه‌های رومیزی، رایانه‌های کیفی، تبلت، لپ‌تاپ و تلفن‌های همراه امکان‌پذیر است.
یک سامانهٔ رایانه‌ای که با عنوان کارساز وب (سرور وب) و همچنین سرور HTTP شناخته می‌شود میزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP می‌توانند برای اشاره به نرم‌افزاری که روی این سامانه‌های رایانه‌ای اجرا می‌شوند نیز به کار رود و کارش این است که داده‌های مربوط به صفحات وب را بازیابی کند، و در مقابل درخواست کاربران وبگاه، اطلاعات را تحویل دهد. کارساز اچ‌تی‌تی‌پی آپاچی معروف‌ترین نرم‌افزار کارساز وب موجود است (بر اساس آمارهای نت‌کرفت) و دیگر نرم‌افزار پرکاربرد IIS از شرکت ماکروسافت است.
وبگاه ایستا، وبگاهی است که اطلاعات آن به ندرت تغییر می‌کنند و تغییر اندک اطلاعات در آن با نرم‌افزارهای ویرایش شخصی صورت می‌گیرد. نرم‌افزارهای ویرایش‌گر مهم که کاربرد شخصی فراوانی دارند عبارت اند از:
وبگاه پویا وبگاهی است که دایماً با کاربران اطلاعات دادوستد می‌کند و اطلاعاتش به سرعت تغییر می‌کند. ارتباط با کاربر با متغیرهای پایگاه داده مانند متغیرهای نشست، متغیرهای بخش سرور (داده‌های محیطی و…) یا کوکی‌های HTTP صورت می‌پذیرد و گاهی هم این ارتباط به مستقیماً رخ می‌دهد (مثلاً از راه حرکت نشانگر موش‌واره بر روی برخی قسمت‌های صفحه). هنگامی که وبگاه درخواست کاربر برای اتصال به یک صفحه را دریافت می‌کند، صفحه مورد نظر به خودکار توسط نرم‌افزار از انبار ذخیرهٔ موجود برداشته می‌شود و فرد می‌تواند به اطلاعات دست یابد؛ مثلاً وبگاه می‌تواند وضعیت ارتباط فعلی بین کاربر و گفتگو را نشان دهد، وضعیت جدید را نمایش دهد یا اطلاعات شخصی کاربر را در اختیار وی بگذارد.
سامانه‌های نرم‌افزاری تنوع بسیار زیادی دارند و از میان آن‌ها می‌توان به صفحات کارساز فعال (ASP)، صفحات کارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه‌نویسی ابرمتن‌پرداز (PHP) اشاره کرد که در تولید وب‌سایت‌های پویا کاربرد بسیاری دارند. ممکن است اطلاعات وبگاه از یک یا چند دادگان بازیابی شوند یا در بازیابی آن‌ها از فناوری‌های گسترش‌پذیرنویسی (XML) محور مانند چکیده وبگاه (RSS) استفاده کنیم. محتویات ایستا را می‌توان پویا تولید کرد، که این فراوری اطلاعات می‌تواند موقتی بوده یا بر اساس وقوع رخ‌داد خاصی صورت پذیرد. در این صورت برای استفاده از موتار پویای اختصاص یافته به هر کاربر یا هر اتصال کارایی سامانه کاهش نمی‌یابد.
اپلت‌ها می‌توانند توانایی‌های مرورگرهای وب را بیفزایند و از آن‌ها برای نمایش «محتویات فعال» استفاده کنند. از میان این نرمافزارها می‌توان به Flash یا اپلت‌های نوشته شده به زبان جاوا اشاره کرد. اچ‌تی‌ام‌ال پویا(DHTML) در به‌روزآوری بی‌درنگ صفحات وب کاربرد زیادی دارند (در صورت استفاده از این فن، برای اعمال تغییرات به اطلاعات موجود لازم نیست به بارگذاری بپردازید)، که در آن‌ها از الگوی شیءگرای سند(DOM) و جاوااسکریپت استفاده شده‌است، که در مرورگرهای نوین وب به صورت پیش‌ساخته دیده می‌شوند.
در ابتدا وبگاه‌ها فقط متن داشتند سپس از تصاویر نیز استفاده شد. بعد از آن افزایه‌هایی به مرورگرها افزوده شد تا استفاده از ویدئو و شنیداری و سایر محتوای تعاملی را امکان‌پذیر کند. مثال‌هایی از این افزایه‌ها مایکروسافت سیلورلایت، ادوبی فلش و ادوبی شاک‌ویو است. اچ‌تی‌ام‌ال۵ این مزیت را دارد که بدون نیاز به افزونه جدید می‌تواند فایل‌های شنیداری و ویدئویی را پخش کند. همچنین بسیاری از وبگاه‌های امروزی درون خود جاوااسکریپت می‌سازند و به طراح وبگاه این امکان را می‌دهد که با فرستادن کدها به مرورگر اینترنت، محتوای صفحه را تغییر دهد و در صورت نیاز با سرور ارتباط برقرار کند. به این قابلیت درونی وبگاه مدل شیءگرای سند و اچ‌تی‌ام‌ال پویا گفته می‌شود.
«وب» فارسی نیست و شکل مختصر عبارت «وب (تار) جهان‌گستر» است. البته فرهنگستان فارسی واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخیل پذیرفته‌است و تارنما جایش را به وبگاه داده‌است. به هر حال ممکن است تا یک‌نواخت شدن شیوه نگارش این کلمه مدت زمان زیادی طول بکشد. این اختلاف دیدگاه در مورد مشتقات این کلمه مانند «وب‌نوشت» / «وب‌نوشت» نیز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاری مردم از «وب‌سایت» و «سایت» به عنوان شیوه نگارش مطلوب یاد شده‌است. همچنین در برخی جاها از ترکیبات لفظ «پایگاه» مانند «پایگاه اینترنتی» استفاده می‌کنند. برخی اوقات به آن تارنما هم گفته می‌شود.
«وبگاه»[1] واژه مصوب گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه «وب‌سایت» (Website) در زبان انگلیسی هستند.
وبگاه‌های گوناگون با محتویات و کاربردهای مختلف بر روی اینترنت به چشم می‌خورند که در طبقه‌بندی آن‌ها روش‌های متعددی وجود دارد. برخی از این طبقه‌بندی‌ها عبارتند از:
برخی از وبگاه‌ها را می‌توان در چندین طبقه‌بندی ارایه‌شده جای داد؛ مثلاً یک پایگاه اینترنتی تجاری می‌تواند ضمن ارایهٔ محصول، اسناد اطلاعاتی مختلف مانند اوراق سفید را ارائه کند. همچنین هر یک از رده‌بندی‌های ارایه‌شده دارای زیرطبقه‌بندی‌هایی نیز هستند. برای مثال، یک وبگاه مستهجن نوعی وبگاه تجارت الکترونیک یا سایت بازرگانی است (چرا که تلاش دارد حق عضویت خود را به کاربران بفروشد). یک وبگاه‌ها طرف‌داری می‌تواند پایگاه اینترنتی افتخاری باشد که در آن سرپرست سامانه به یک شخصیت معروف ادای احترام می‌کند.
بسیاری از وبگاه‌های تجاری شکل و شمایلی شبیه دفترک (بروشور) دارند و در آن‌ها تبلیغات تجاری فراوانی وجود دارند. برخی از سایت‌ها هم وسیلهٔ ارتباطی افراد با یکدیگر از طریق گفتگوی وب هستند.
وبگاه‌ها دارای محدودیت‌های معماری هستند (مثلاً توان محاسباتی اختصاص یافته وبگاه محدود است). وبگاه‌های بسیار بزرگ مانند یاهو، مایکروسافت، گوگل کارسازهای زیادی را به خدمت می‌گیرند و به تجهیزات بارگذاری پیشرفته‌ای نیاز دارند (مانند خدمات محتوای سامانه‌های سیسکو و کلیدهای شبکه).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
