مطالعات ناتوانی

مطالعات ناتوانی/معلولیت (به انگلیسی:Disability studies) یک رشته دانشگاهی است که معنا، ماهیت و پیامدهای ناتوانی و معلولیت را بررسی می‌کند. در ابتدا، این رشته بر تقسیم بین «آسیب دیدگی (به انگلیسی:impairment)» و «ناتوانی (به انگلیسی:disability)» متمرکز بود، که در آن آسیب دیدگی یک آسیب در ذهن یا بدن یک فرد، و ناتوانی یک ساختار اجتماعی تعریف می‌شود.^[1] این فرض دو مدل متمایز از ناتوانی را به وجود آورد: مدل اجتماعی ناتوانی و مدل پزشکی ناتوانی. در سال ۱۹۹۹ میلادی، الگوی و مدل اجتماعی ارجحیت یافت و به‌طور جهانی پذیرفته شد.^[2] با این حال، در سال‌های اخیر، تقسیم بین مدل‌های اجتماعی و پزشکی به چالش کشیده شده‌است.^[1]^[3] علاوه بر این، تمرکز فزاینده ای بر تحقیقات بین رشته‌ای شده‌است.^[4] به عنوان مثال، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که استفاده از «نشانگرهای مقطعی طبقه‌بندی (به انگلیسی:cross-sectional markers of stratification)"^[5] ممکن است به ارائه بینش‌های جدیدی در مورد توزیع غیر تصادفی عوامل خطر که قادر به تشدید فرآیندهای ناتوانی هستند کمک کند.^{^{[نیازمند شفاف‌سازی]}}

موضوعات مطالعات ناتوانی شامل آثاری در تاریخ ناتوانی، نظریه، قانون گذاری، سیاست، اخلاق و هنر است. با این حال، به دانشجویان آموزش داده می‌شود که از نظر عملی بر تجربیات زندگی افراد دارای معلولیت تمرکز کنند. این رشته بر افزایش دسترسی افراد دارای معلولیت و ناتوانی به حقوق مدنی و بهبود کیفیت زندگی آنها متمرکز است.^[6]

مطالعات مربوط به ناتوانی در دهه ۱۹۸۰ میلادی عمدتاً در ایالات متحده، بریتانیا و کانادا ظاهر شد. در سال ۱۹۸۶ میلادی، بخش مطالعه بیماری مزمن، آسیب دیدگی و ناتوانی انجمن علوم اجتماعی (ایالات متحده آمریکا) (به انگلیسی: Section for the Study of Chronic Illness, Impairment, and Disability of the Social Science Association (United States)) به انجمن مطالعات ناتوانی (به انگلیسی:Society for Disability Studies) تغییر نام داد.^[7] اولین برنامه مطالعات آکادمیک ناتوانی در ایالات متحده در سال ۱۹۹۴ میلادی در دانشگاه سیراکیوس آغاز شد.^[6] اولین ویرایش Disabilities Studies Reader (یکی از اولین مجموعه مقالات دانشگاهی مرتبط با مطالعات ناتوانی) در سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر شد.^[8] این رشته در ده سال بعدی به سرعت رشد کرد. در سال ۲۰۰۵ میلادی، انجمن زبان مدرن (به انگلیسی:Modern Language Association) مطالعات ناتوانی را به عنوان «بخش فرعی از مطالعه آکادمیک» تأسیس کرد.^[6]

در حالی که مطالعات ناتوانی در ابتدا در ایالات متحده، بریتانیا و کانادا پدیدار شد، مطالعات مربوط به ناتوانی در کشورهای دیگر نیز از طریق دریچه‌های مختلف انجام شده بود. به عنوان مثال، دانشگاه‌های آلمانی از ابتدای قرن بیستم به «Queer Disability Studies» توجه می‌کنند. مطالعات ناتوانی در آلمان تحت تأثیر آثار ادبی مکتوب جنسیت‌گرا و فمینیست است. این آثار بررسی می‌کند که چگونه معلولیت بر تمایلات جنسی و توانایی احساس لذت تأثیر می‌گذارد. در نروژ، مطالعات ناتوانی در زمینه ادبی متمرکز است.^[9]

تغییراتی در سال ۲۰۱۷ میلادی با اولین برنامه مطالعات دسترسی‌پذیری در دانشگاه مرکزی واشینگتن با تمرکز بین رشته‌ای بر عدالت اجتماعی، طراحی جهانی و دستورالعمل‌های بین‌المللی دسترسی به وب (WAG3) به عنوان پایگاهی برای دانش آموزش عمومی به‌وجود آمد.^[10]

Peter Beresford
Michael Bérubé
James Charlton
Lennard J. Davis
Nirmala Erevelles
Vic Finkelstein
Rosemarie Garland-Thomson
Johanna Hedva
Laura Hershey
Eva Kittay
Simi Linton
Mike Oliver
Robert McRuer
Tom Shakespeare
Anne Waldschmidt
Irving Zola

[1]
"Session Details: Avenues of Access: The State of Disability Studies". Modern Language Association. Modern Language Association. Retrieved 3 March 2021.
[2]
Bickenbacha, Jerome E; Chatterji, Somnath; Badley, E.M.; Üstün, T.B. (1999). "Models of disablement, universalism and the international classification of impairments, disabilities and handicaps". Social Science & Medicine. 48 (9): 1173–1187. doi:10.1016/s0277-9536(98)00441-9. PMID 10220018.
[3]
Dewsbury, Guy; Karen, Clarke; Randallb, Dave; Rouncefield, Mark; Sommerville, Ian (Oct 2010). "The anti‐social model of disability". Disability & Society. 19 (2): 145–158. CiteSeerX 10.1.1.140.9006. doi:10.1080/0968759042000181776.
[4]
"what is disability studies?". Society for Disability Studies. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 26 March 2015.
[5]
Siordia, C (2014). "Disability Prevalence According to a Class, Race, and Sex (CRS) Hypothesis". Journal of Racial & Ethnic Health Disparities. 2 (3): 303–310. doi:10.1007/s40615-014-0073-8. PMC 4628829. PMID 26539340.
[6]
Capuzzi Simon, Cecilia (1 November 2013). "Disability Studies: A New Normal". The New York Times. Retrieved 26 March 2015.
[7]
"Mission and History". Society for Disability Studies. Archived from the original on 21 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
[8]
Davis, Lennard J., ed. (1997). -9780415914710 The disability studies reader. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-91470-3. {{cite book}}: Check |url= value (help)
[9]
Leng, Kirsten (July 2019). "Historicising 'Compulsory Able-bodiedness': The history of sexology meets Queer Disability Studies". Gender & History. 31 (2): 319–333. doi:10.1111/1468-0424.12428 – via Academic Search Premier.
[10]
Petersen, Naomi Jeffery; Gruberg, Sandra J. (2018-11-26), "Chapter 1 Accessibility and Acceptance for University Students with Diverse Abilities", Perspectives on Diverse Student Identities in Higher Education: International Perspectives on Equity and Inclusion, Innovations in Higher Education Teaching and Learning, Emerald Publishing Limited, 14: 13–28, doi:10.1108/s2055-364120180000014003, ISBN 978-1-78756-053-6, retrieved 2021-08-21

Adams, R. , Reiss, B. and Serlin, D. , eds. Keywords for Disability Studies. New York University Press, 2015.
Albrecht, Gary L. , ed. Encyclopedia of Disability (5 vol. Sage, 2005)
Barnes, C. and G. Mercer. Exploring disability [2nd edition]. Cambridge, Polity Press, 2010.
Bell, Christopher, ed. Blackness and Disability: Critical Examinations and Cultural Interventions (Forecaast Series). LIT Verlag Münster, 2011.
Ben-Moshe, L. , Chapman, C. , and Carey, A. , eds. Disability Incarcerated: Imprisonment and Disability in the United States and Canada. Palgrave Macmillan, 2014.
Burch, Susan, and Paul K. Longmore, eds. Encyclopedia of American Disability History (3 Vol. 2009)
Burch, Susan and Michael Rembis. Disability Histories. Urbana, IL: University of Illinois Press, 2014.
Campbell, Fiona K. "Contours of Ableism: The Production of Disability and Abledness", Palgrave Macmillan, 2009.
Corker, Mairian and Tom Shakespeare. Disability/Postmodernity: Embodying Disability Theory, Continuum, 2002.
Davis, Lennard J. , ed. The Disability Studies Reader. Routledge 1997, 2013, 2017.
DePoy, Elizabeth, and Stephen Gilson, Studying Disability:. Los Angeles, CA: Sage 2011.
Guter, Bob, and John R. Killacky, Queer Crips: Disabled Gay Men and Their Stories. New York: Harrington Park Press, 2004.
Johnstone, David. An Introduction to Disability Studies, David Fulton Publishers Ltd 2001
Linton, Simi. Claiming Disability: Knowledge and Identity. New York University Press, 1998.
Lopez; Casasnovas; Nicodemo (2016). "Transition and duration in disability: New evidence from administrative data". Disability and Health Journal. 9 (1): 26–36. doi:10.1016/j.dhjo.2015.07.006. PMID 26440555.
McRuer, Robert. Crip Theory: Cultural Signs of Queerness and Disability (Cultural Front), NYU Press, 2006.
- Oliver, M. Understanding Disability: From Theory to Practice. New York, Basigstoke, 1996
Pothier, Dianne and Richard Devlin, eds. Critical Disability Theory: Essays in Philosophy, Politics, Policy, and Law (Law and Society Series), UBC Press, 2006.
Ronell, A. The Telephone Book: Technology, Schizophrenia, Electric Speech, University of Nebraska Press, 1989.
Siebers, Tobin Anthony. Disability Theory (Corporealities: Discourses of Disability), University of Michigan Press, 2008.
Snyder, Sharon, Brenda J. Brueggemann, and Rosemarie Garland-Thomson, eds. Disability Studies: Enabling the Humanities. Modern Language Association, 2002.
Snyder, Sharon L. and David T. Mitchell. Cultural Locations of Disability, University of Chicago Press, 2006.
Smith, Bonnie G. , and Beth Hutchison, eds. Gendering Disability. Rutgers University Press, 2004.
Thomas, C. Sociologies of Disability and Illness: contested ideas in disability studies and medical sociology, London, Palgrave, 2007.
Waldschmidt, A. , H. Berressem and M. Ingwersen, eds. Culture – Theory – Disability: Encounters between Disability Studies and Cultural Studies, Bielefeld, transcript, 2017.
Withers, AJ. Disability Politics & Theory, Halifax, Fernwood, 2012.

[MLA-1] [1]
"Session Details: Avenues of Access: The State of Disability Studies". Modern Language Association. Modern Language Association. Retrieved 3 March 2021.

[Models1999-2] [2]
Bickenbacha, Jerome E; Chatterji, Somnath; Badley, E.M.; Üstün, T.B. (1999). "Models of disablement, universalism and the international classification of impairments, disabilities and handicaps". Social Science & Medicine. 48 (9): 1173–1187. doi:10.1016/s0277-9536(98)00441-9. PMID 10220018.

[anti-social-3] [3]
Dewsbury, Guy; Karen, Clarke; Randallb, Dave; Rouncefield, Mark; Sommerville, Ian (Oct 2010). "The anti‐social model of disability". Disability & Society. 19 (2): 145–158. CiteSeerX 10.1.1.140.9006. doi:10.1080/0968759042000181776.

[SDSWhatIs-4] [4]
"what is disability studies?". Society for Disability Studies. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 26 March 2015.

[5] [5]
Siordia, C (2014). "Disability Prevalence According to a Class, Race, and Sex (CRS) Hypothesis". Journal of Racial & Ethnic Health Disparities. 2 (3): 303–310. doi:10.1007/s40615-014-0073-8. PMC 4628829. PMID 26539340.

[NYT-6] [6]
Capuzzi Simon, Cecilia (1 November 2013). "Disability Studies: A New Normal". The New York Times. Retrieved 26 March 2015.

[SDSMissionandHistory-7] [7]
"Mission and History". Society for Disability Studies. Archived from the original on 21 March 2015. Retrieved 26 March 2015.

[Davis2-8] [8]
Davis, Lennard J., ed. (1997). -9780415914710 The disability studies reader. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-91470-3. {{cite book}}: Check |url= value (help)

[9] [9]
Leng, Kirsten (July 2019). "Historicising 'Compulsory Able-bodiedness': The history of sexology meets Queer Disability Studies". Gender & History. 31 (2): 319–333. doi:10.1111/1468-0424.12428 – via Academic Search Premier.

[10] [10]
Petersen, Naomi Jeffery; Gruberg, Sandra J. (2018-11-26), "Chapter 1 Accessibility and Acceptance for University Students with Diverse Abilities", Perspectives on Diverse Student Identities in Higher Education: International Perspectives on Equity and Inclusion, Innovations in Higher Education Teaching and Learning, Emerald Publishing Limited, 14: 13–28, doi:10.1108/s2055-364120180000014003, ISBN 978-1-78756-053-6, retrieved 2021-08-21

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

مطالعات ناتوانی

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

نظریه پردازان قابل توجه این رشته

جستارهای وابسته

منابع

منابعی برای مطالعه بیشتر

پیوند به بیرون