لارها
از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
لارها (به لاتین: Lares) در اساطیر روم و مذهب روم باستان، روح پاسدار خانواده و در عین حال شاید ارواح نیاکانی بودند که به شیوه‌ای منظم در سرتاسر روم نیایش می‌شدند. معبد آنان در نزدیکی طاق تیتوس قرار داشت.[۱]
ویل دورانت این خدایان رومی را به‌خصوص حافظ چهارراهها و محیط‌های خانگی خوانده‌است.[۲]
شرح
خلاصه
دیدگاه
لارها خدایان محافظت‌کننده در روم باستان بودند. منشاء این خدایان به درستی مشخص نیست، و ممکن است بتوان آنان را نگاهبانان خانه‌ها، مزارع، یا حتی مرزها تلقی نمود یا آنان را ایزدان سودمندی و پرباری یا نیاکانی قهرمان با اسامی ذکر نشده و نامشخص، یا حتی آمیزه‌ای از اینها به‌شمار آورد. لارها در اواخر دوران جمهوری رم، در شکل مجسمه‌های کوچکی که به فرم استاندارد و معمولاً به صورت زوجی (دوتا دوتا) ساخته می‌شدند، مورد پرستش قرار می‌گرفتند.
تصور بر این بود که لارها بر تمامی وقایعی که در درون مرزها رخ می‌دهد، ناظرند و بر این وقایع قدرت اعمال نفوذ دارند و قادرند بر هر نقطه و هر عملکردی تأثیرشان را بگذارند. مجسمه‌های خانگی لارها، در طی وعده‌های غذایی هر خانواده بر سر میز یا سفره غذا قرار داده می‌شدند، و به نظر می‌رسید که حضور لارها، و پرستش و طلب برکت از آنان در تمامی فعالیت‌ها و اقدامات مهم هر خانواده مورد نیاز بود. بر اساس نتایج برخی از پژوهش‌های باستانی (و همینطور برخی از پژوهش‌های مدرن)، لارها (لارها)، جزو مقوله و طبقه خدایان خانوار (ایزدان خانوادگی) قرار می‌گیرند. نویسندگان رومی گاهی این خدایان را با خدایان اجدادی، خدایان خانگی و فامیلی و خانوادگی و همینطور خدایان اجاق یا آتشدان خانگی [=خدایان مرتبط با وستا] یکسان شناسایی کرده و در یک گروه قرار داده‌اند. در مقایسه با خدایان بزرگ روم، گستره فرمانروایی و میزان قدرت و نفوذ لارها محدود شده بود، اما با این وجود این ایزدان (لارها)، پدیده‌هایی با اهمیت در آیین‌های پرستش روم باستان به‌شمار می‌آمدند: با مقایسه شباهت میان کلمات، گروهی از خدایان خانگی روم (که لارها جزو آنها قرار می‌گیرند)، می‌توانند شرح دهنده همان مفهومی‌باشند که به تعبیر لارِم بازمی گردد.[۳]
جشن‌ها و آیین‌های مرتبط
به افتخار لارها جشن‌ها و آیین‌ها و مناسک مخصوصی در شماری از جشنواره‌های ملی و عمومی برگزار می‌شد. برخی از این جشن‌ها و آیین‌ها تمام و کمال در هر ویسی یا ویکی(مناطق یا بخش‌های سیاسی) حفظ گردیده‌است. جشن مربوط به چهار راهها (محل تلاقی جاده‌ها) یا مرزها یکی از این جشن‌ها و آیین‌ها بود که در زیارتگاه یا معبدی که توسط سرویوس تولیوس بنیان‌گذاری شده بود، برگزار می‌شد و بر مسائل مذهبی، و همینطور بر زندگی اجتماعی و سیاسی و موضوعات محلی، در اکثریت جوامع پلبیان نظارت داشت. مقامات اداری معبد که در برگزاری این آیین‌ها سهم داشتند و شامل مردمان آزاد و بردگان می‌شدند، به استثنای مقاماتی که بخاطر وضعیت یا اموالشان اغلب دارای صلاحیت مذهبی یا اداری و مذهبی در این زمینه بودند، از این روند حذف گردیدند. این آیین‌ها یا مناسک و جشن‌ها یا جشنواره‌های اجتماعی، در جریان تصفیه‌ها و اصلاحات آگوستی[که توسط امپراتور آگوستوس صورت گرفت]، همراه با اصلاحات مذهبی، و همینطور اصلاحات اجتماعی و سیاسی دستخوش تغییرات و اصلاحاتی گردیدند. آیین‌های پرستش لارها در خانواده‌ها و جوامع رومی، دست کم تا قرن چهارم میلادی دوام داشت.[۳]
در دی ماه هر سال، جشن شادیبخش «چهار راهها» برگزار می‌شد که در آن، لارها، یعنی نگاهبانان زمین، نیایش می‌شدند.[۴]
نکات دیگر
ویل دورانت در کتاب عظیم خود، تاریخ تمدن، نام لارها را جزو اساطیر اتروسکی نیز ذکر می‌کند و بیان می‌نماید که لارها جزو خدایان دوازده گانه اتروسکی محسوب می‌شده‌اند. وی در ارتباط با ویژگی‌های لارها در اتروسک می‌نویسد:
لارها و پنات‌ها [در میان خدایان دوازده گانه اتروسکی]، به شوخ طبعی شناخته می‌شدند، مجسمه‌های کوچک آنها در پرستشگاه نماینده روح کشتزار و خانه بود.
وی در جای دیگر به همراهی و ارتباط لارها با پنات‌ها چنین اشاره می‌کند:
«بر فراز آتشدان[=اجاق] خانه‌های رومی، تندیس‌هایی با تاج‌هایی از گل وجود داشت که نماینده خدایان یا ارواح خانواده بودند. از میان آن خدایان، یکی لارها بود[ند] که کشتزارها، ساختمان‌ها و دارایی خانواده به دست او[کذا، صحیح: آنها] بود و دیگری پناتس یا خدایان درون خانه، که اندوخته‌های خانواده را در انبارها و گنجه‌ها و طویله‌ها حفظ می‌کردند.» [۶]
پانویس
منابع
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.