حزب باد

حزب باد یا فرصت‌طلبی (به انگلیسی: Opportunism) عملی است که از شرایط استفاده می‌کند - بدون توجه به اصول یا عواقب آن برای دیگران. اقدامات اپورتونیستی، اقدامات مصلحتی هستند که عمدتاً با انگیزه‌های منافع شخصی هدایت می‌شوند. این اصطلاح را می‌توان در مورد انسان‌ها و موجودات زنده، گروه‌ها، سازمان‌ها، سبک‌ها، رفتارها و گرایش‌ها به کار برد. فرصت‌طلبی یا «رفتار فرصت‌طلبانه» یک مفهوم مهم در زمینه‌های مطالعاتی مانند زیست‌شناسی، هزینه تراکنش، نظریه بازی، اخلاق، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و سیاست است.

فرصت مورد استفاده قرار گرفت، فرصت از دست رفت، حکاکی توسط تئودور گال، ۱۶۰۵

فرصت‌طلبی به تغییر جهت دادن بر حسب دگرگونی اوضاع و همچنین به خاطر سود شخصی دلالت دارد.

کسانی را عضو حزب باد (اپورتونیست) می‌نامند که همواره به سوی قدرتِ وقت گرایش دارند و پایبند اصولی نیستند یا اصول خود را فدا می‌کنند.

مفاهیم اخلاقی

اپورتونیسم به عنوان یک سبک رفتار انسانی، معنای فقدان صداقت، یا انجام کاری غیرمنطقی (ناسازگار) را دارد. فکر اساسی این است که بهای پیگیری بی بند و باری خودخواهی، ناسازگاری رفتاری است؛ بنابراین، اپورتونیسم شامل به خطر انداختن برخی یا دیگر اصولی است که معمولاً رعایت می‌شوند. با این حال، تعیین مرز بین منفعت شخصی مشروع و خودخواهی نامطلوب (یا ضد اجتماعی) می‌تواند دشوار باشد. تعریف متکی بر دیدگاه است.^[1]

برخی افراد یک موضع فرصت طلبانه را به عنوان یک انتخاب مشروع می‌دانند؛ بنابراین، محافظه‌کار بریتانیا دولتمرد استنلی بالدوین قرار است به طعنه گفته باشد:^[2]

من ترجیح می‌دهم فرصت‌طلب باشم و شناور باشم تا اینکه با اصولی که در گردنم است به سمت پایین بروم. - استنلی بالدوین^[3]

در اپورتونیسم، زندگی به عنوان یک مقدار بی‌نهایت فرصت در نظر گرفته می‌شود که در آن الگوی پاسخ‌های فرد به هر یک هویت آنها را مشخص می‌کند. همچنین می‌توان آن را تلاش برای تحقق یا بیان برخی اصول دانست. با این حال، معضل اخلاقی که توسط اپورتونیسم مطرح می‌شود، به «تضاد» منافع شخصی با منافع دیگران یا پیروی از یک اصل مربوط می‌شود: یا انجام آنچه می‌خواهد یا انجام «آنچه که باید انجام شود». بدین ترتیب، به‌طور ماهوی، اپورتونیسم به عمل به فرصت‌ها به شیوه‌ای منفعت طلبانه، جانبدارانه یا یک جانبه اشاره دارد که به نحوی با یک یا چند قاعده، قانون، هنجار یا اصل کلی «تعارض» یا «تضاد» دارد.

این واقعیت که کنش منفعت‌خواهانه این تعارض را برمی‌انگیزد، نشان می‌دهد تمایل به استفاده از فرصت‌ها به نفع «بیش از حد» یا «نادرست» است و نتیجه آن کمبود شخصیت یا عدم تناسب است. از این رو اصطلاح اپورتونیسم اغلب مفهوم عبارت تحقیرآمیز را دارد. اخلاق‌گرایان ممکن است از اپورتونیسم بیزار باشند تا آنجا که اپورتونیسم متضمن نقض یک اصل اخلاقی است.

حقوقی

مقالهٔ اصلی: اپورتونیسم حقوقی

«فرصت‌طلبی حقوقی» اصطلاحی است که در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۵ در مجله پژوهش‌های تجاری، برای توصیف دعوای حقوقی پس از عرضه اولیه سهام برای بازیابی زیان‌های احتمالی پس از تحولات منفی سهام، صرف نظر از ماهیت قانونی ادعا ابداع شد.^[4]

جستارهای وابسته

• شایسته سالاری
• فردگرایی
• فساد
• هزینه فرصت

پانویس

1. لوئیز لوکاس و اندرو باندز، حرکت بازنشستگی یونیلور باعث اعتصاب می‌شود. فایننشال تایمز، ۹ دسامبر ۲۰۱۱.
2. این نقل قول به بالدوین نسبت داده شده‌است، بر اساس فرهنگ لغت پنگوئن از نقل قول، اما منبع دقیق نامشخص است.
3. به نقل از دانیل سینگر، «آیا سوسیالیسم محکوم است؟ معنی میتران». انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۱۹۸۸، ص. ۱۸۹. شاید این نقل قول به خطی در جان میلتون بهشت گمشده اشاره داشته باشد که بر اساس آن، سلطنت در جهنم بهتر از خدمت در بهشت است.

   ذهن جای خودش است و خودش در آن است

   می‌تواند بهشت جهنم، جهنم بهشت بسازد.

   مهم کجاست، اگر من همچنان همان باشم،

   و آنچه من باید باشم، همه به جز او کمتر

   تندر چه کسی را بزرگتر کرده‌است؟ حداقل اینجا

   ما آزاد خواهیم بود. خدای متعال نساخته‌است

   در اینجا برای حسادت او، ما را از این رو هدایت نمی‌کند

   در اینجا ما ممکن است امن و به انتخاب من سلطنت کنیم

   حکومت کردن ارزش جاه طلبی دارد، هرچند در جهنم

   بهتر است در جهنم سلطنت کنید، سپس در بهشت خدمت کنید. (کتاب 1)

   بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
4. Walker, Thomas; Turtle, Harry; Pukthuantthong, Kuntara; Thiengtham, Dolruedee (February 2015). "Legal opportunism, litigation risk, and IPO underpricing". Journal of Business Research. 68 (2): 326–340. doi:10.1016/j.jbusres.2014.06.025. S2CID 14929631. Retrieved May 6, 2022.

منابع

• داریوش آشوری (۱۳۸۵)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید، شابک ۹۶۴-۶۰۲۶-۲۲-۲