جمنا (رود)

برای جبهه سیاسی در ایران، جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی را ببینید.

جَمُنا^[۲][۱] (یا آوانویسی شده از روی انگلیسی به صورت یامونا؛ Yamuna)^[۳] (به هندی: यमुना، به اردو: جمنا، به بنگالی: যমুনা)، رودی مقدس برای هندوها^[۴] در شمال هندوستان است که از کوه‌های هیمالیا سرچشمه گرفته و با جریان یافتن عمدتاً به‌سمت جنوب شرقی در الله‌آباد به رود گنگ می‌پیوندد.^[۵] این رود یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌های رود گنگ است. رود جمنا غالباً در هیبت یمی، دختر خورشید و خواهر دوقلوی یما، خدای مرگ تجسم می‌شود.^[۴]

جمنا
نمایی از رود جمنا و بنای تاج محل بر کرانهٔ آن در آگره رود جمنا و حوضهٔ آبخیز آن
ویژگی‌های ظاهری
سرآب	کوه‌های هیمالیا
دهانه	رود گنگ در نزدیکی الله‌آباد
طول	۱۳۷۰[۱] یا ۱۳۷۶[۲] کیلومتر

مشخصات

رود جمنا، رودی به طول تقریبی ۱۳۷۰^[۱] یا ۱۳۷۶^[۲] کیلومتر است. این رود که یکی از رودهای مهم شمال هند به‌ویژه در ایالت‌های اوتاراکند و اوتار پرادش به‌شمار می‌رود، درعین حال یکی از مقدس‌ترین رودهای این کشور است.^[۲] این رود از دامنه‌های کوه باندارپونچ در هیمالیا در نزدیکی یمنتری در اوتاراکند سرچشمه می‌گیرد و در کوهپایه‌های هیمالیا به سمت جنوب جریان می‌یابد. پس از گذر از دهلی و تغذیهٔ آبراه آگرا، در جنوب دهلی به‌سمت جنوب شرقی تغییر مسیر داده و درحالی‌که اینک به‌طور کامل در ایالت اوتار پرادش جریان دارد، از آگره، فیروزآباد و اتاوه می‌گذرد.^[۲] شماری از ریزابه‌های جنوبی در جنوب اِتاوه به جمنا می‌پیوندد که از میان آن‌ها، رودهای چامبال، سند، بتوا و کِن بزرگ‌ترینشان هستند.^[۲] رود جمنا در نزدیکی الله‌آباد به رود گنگ می‌پیوندد که محل تلاقی این دو رود، مکانی مقدس برای هندوهاست.^[۲][۱]

بناهای تاریخی بسیاری همچون تاج محل در آگرا در امتداد کرانه‌های جمنا ساخته شده‌اند.^[۱] این رود پیش‌تر شریانی تجاری برای منطقه بود اما امروزه منبعی برای آبیاری ایالت‌های اوتار پرادش و پنجاب به‌شمار می‌رود و درعین حال، میزان آلودگی آب‌های آن به‌ویژه در ناحیهٔ دهلی، بسیار زیاد است.^[۱] در نتیجه رود جمنا به‌جز فصل بارندگی موسوم به مانسون، بسیار آلوده و کم‌آب بوده^[۱] و در فصل تابستان، با توجه به میزان آب برداشتی از آن توسط کانال‌های مختلف، به جویباری کوچک در بالادست آگرا تبدیل می‌شود.^[۲]

کانال‌ها یا آبراه‌های جمنای شرقی، جمنای غربی و آگره، مهم‌ترین کانال‌های موجود در مسیر رود جمنا هستند.^[۱]

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• 

منابع

1. "Answers - The Most Trusted Place for Answering Life's Questions". Answers (به انگلیسی). Retrieved 2023-08-03.
2. "Yamuna River | India, Map, Cities, & Origin | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2023-07-19. Retrieved 2023-08-03.
3. واحد پژوهش و تألیف گیتاشناسی زیر نظر سعید بختیاری (تابستان ۱۳۸۷)، «نقشهٔ سیاسی هند»، اطلس جامع گیتاشناسی ۸۷–۸۸، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ص. ص ۴۵، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۲-۲۷۰-۷
4. "Answers - The Most Trusted Place for Answering Life's Questions". Answers (به انگلیسی). Retrieved 2023-08-03.
5. "Answers - The Most Trusted Place for Answering Life's Questions". Answers (به انگلیسی). Retrieved 2023-08-03.