تندا یا تمپو(به ایتالیایی: Tempo)، معیاری از سرعت اجرای قطعههای موسیقی است. سرعت اهمیت زیادی در اجرای موسیقی دارد و بر احساس ناشی از موسیقی تأثیر میگذارد. تمپوی قطعات موسیقی اروپایی تا پیش از دوره کلاسیک، بسته به نوع قطعه، کمابیش ثابت و معلوم بود. از آن دوره به بعد تعیین تمپوی اثر برای آهنگساز رایج شد و آهنگسازان در آغاز پارتیتور تمپوی مورد نظر خود را، معمولاً با عبارات ایتالیایی، مینوشتند.[1][2][3][4]
نوازندگان، به ویژه نوآموزان، دستگاهی به نام مترونوم را برای نگهداشتن وزن قطعه بکار میبرند.[5]
انواع تندا بر اساس علامات ایتالیایی
تعاریف علامات تندای موسیقی ایتالیایی بر اساس لغتنامهٔ موسیقی هاروارد یا لغتنامهٔ برخطّ زبان ایتالیایی[6][7]
آهسته
Larghissimo – خیلیخیلی آرام (۱۹ ضرب بر دقیقه و کمتر)
Accelerando، اچلراندو – به تدریج تُند شدن، سرعت فزایندهٔ تدریجی
Allegretto – بهطور معتدل سریع (۹۸–۱۰۹ ضرب بر دقیقه)
Allegro، آلگرو – سریع، تند و شتابناک (۱۰۹–۱۳۲ ضرب بر دقیقه)
Vivace – سرزنده و سریع (۱۳۲–۱۴۰ ضرب بر دقیقه)
Vivacissimo – بسیار سریع و سرزنده (۱۴۰–۱۵۰ ضرب بر دقیقه)
Allegrissimo – بسیار سریع (۱۵۰–۱۶۷ ضرب بر دقیقه)
Presto – خیلی سریع (۱۶۸–۱۷۷ ضرب بر دقیقه)
Prestissimo – بهشدت سریع (۱۷۸ ضرب بر دقیقه و بالاتر)
آداجو (ایتالیایی) یا آداژو (فرانسوی) به یکی از تمپوهای موسیقی گفته میشود که ضربآهنگی آهسته و سنگین دارد. ضربآهنگ یک قطعه آداجیو بهطور متوسط هفتاد ضرب در دقیقه است.[10][11][12]
Some of these markings are today contentious, such as those on his "Hammerklavier" Sonata and Ninth Symphony, seeming to many to be almost impossibly fast, as is also the case for many of the works of Schumann. See "metronome" entry in (Apel 1969، ص. 523).
Charles Rosen suggests that many works marked "Allegretto" are nowadays played too quickly as a result of this confusion.Rosen, Charles (2002). Beethoven's Piano Sonatas: A Short Companion. New Haven: Yale University Press. pp.48–95. ISBN0-300-09070-6.