انسان‌انگاری

انسان‌انگاری، انسان‌دیسی یا انسان‌وارگی (به انگلیسی: Anthropomorphism)، آنتروپومورفیسم به معنای تعبیر انسان‌گونه از هر گونه مفهوم یا چیزی است که لزوماً خصلت یا شکل انسانی نداشته باشد.^[1]

سگ‌ها در حالت انسان‌دیسی در نقاشی بلوف شجاعانه اثر کاسیوس کولیج

به‌طور مثال، در معماری، برخی مفاهیم ریشه انسان‌انگارانه دارند.^[2][3] نسبت دادن خواص انسانی (مثل دست و پا و غیره) به خدا یا موجودات فضایی نیز نوعی انسان‌انگاری است.

در اسلام

مقاله‌های اصلی: الله و تجسیم

طبق گفته قرآن خداوند در بیان فلاسفه اسلامی تعریف پذیر نیست چون به حد و رسم شناخته نمی‌شود و ماهیت ندارد یعنی خدا را نمی‌توان دید و نمی‌توان آن را وصف کرد.^[4] با این وجود در برخی کتب اسلام صحبت از جسم بودن خدا گردیده،^[5] و اینکه مانند انسان می‌خندد، می‌گرید، دست^[6] و پا و چشم دارد، و روز قیامت پای خود را داخل آتش جهنم می‌کند،^[7] با اینحال، تعابیر اینچنینی در نزد اغلب مکاتب اسلام (از جمله تشیع) مردود می‌باشد.^[8]

جستارهای وابسته

• دگردیسی

پانویس

1. anthropomorphism - Definition from the Merriam-Webster Online Dictionary
2. Marco Frascari, Monsters of Architecture: Anthropomorphism in Architectural Theoryو Journal of Architectural Education (1984-), Vol. 46, No. 1 (Sep. , 1992), pp. 58-60
3. A Note on Anthropomorphic Architecture - Nas and Brakus 7 (3): 260 - Space and Culture
4. قرآن مجید، سوره توحید
5. Wesley Williams. Aspect Of The Creed Of Imam Ahamd Ibn Hanbal: A Study Of Anthropomorphism In Early Islamic Discourse. Int. J. Middle East Stud. 34 (2002), 441–463.
6. به‌طور نمونه با استناد بر آیاتی از قرآن همانند «یوم یکشف عن ساق» یا «یدالله فوق ایدیهم» (دست خدا بالاتر از دست آنهاست)
7. «Volume 6, Book 60, Number 371». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۰۹.
8. قرآن سوره اخلاص آیه 4 (112.4). در این آیه آمده‌است که «برای او نظیری نیست». همچنین در حدیثی از علی بن ابیطالب، به نقل از تفسیر نمونه ذیل همین سوره، آمده‌است که یکی از معانی «صمد» آن است که تمثالی برای خداوند نیست.

منابع