گویش تنگسیری

گویش تنگسیری یا تنگستانی گویش زبان فارسی جنوب ایران است که مردم شهرستان تنگستان در استان بوشهر بدان گفتگو می کنند.^{[۱][۲][۳][۴][۵][۶]} تنگسیری گویش فارسی است که نزدیکی بسیار به زبان پهلوی/فارسی‌میانه دارد و توسط زبان های لری، ترکی، عربی، انگلیسی بریتانیایی و سایر زبان های اروپایی تأثیرات کلماتی و دستور زبانی قرار گرفته است.^[۷]

تنگسیری
زبان بومی در	ایران استان بوشهر
منطقه	(جنوب و غرب استان بوشهر)
تبار	زبان‌های هندواروپایی زبان‌های هندوایرانی زبان‌های ایرانی زبان‌های ایرانی غربی زبان‌های ایرانی جنوب غربی زبان فارسی تنگسیری
سامانه نوشتاری	خط فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹	–
گلاتولوگ	tang1382[۸]

ویژگی های دستوری

در تنگسیری حرف آرامی مثل "ب" در میانه بعضی از کلمات حذف شده و جایش را به حرف تند "او" میدهد:

ابر= اَوّر

سبزی= سُوزی

تبر= تُوار

کبوتر= کُنتَر

کبک= کوگ

انبر= اَمبُر

نمونه واژه های تنگسیری

کا= کجا

اَور= ابر

زیمی= زمین

تیفو= طوفان

گاسلیت= نفت

ظلال= سایه گستر

کاتخ= اب گوشت

طیاره= هواپیما

زورد= نخ

لعلین= دمپایی

کک= سرفه

دومن= پایین

سِهَک-سِمَک= بو یا مزه بد گوشت های مختلف مثل ماهی

منابع

1. «معرفی "فرهنگ واژگان محلی بوشهر" در طرح جمعه با کتاب دشتی».
2. "The Lurs of Iran". www.culturalsurvival.org (به انگلیسی). 2010-02-17. Retrieved 2024-11-07. Most Lurs speak an Iranian dialect known as Luri; however, nearly half the Lurs of Luristan province speak Laki, another Iranian dialect. The Luri dialect is closer to Persian while Laki is closer to Kurdish. Generally speaking, Luri is divided into northern and southern dialects. The northern dialect is spoken in Luristan, several districts of Hamadan (Nahavand, Towisarkan) and by the inhabitants of south and southwest Ilam and northern part of Khuzistan province. The southern dialect is spoken by the inhabitants of Bakhtiari, Kuh-Gilu-Boir Ahmed and also in the north and east of Khuzistan, in the Mamasani district of Fars, and also in most areas of Bushehr province.
3. «شناخت لرهای استان بوشهر | بهمئی دات کام». web.archive.org. ۲۰۲۴-۰۱-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۱۷.
4. «دانشنامه بزرگ اسلامی - مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۱۷.
5. «گردشی در استان بوشهر». rasekhoon.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۱۷.
6. «لرهای پادریه (بندری، دشتستان) | لرپژوهی - استان‌های ساحلی بوشهر و خوزستان از قدیم موطن لُرها هستند». lurlogy.ir. ۲۰۱۶-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۱۷.
7. «پایان‌نامه: فرهنگ ، ادب و گویش تنگسیری». جویشگر علمی فارسی (علم نت). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۱.
8. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "تنگسیری". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

• فرهنگ ادب و گویش تنگسیری، حسین زنده‌بودی