پل شهرستان

پل شهرستان یا پل جی یا پل جسر حسین قدیمی‌ترین پل اصفهان روی رودخانهٔ زاینده رود است. این پل در زمان ساسانیان ایجاد گردید و در زمان دیلمیان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده‌است. پل شهرستان در جی قدیم در شرق اصفهان واقع شده‌است. پایه‌های آن بر روی سنگهای طبیعی کف رودخانه استوار گردیده‌است.^[۱] طول پل از ستون مدور آجری تا انتهای سنگفرش قدیمی، در حدود ۱۰۵ متر و عرض آن از ۴/۲۵ تا ۵ متر متغیر است. جهت پل، شمالی - جنوبی با کمی انحراف است. پل شهرستان دارای یازده چشمه و دوازده پایه سنگی بزرگ است.^[۲][۳] اما قسمت فوقانی پل که جهت عبور و مرور بوده خراب شده‌است و فقط پیاده می‌توان از روی آن عبور کرد.^[۴]

پل شهرستان
داخل «زاینده‌رود» قرار دارد.
نام	پل شهرستان
کشور	ایران
استان	استان اصفهان
شهرستان	اصفهان
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر	پل جی
نام‌های قدیمی	پل جی پل جسر حسین
سال‌های مرمت	۱۳۵۲
کاربری	پل
دیرینگی	ساسانیان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۸۸۹
تاریخ ثبت ملی	۱ دی ۱۳۴۸
پل شهرستان روی نقشه اصفهان ۳۲٫۶۲۷۱۰۷۴۶۱۴۶۵۱۶۵°شمالی ۵۱٫۷۱۷۷۵۳۷۷۸۱۲۵۹۴°شرقی / 32.627107461465165; 51.71775377812594

در سال ۱۲۲۰ شمسی همزمان با حکومت محمدشاه قاجار

پل شهرستان در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.^[۵]

موقعیت

پپایین پل خواجو نه کیلومتر به طرف مشرق^[۱]؛ در خیابان مشتاق سوم و مجاورت منطقه جی شیر یا اردیبهشت.

این پل در واقع یک پل جنگی و نظامی بوده‌است. از نظر معماری و قدمت زمان ساختمان در مجموعه پله‌ای قدیمی ایران فقط پل دزفول و پل شوشتر با این پل برابری می‌کنند. آثار بر جای مانده مسجد جامع جی از دوران سلاجقه و مقبره الراشد بالله خلیفه عباسی^[۶] و قلعه قدیمی اصفهان به نام سارویه (کهندژ) و حصار جی را در مجاورت این پل تاریخی می‌توان مشاهده کرد. در مجاورت این پل از دیر باز مردمانی زیسته‌اند که هنوز هم با پسوند فامیل شهرستانی می‌توان آنان را یافت.^[۷]

مصالح به کار رفته در پل

سنگ، آجر، خشت، ملات^[۲]

در اشعار و نوشته‌ها

• افروخی اصفهانی در کتاب محاسن اصفهان که به زبان عربی است از این پل به نام جسر حسین یاد کرده‌است و عماراتی را که نزدیک آن هستند به نام قصر مغیره و قصر یحیی نام می‌برد.^[۸]
• فردریچاردز از این پل به عنوان یک پل جنگی و نظامی یاد کرده‌است.

نگارخانه

• 
• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

منابع

1. نیکزاد امیرحسینی، کریم (۱۳۳۸). تاریخچه ابنیه تاریخی اصفهان. پروین. ص. ۲۲۷.
2. «پل شهرستان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۰۸.
3. «پرتال شهر اصفهان/قدیمی‌ترین سازه آبی زاینده رود». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۰۸.
4. «پل شهرستان». لغتنامه دهخدا. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹.
5. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
6. «پل شهرستان». دانشنامه رشد. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹.
7. «پل شهرستان (پل جی)». پرتال فولاد مبارکه. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹.
8. «پل شهرستان». dpp.irib.ir. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹.^{[پیوند مرده]}