اهرام مصر
اهرام باستانی ساخته شده در مصر From Wikipedia, the free encyclopedia
هرم‌های مصری از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین سازه‌های بر جای مانده از تمدن مصر باستان هستند که نمادهای این تمدن نیز به‌شمار می‌روند. تعداد ۱۳۸ هرم شناخته شده تا سال ۲۰۰۸ در مصر موجود بودند[۱] که بیشتر آن‌ها آرامگاه فرعون‌ها و شهبانوهایشان در دوره‌های دودمانی کهن و میانه هستند.
| هرم به خط هیروگلیف | ||||
|
نخستین هرم‌های ساخته شده در مصر در سقاره، شمال غربی ممفیس قرار دارند. قدیمی‌ترین این هرم‌ها، هرم جوزر است که مربوط به شاه جوزر از دودمان سوم می‌شود. هرم و مجموعه آرامگاه کنار آن توسط وزیر دانشمند جوزر، ایمهوتپ، طراحی و ساخته شدند و قدیمی‌ترین سازه‌های ساخته شده توسط بشر از سنگ‌تراش‌خورده به‌شمار می‌روند.[۲]
نامدارترین هرم‌های مصری اما مجموعه اهرام جیزه هستند که در منطقه جیزه در حومه قاهره قرار دارند و از بزرگ‌ترین سازه‌های ساخته شده در تاریخ بشر به‌شمار می‌روند. این هرم‌های سه‌گانه تنها بناهای بازمانده از میان هفت عجایب جهان باستان هستند که هنوز بر جای مانده‌اند.[۳]
اهرام مصر با نیروی کار بردگان ساخته نشده‌اند. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که کارگران متفاوت شامل کارگران حرفه‌ای و کشاورزان فقیر در خارج از فصل کشاورزی در بنای اهرام استفاده می‌شدند. این نظریه که از بردگان استفاده می‌شده‌است از نوشته‌های هرودوت مورخ یونان باستان سرچشمه گرفته‌است، و این ایده که بردگان اسرائیلی به‌طور خاص استفاده می‌شدند قرن‌ها پس از ساخت اهرام به وجود آمد.[۴][۵][۶][۷][۸][۶][۸][۹]
تعداد و مکان هرم‌ها
در سال ۱۸۴۲، کارل ریچارد لپسیوس نخستین فهرست از هرم‌های موجود در مصر را تهیه کرد؛ فهرستی که به نام فهرست هرم‌های لپسیوس شناخته می‌شود. در این فهرست تعداد ۶۷ هرم شمرده شده‌اند با این حال نه تنها از آن هنگام تاکنون تعداد بیشتری هرم در این کشور پیدا شده‌اند که چندین سازه‌ای که لپسیوس زیر عنوان هرم طبقه‌بندی کرده بود امروزه دیگر به عنوان «هرم» شناخته نمی‌شوند. تا نوامبر سال ۲۰۰۸، تعداد ۱۱۸ هرم در مصر شناسایی شدند.[۱۰]
همهٔ هرم‌های مصر، جز هرم کوچکی مربوط به دودمان سوم که در زاویة المیتین قرار دارد، در سوی غربی رود نیل واقع شده‌اند. اغلب چندین هرم در یک منطقه ساخته می‌شدند. مهم‌ترین این مناطق در زیر فهرست شده‌اند:
ابو رواش
ابو رواش مکان قرار گرفتن شمالی‌ترین هرم مصر یعنی هرم جدفرع، پسر و جانشین شاه خوفو، است. در گذشته گمان بر این می‌رفت که این هرم هیچ‌گاه کامل نشده بوده‌است، با این حال امروزه باور بر این است که نه تنها هرم کامل ساخته شده بوده که در بزرگی به اندازه هرم منکورع بوده. از این رو این هرم را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین هرم‌های ساخته شده در تاریخ مصر قلمداد کرد.[۱۱]
جیزه
جیزه مکان سه هرم نامدار مصر باستان است: هرم خوفو، هرم خفرع، هرم منکورع. هرم خوفو بزرگ‌ترین هرم این مجموعه است و پس از آن هرم خفرع، پسر و جانشین دوم خوفو و پدر فرعون منکورع، قرار دارد. کوچک‌ترین نیز هرم منکورع، نوه خوفو، است. از این رو این سه هرم بزرگ برای سه نسل از خاندان خوفو هستند. در کنار این هرم‌ها اما تعدادی هرم کوچکتر جانبی برای به خاکسپاری شهبانویان، و نیز ابوالهول بزرگ برای نگهبانی از بناها، ساخته شده‌اند.
از میان سه هرم یاد شده، تنها هرم خفرع بخشی از روبنای سنگ آهکی خود را حفظ کرده و این بخش در بالا و قله هرم قرار دارد. با آنکه این هرم به دلیل قرار گرفتن در موقعیتی بالاتر از هرم خوفو و نیز شیب بالارفتن بیشترش نسبت به آن هرم، از هرم خوفو بزرگتر به نظر می‌رسد، در واقعیت هم از لحاظ حجم و هم ارتفاع از آن کوچکتر است.
گورستان جیزه از دیرباز یکی از مهم‌ترین مکان‌های گردشگری در مصر بوده و از سوی انتیپاتر اهل سیدون به عنوان یکی از هفت عجایب جهان باستان فهرست شده. امروزه این مجموعه تنها مورد باقی‌مانده از آن فهرست باستانی است.
زاویة العریان
این منطقه که در میانه راه جیزه به ابو صیر قرار دارد، در بر گیرنده دو هرم ناتمام پادشاهی میان است. گمان می‌رود که سازنده سازهٔ شمالی فرعون ساناخت باشد و سازه جنوبی منتسب به خبا، فرعون دودمان سوم و جانشین سخم‌خت است. مدت کوتاه چهارسالهٔ فرمانروایی خبا می‌تواند دلیلی بر چرایی کوتاه ماندن هرم پله‌ای او باشد. امروزه این هرم نزدیک ۲۰ متر ارتفاع دارد و گمان می‌رود که اگر کامل می‌شد ارتفاعی برابر ۴۰ متر پیدا می‌کرد.
ابو صیر
در کل ۱۴ هرم در این منطقه، که گورستان اصلی پادشاهی در دوره دودمانی پنجم بوده، وجود دارند. کیفیت ساخت هرم‌ها و سازه‌های این منطقه کمتر از موارد مشابه دودمان چهارمیشان است و این می‌تواند به دلیل کم شدن قدرت دستگاه پادشاهی یا افت اقتصادی در آن هنگام باشد. این هرم‌ها کوچکتر از هرم‌های پیش از خود هستند و از سنگ‌های آهکی با کیفیت پایین که در محل یافت می‌شوند، ساخته شده‌اند.
سه هرم اصلی این ناحیه برای شاهان نیوسررع، نفریرکارع کاکای، و ساحورع هستند. هرم ناتمام نفرفرع نیز در ابو صیر واقع است. با آنکه همه هرم‌های ساخته شده در این مکان هرم پلکانی هستند، گمان می‌رود که هرم نفریرکارع کاکای در ابتدا طرحی پلکانی داشته اما پس از آنکه ارتفاعش از ۷۰ متر گذشته، معماران با پر کردن پلکان‌ها با سنگ‌های ریز، سازه را همچون هرمی کامل ادامه داده‌اند.
هرم پلکانی جوزر
جوزِر معروف‌ترین فرعون مصر باستان از دودمان سوم است. ایمهوتپ (Imhotep) وزیر جوزر در سدهٔ بیست‌وهفتم پیش از میلاد بود. ایمهوتپ یک معمار، پزشک و یکی از دانشمندان مشهور دوران خود بود؛ کسی که این هرم پلکانی را برای جوزر ساخت. او تنها فرد عادی مصری است که مانند فراعنه به خاک سپرده شده‌است. البته هیچ‌کس تاکنون مقبرهٔ او را پیدا نکرده‌است اما به نظر می‌رسد که جسد وی در نزدیکی همین هرم پلکانی که برای فرعون جوزر طراحی کرده، به خاک سپرده شده‌است. این هرم پلکانی اولین هرم مصری است.
سقاره
هرمی که در آنجا قرار دارد هرم جوزر نام دارد؛ این ساختمان از قدیمی‌ترین سنگ‌های پوشیده شده بنا شده‌است که به اوایل دوران مصر باستان بازمی‌گردد. هرم یونس که در سقاره قرار دارد دارای یک جاده هرمی شکل است که یکی از بهترین‌ها در انواع خوداست. یکی از شانزده پادشاه مصر در سقاره مدفون شده‌است مقامات در طول دوره فرعونی خاکسپاری‌های به خصوصی به این نهرها اضافه کرده‌اند، زمانی که زمین دفن سلطنتی در ابیدوس قرارداشت اولین دفن نجیب‌زاده‌ها به قسمت شمالی فلات سقاره بازمی‌گردد؛ این یک اصل و مراسم غیر سلطنتی بوده که به دوران بطلمیوس (یکی از اختر شناسان و فیلسوفان یونانی) و زمان روم باستان بازمی‌گردد.
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
