نیمه تاریک ماه (آلبوم)

نیمهٔ تاریک ماه (انگلیسی: The Dark Side of the Moon) هشتمین آلبوم استودیویی بند راک انگلیسی، پینک فلوید است که در ۱ مارس ۱۹۷۳ توسط هاروست رکوردز منتشر شد. آلبوم نیمهٔ تاریک ماه بر اساس تجربیات گروه در آخرین تور و ضبط خود، شکل گرفته بود، که موجب حرکت و روانه شدن و جدایی کامل از، ریشه‌های سبکِ ملودی و اینسترومنتال‌های قبلی «پینک فلوید»؛ که توسط سید برت در گروه پایه‌گذاری شده بود. موضوع این آلبوم شامل پیری و گذر زمان، جنون و بیماری روانی، «طمع»، «تضاد» و مضامین ضد جنگ که در کارهای بعدی گروه هم به فراوان یافت می‌شود؛ (مانند آلبوم‌های: برش نهایی، دیوار، حیوانات) است؛ مفهوم «جنون و بیماری روانی» الهام گرفته از، حالات روانی رو به وخامت عضو قبلی گروه؛ «سید برت» است.

نیمه تاریک ماه
آلبوم استودیویی از پینک فلوید
انتشار	۱ مارس ۱۹۷۳ (۱۹۷۳-03-۰۱)
ضبط	ژوئن ۱۹۷۲ – ژانویه ۱۹۷۳
استودیو	ابی رود، لندن
ژانر	پراگرسیو راک
مدت	۴۳:۰۹
ناشر	هاروست
تهیه‌کننده	پینک فلوید
گاه‌نگاری پینک فلوید
نهان پشت ابر (۱۹۷۲) نیمه تاریک ماه (۱۹۷۳) کاش اینجا بودی (۱۹۷۵)
تک‌آهنگ‌های نیمه تاریک ماه
«پول» / «هر رنگی که دوست داری» تاریخ انتشار: ۷ مه ۱۹۷۳ «ما و آن‌ها» / «زمان» تاریخ انتشار: ۴ فوریه ۱۹۷۴

رتبه‌بندی حرفه‌ای بازنگری‌شده

بررسی انتقادی
منبع	رتبه‌بندی
آل‌میوزیک	[۱]
بیلبورد	[۲]
راهنمای ضبط کریسگائو	B[۳]
دانشنامه موسیقی عامه‌پسند	[۴]
میوزیک‌هاند راک	۵/۵[۵]
ان‌ام‌ئی	۸/۱۰[۶]
کیو	[۷]
راهنمای آلبوم رولینگ استون	[۸]
اسپاتنیک‌میوزیک	۵/۵[۹]
آن‌کات	[۶]

مراحل توسعه آلبوم در طی اجرا زنده، یک نسخه اولیه که چند ماه قبل از ضبط آلبوم تهیه شده بود و ضبط اصلی آلبوم در دو مقطع در سال ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ در استودیو ابی رود، در لندن انجام شد، کامل شد. گروه برای اولین بار تکنیک‌های ضبط پیشرفته مانند، ضبط چندگانه، تکنیک حلقه نوار استفاده کردند. پینک فلوید برای اولین بار در این آلبوم از musique concrète و متن‌های مفهومی و فیلسوفانه استفاده کرد که بعداً به عنوان یک علامت تجاری از آثار پینک فلوید شناخته شد.

موفق‌ترین عرضهٔ گروه، نیمه تاریک ماه، برای ۸۷۴ هفتهٔ پیاپی (۱۶ سال) در جدول موسیقی آلبوم‌ها در آمریکا، بیلبورد ۲۰۰، باقی‌ماند که طولانی‌ترین زمان برای هر آلبومی در تاریخ است.^[۱۰] این آلبوم، سومین آلبوم پرفروش در همه زمان‌ها در سطح جهان است که بیش از ۴۵ میلیون نسخه از آن به فروش رفته‌است.^[۱۱] علاوه بر موفقیت تجاری این آلبوم، نیمهٔ تاریک ماه اغلب به عنوان اثر شاخص گروه شناخته می‌شود،^[۱۲] و هنوز هم به وسیلهٔ منتقدان موسیقی به عنوان یکی از عظیم‌ترین و تأثیرگذارترین آلبوم‌های همهٔ زمان‌ها شناخته می‌شود.

پیش‌زمینه

به دنبال عرضهٔ آلبوم فضولی، اعضای باند برای تورهای آیندهٔ خود در بریتانیا، ژاپن و ایالات متحده در دسامبر همان سال آماده شدند. تمرین در باغ‌های برودهرست‌لندن چشم‌اندازی از آلبوم جدید گروه بود هرچند که ایجاد قطعات جدید در اولویت کاری گروه قرار داشت.

در ملاقاتی که اعضای گروه در خانهٔ نیک میسن در کمدن‌تاون داشتند واترز بیسیست گروه پیش نهاد داد که که آلبوم جدید می‌تواند بخشی از تور آن‌ها را دربر گیرد. ایدهٔ واترز برای این آلبوم در ارتباط با چیزهایی بود که مردم را از حالت عادی زندگی خود خارج می‌کرد و مواردی بمانند تعارض و جنون که از عضو سابق گروه سید برت سرچشمه می‌گرفت. تمرکز بر شیوه زندگی پرزحمتی که اعضای گروه با آن مواجه بودند نیز از دیگر پیش‌نهادهای واترز بود. گروه بمانند این ایده را در سال ۱۹۶۹ و در انسان و سفر نیز پرداخته بود.

هر چهار عضو گروه ایدهٔ واترز را دربارهٔ مفهوم آلبوم قبول کردند و پذیرفتند که این ایده دارای یکپارچگی مناسب و خوبی است. بعد آن واترز، گیلمور، رایت و میسن در نوشتن و تولید قطعات شرکت کردند و واترز نیز به ایجاد نسخه‌های اولیه از قطعات آلبوم در استودیوی ضبط کوچک خانه‌اش در ایسلینگتون پرداخت.

قسمت‌هایی از آلبوم جدید از قطعات به‌جامانده از قطعات استفاده نشدهٔ قبلی است:خط آغازین آهنگ «نفس بکش» از کارهایی گرفته شده‌است که واترز و ران گیسین برای موسیقی متنی با نام موسیقی بدنی نوشته بودند، اساس و پایهٔ آهنگ «ما و آن‌ها» نیز از قطعه‌ای است که توسط ریچارد برای موسیقی متنِ نقطه زابریسکی نوشته شده‌است.

مراحل ضبط آلبوم

ابی رود استودیوز

آلبوم در ابی رود استودیوز لندن ضبط شد، در دو فصل، مابین ماه مه ۱۹۷۲ و ژانویه ۱۹۷۳. گروه برای این آلبوم از آلن پارسونز به عنوان مهندس صدا استفاده کرد. آلن پارسونز پیش‌تر در ضبط آلبومِ مادر قلب‌اتمی، با گروه همکاری کرده بود، او به عنوان مهندس صدا؛ تجربهٔ کار با بیتلز را در دو آلبومِ بگذار باشد و ابی رود را داشت.

در مراحل ضبطِ آلبوم، از پیشرفته‌ترین روش‌های استودیویی آن زمان استفاده شد. استودیوی مورد استفاده؛ قابلیت ضبطِ ۱۶آهنگی را دارا بود، که این توانایی درجهٔ انعطاف‌پذیری بیشتری را برای گروه نسبت به ضبطِ ۸آهنگی یا چهارآهنگی، که قبلتر استفاده می‌شد، فراهم می‌کرد.

در اول ژوئن آهنگِ «ما و آن‌ها» ضبط شد. به دنبال آن در شش روز بعد آهنگِ «پول» ضبط شد. واترز یک اثر صوتی تکرارشونده از صداهایی که پول مربوط می‌شد، مانندِ پرتاب سکّه در یک کاسه ضبط شده بود، ایجاد کرد. دو قطعهٔ بعد؛ «پول» و «کنسرتی بزرگ در آسمان» بودند که ضبط شدند. ضبطِ این دو قطعه به دنبال یک وقفهٔ دوماهه - که در طی آن اعضای گروه مدتی را با خانواده سپری کردند و برای تورِ پیشِ رو آماده شدند- انجام شد.

فصل‌های ضبط مرتباً دچار وقفه می‌شد؛ واترز، یکی از هواداران باشگاه فوتبال آرسنال، برای دیدن مسابقه تیم محبوبش مهلت می‌خواست. گروه گه‌گداری برای دیدن سریال «Monty Python's Flying Circus» کار را به تعویق می‌انداخت.

پس از بازگشت از تورِ ایالات متحده در ژانویه ۱۹۷۳، گروه آهنگ‌های «اختلال ذهنی»، «کسوف»، «هر رنگی که دوست داری»، «پا به فرار» را ضبط کرد.

فهرست قطعه‌ها

متن همهٔ ترانه‌ها توسط راجر واترز نوشته شده‌است.

سمت نخست
شماره	نام	آهنگساز	آواز اصلی	مدت
۱.	«با من صحبت کن»	نیک میسن	اینسترومنتال	۱:۱۳
۲.	«نفس بکش» (در برچسب اصلی ال‌پی با عنوان «نفس کشیدن در هوا» ذکر شده‌است)	واترز ریچارد رایت دیوید گیلمور	گیلمور	۲:۴۳
۳.	«پا به فرار»	واترز گیلمور	اینسترومنتال	۳:۴۵
۴.	«زمان» (شامل «زمان (تکرار دوباره)»)	واترز گیلمور رایت میسن	گیلمور رایت	۶:۵۳
۵.	«کنسرتی بزرگ در آسمان»	رایت کلر توری	توری	۴:۳۶
مجموع مدت:				۱۹:۲۷

سمت دوم
شماره	نام	آهنگساز	آواز اصلی	مدت
۱.	«پول»	واترز	گیلمور	۶:۲۳
۲.	«ما و آن‌ها»	واترز رایت	گیلمور	۷:۵۱
۳.	«هر رنگی که دوست داری»	گیلمور میسن رایت	اینسترومنتال	۳:۲۶
۴.	«اختلال ذهنی»	واترز	واترز	۳:۴۹
۵.	«کسوف»	واترز	واترز	۲:۰۳
مجموع مدت:				۲۳:۴۲

جدول‌ها

جدول‌های هفتگی جدول (۱۹۷۳) بالاترین جایگاه استرالیا (Kent Music Report)[۱۳] ۲ آلبوم‌های اتریشی (آلبوم‌های او۳)[۱۴] ۱ آلبوم‌ها/سی‌دی‌های برتر کانادا (آرپی‌ام)[۱۵] ۱ آلبوم‌های هلندی (جدول‌های هلند)[۱۶] ۲ آلبوم‌های آلمانی (۱۰۰ آلبوم برتر رسمی)[۱۷] ۳ آلبوم‌های نروژی (وی‌جی-لیستا)[۱۸] ۲ Spanish Albums (AFE)[۱۹] ۳ آلبوم‌های بریتانیا (شرکت جدول‌های رسمی)[۲۰] ۲ بیلبورد ۲۰۰ ایالات متحده[۲۱] ۱ جدول (۱۹۷۵) بالاترین جایگاه آلبوم‌های نیوزیلندی (آرام‌ان‌زد)[۲۲] ۴ آلبوم‌های بریتانیا (شرکت جدول‌های رسمی)[۲۳] ۷ بیلبورد ۲۰۰ ایالات متحده[۲۴] ۲۳ جدول (۱۹۹۳–۹۴) بالاترین جایگاه آلبوم‌های استرالیایی (ای‌آرآی‌ای)[۲۵] ۱۱ آلبوم‌ها/سی‌دی‌های برتر کانادا (آرپی‌ام)[۲۶] ۲۰ آلبوم‌های هلندی (جدول‌های هلند)[۲۷] ۵۹ آلبوم‌های آلمانی (۱۰۰ آلبوم برتر رسمی)[۲۸] ۲۸ آلبوم‌های نروژی (وی‌جی-لیستا)[۲۹] ۱۶ آلبوم‌های نیوزیلندی (آرام‌ان‌زد)[۳۰] ۱ آلبوم‌های سوئدی (برترین‌های سوئد)[۳۱] ۴۵ جدول (۲۰۰۳) بالاترین جایگاه آلبوم‌های اتریشی (آلبوم‌های او۳)[۱۴] ۴۸ آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ فلاندرز)[۳۲] ۴۲ آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ والونیا)[۳۳] ۲۸ آلبوم‌های هلندی (جدول‌های هلند)[۳۴] ۳۰ آلبوم‌های آلمانی (۱۰۰ آلبوم برتر رسمی)[۳۵] ۳ آلبوم‌های ایرلندی (ایرما)[۳۶] ۴۱ آلبوم‌های ایتالیایی (فیمی)[۳۷] ۲ آلبوم‌های نیوزیلندی (آرام‌ان‌زد)[۳۸] ۶ آلبوم‌های نروژی (وی‌جی-لیستا)[۳۹] ۷ آلبوم‌های لهستانی (زدپی‌ای‌وی)[۴۰] ۲۴ آلبوم‌های پرتغالی (ای‌اف‌پی)[۴۱] ۳ جدول (۲۰۰۵–۰۶) بالاترین جایگاه آلبوم‌های استرالیایی (ای‌آرآی‌ای)[۴۲] 24 آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ فلاندرز)[۴۳] 55 آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ والونیا)[۴۴] 49 آلبوم‌های دانمارکی (هیت‌لیستن)[۴۵] 26 آلبوم‌های فنلاندی (جدول رسمی فنلاند)[۴۶] 10 آلبوم‌های ایرلندی (ایرما)[۴۷] 43 آلبوم‌های ایتالیایی (فیمی)[۴۸] 5 آلبوم‌های نروژی (وی‌جی-لیستا)[۴۹] 16 آلبوم‌های لهستانی (زدپی‌ای‌وی)[۵۰] 24 آلبوم‌های اسپانیایی (پروموزیکای)[۵۱] 96 آلبوم‌های سوئدی (برترین‌های سوئد)[۳۱] 16 آلبوم‌های سوئیسی (جدول موسیقی سوئیس)[۵۲] 47 جدول (۲۰۱۱–۲۰۲۱) بالاترین جایگاه آلبوم‌های استرالیایی (ای‌آرآی‌ای)[۵۳] 22 آلبوم‌های اتریشی (آلبوم‌های او۳)[۱۴] 10 آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ فلاندرز)[۵۴] 16 آلبوم‌های بلژیکی (اولتراتاپ والونیا)[۵۵] 6 آلبوم‌های چک (سی‌ان‌اس آی‌اف‌پی‌آی)[۵۶] 13 آلبوم‌های دانمارکی (هیت‌لیستن)[۵۷] 21 آلبوم‌های هلندی (جدول‌های هلند)[۵۸] 19 آلبوم‌های فنلاندی (جدول رسمی فنلاند)[۵۹] 16 آلبوم‌های فرانسوی (اس‌ان‌ئی‌پی)[۶۰] 7 آلبوم‌های آلمانی (۱۰۰ آلبوم برتر رسمی)[۶۱] 3 آلبوم‌های ایرلندی (ایرما)[۶۲] 25 آلبوم‌های ایتالیایی (فیمی)[۶۳] 5 آلبوم‌های نیوزیلندی (آرام‌ان‌زد)[۶۴] 8 آلبوم‌های نروژی (وی‌جی-لیستا)[۶۵] 11 آلبوم‌های لهستانی (زدپی‌ای‌وی)[۶۶] 8 آلبوم‌های پرتغالی (ای‌اف‌پی)[۶۷] 5 آلبوم‌های اسپانیایی (پروموزیکای)[۶۸] 15 آلبوم‌های کره‌ای (گائون چارت)[۶۹] 24 آلبوم‌های بین‌المللی کره‌ای (گائون)[۷۰] 3 آلبوم‌های سوئدی (برترین‌های سوئد)[۷۱] 15 آلبوم‌های سوئیسی (جدول موسیقی سوئیس)[۷۲] 8 آلبوم‌های بریتانیا (شرکت جدول‌های رسمی)[۷۳] 11 بیلبورد ۲۰۰ ایالات متحده[۷۴] 12 آلبوم‌های راک برتر ایالات متحده (بیلبورد)[۷۵] 13

جدول‌های پایان سالی جدول (۱۹۷۳) جایگاه Austrian Albums (Ö3 Austria)[۷۶] ۱ Dutch Albums (Album Top 100)[۷۷] ۱۴ US Billboard 200[۷۸] ۱۱ جدول (۱۹۷۴) جایگاه US Billboard 200[۷۹] ۱۱ جدول (۱۹۷۵) جایگاه US Billboard 200[۸۰] ۷۰ جدول (۱۹۸۰) جایگاه US Billboard 200[۸۱] ۸۰ جدول (۱۹۸۲) جایگاه US Billboard 200[۸۲] ۶۵ جدول (۱۹۸۳) جایگاه US Billboard 200[۸۳] ۹۵ جدول (۲۰۰۳) جایگاه UK Albums (OCC)[۸۴] ۱۴۱ جدول (۲۰۰۵) جایگاه UK Albums (OCC)[۸۵] ۱۶۲ جدول (۲۰۰۶) جایگاه Italian Albums (FIMI)[۸۶] ۷۵ UK Albums (OCC)[۸۷] ۱۶۶ جدول (۲۰۰۹) جایگاه Italian Albums (FIMI)[۸۸] ۸۹ جدول (۲۰۱۰) جایگاه Italian Albums (FIMI)[۸۹] ۷۳ جدول (۲۰۱۱) جایگاه Italian Albums (FIMI)[۹۰] ۴۴ UK Albums (OCC)[۹۱] ۱۷۳ جدول (۲۰۱۲) جایگاه US Billboard 200[۹۲] ۱۹۳ جدول (۲۰۱۴) جایگاه US Billboard 200[۹۳] ۲۰۰ جدول (۲۰۱۵) جایگاه US Billboard 200[۹۴] ۱۸۳ جدول (۲۰۱۷) جایگاه UK Albums (OCC)[۹۵] ۹۴ US Top Rock Albums (Billboard)[۹۶] ۷۸ جدول (۲۰۱۸) جایگاه Portuguese Albums (AFP)[۹۷] ۴۴ US Top Rock Albums (Billboard)[۹۸] ۷۹ جدول (۲۰۱۹) جایگاه آلبوم‌های بلژیکی (Ultratop Flanders)[۹۹] ۱۱۰ آلبوم‌های بلژیکی (Ultratop Wallonia)[۱۰۰] ۱۶۵ آلبوم‌های برتر راک یواس (Billboard)[۱۰۱] ۵۰ جدول (۲۰۲۰) جایگاه آلبوم‌های بلژیکی (Ultratop Flanders)[۱۰۲] ۱۰۷ آلبوم‌های بلژیکی (Ultratop Wallonia)[۱۰۳] ۱۷۳ آلبوم‌های مجارستانی (MAHASZ)[۱۰۴] ۹۶ آلبوم‌های ایتالیایی (FIMI)[۱۰۵] ۶۳ آلبوم‌های برتر راک یواس (بیلبورد)[۱۰۶] ۲۹

فروش‌های برگزیدهٔ آلبوم

کشور	گواهی	فروش	تاریخ آخرین گواهی	توضیح	منبع(ها)
آرژانتین	۲× پلاتین	۲۰۰٬۰۰۰	۱ اوت ۱۹۹۴		[۱۰۷]
استرالیا	۱۴× پلاتین	۹۸۰٬۰۰۰	۳۰ ژوئن ۲۰۱۱		[۱۰۸]
اتریش	۲× پلاتین	۱۰۰٬۰۰۰	۱۵ می ۲۰۰۳		[۱۰۹]
کانادا	۲× الماس	۲٬۰۰۰٬۰۰۰	مارس ۲۰۰۳		[۱۱۰]
فرانسه	پلاتین	۲٬۵۵۵٬۴۰۰	۱۹۸۰	پنجمین آلبوم پرفروش همه زمان‌ها در فرانسه	[۱۱۱]
آلمان	۲× پلاتین	۱٬۰۰۰٬۰۰۰	۱۹۹۳		[۱۱۲]
ایتالیا	پلاتین	۱۰۰٬۰۰۰	۲۰۰۳		[۱۱۳]
لهستان	پلاتین	۵۰٬۰۰۰	۲۰۰۳		[۱۱۴]
بریتانیا	۹× پلاتین	۴٬۱۱۴٬۰۰۰ ۱ ژانویه ۲۰۱۲	۱۵ آوریل ۲۰۰۵	هفتمین آلبوم پرفروش همه زمان‌ها در بریتانیا	[۱۱۵][۱۱۶]
ایالات متحده (RIAA)	۱۵× پلاتین	۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰	۶ آوریل ۱۹۹۸	۱۱× پلاتین در ۱۹۹۰	[۱۱۷]
ایالات متحده Nielsen SoundScan		۹٬۲۷۴٬۲۲۳		از ۱۹۹۱ – فوریه ۲۰۱۲	[۱۱۸]

دست‌اندرکاران

پینک فلوید دیوید گیلمور – خواننده، گیتار، سینث‌سایزر و تهیه‌کننده نیک میسن – ساز کوبه‌ای، تهیه‌کننده، تپ افکت راجر واترز – گیتار بیس، خواننده، سینث‌سایزر، تپ افکت، تهیه‌کننده ریچارد رایت – کیبورد، خواننده، سینث‌سایزر، تهیه‌کننده

سایر موسیقی‌دانان دیک پری – ساکسوفون در آهنگ‌های «پول» و «ما و آن‌ها» کلر توری – خواننده در «کنسرتی بزرگ در آسمان»، همخوان لسلی دنکن – همخوان بَری سینت جان – همخوان لیزا استریک – همخوان دوریس تروی – همخوان

تولید آلن پارسونز – مهندسی صوت پیتر جیمز – دستیار مهندسی کریس توماس – مشاور میکس کردن گیورگ هاردی – نگاره‌ها، طرح جلد صفحه هیپ‌نسیس – طراح، عکاسی جیل فارمونوسکی – عکاسی جیمز گاتری – سرپرست ری‌مَستِرینگ در ویرایشِ ۲۰اُمین و ۳۰اُمین سال انتشار آلبوم، آمیختن ۵٫۱ در ویرایش ۳۰اُمین سال انتشار داگ ساکس – ری‌مَستِرینگ در ویرایشِ ۲۰اُمین و ۳۰اُمین سال انتشار آلبوم استورم تورجرسن – طرح‌های ۲۰اُمین و ۳۰اُمین سال انتشار آلبوم

پانویس

1. Erlewine, Stephen Thomas. "Review: The Dark Side of the Moon". آل‌میوزیک. Retrieved 27 September 2018.
2. Smirke, Richard (16 March 2013). "Pink Floyd, 'The Dark Side of the Moon' At 40: Classic Track-By-Track Review". بیلبورد (مجله). Retrieved 25 November 2014.
3. Christgau 1981, p. 303.
4. Larkin, Colin (2011). "Pink Floyd". Encyclopedia of Popular Music (5th ed.). Omnibus Press. p. 1985. ISBN 978-0-85712-595-8. Retrieved 13 August 2020.
5. Graff & Durchholz 1999, p. 874.
6. "The Dark Side of the Moon Review". Tower Records. 20 March 1993. p. 33. Archived from the original on 18 August 2009. Retrieved 13 August 2020.
7. Davis, Johnny (October 1994), The Dark Side of the Moon Review, Q, p. 137
8. Coleman 1992, p. 545.
9. Campbell, Hernan M. (5 March 2012), Review: Pink Floyd – The Dark Side of the Moon, اسپاتنیک‌میوزیک, retrieved 22 October 2013
10. «گزارش راک اند رول» آرشیو بلاگ» Cover Story - "نیمهٔ تاریک ماه" از Hipgnosis». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۸.
11. «شکنندگان رکورد و متفرقه: آلبوم‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۰۷-۰۵-۰۶.
12. ارلواین، استفتن توماس. «بررسی نیمهٔ تاریک ماه». آل‌میوزیک. آل میوزیک گاید، ال‌ال‌سی. دریافت‌شده در ۲۰۰۶-۱۲-۲۳.
13. Kent, David (1993), Australian Chart Book 1970–1992 (Illustrated ed.), St. Ives, N.S.W.: Australian Chart Book, p. 233, ISBN 0-646-11917-6
14. "Pink Floyd - The Dark Side of the Moon" (In German). Austriancharts.at. Hung Medien.
15. "Top RPM Albums: Issue 4816". RPM. Library and Archives Canada. Retrieved 9 June 2016.
16. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Dutchcharts.nl. Hung Medien.
17. "Offiziellecharts.de – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (in German). GfK Entertainment charts. Retrieved 9 June 2016.
18. "Norwegian charts portal (17/1973)". norwegiancharts.com.
19. Salaverri, Fernando (September 2005). Sólo éxitos: año a año, 1959–2002 (1st ed.). Spain: Fundación Autor-SGAE. ISBN 84-8048-639-2.
20. "Pink Floyd | Artist | Official Charts". UK Albums Chart. The Official Charts Company.
21. "Pink Floyd Chart History (Billboard 200)". Billboard. Retrieved 9 June 2016.
22. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Charts.org.nz. Hung Medien.
23. "Pink Floyd | Artist | Official Charts". UK Albums Chart. The Official Charts Company.
24. "Pink Floyd Chart History (Billboard 200)". Billboard. Retrieved 9 June 2016.
25. "Australian charts portal (09/05/1993)". australiancharts.com.
26. "Top RPM Albums: Issue 1775". RPM. Library and Archives Canada. Retrieved 17 June 2016.
27. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Dutchcharts.nl. Hung Medien.
28. "Offiziellecharts.de – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (in German). GfK Entertainment charts. Retrieved 17 June 2016.
29. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Norwegiancharts.com. Hung Medien.
30. "New Zealand charts portal (18/04/1993)". charts.nz.
31. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Swedishcharts.com. Hung Medien.
32. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (In Dutch). Ultratop.be. Hung Medien.
33. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (In French). Ultratop.be. Hung Medien.
34. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Dutchcharts.nl. Hung Medien.
35. "Offiziellecharts.de – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (in German). GfK Entertainment charts. Retrieved 17 June 2016.
36. "GFK Chart-Track". Chart-Track.co.uk. GFK Chart-Track. IRMA.
37. "Italian charts portal (17/04/2003)". italiancharts.com.
38. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Charts.org.nz. Hung Medien.
39. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Norwegiancharts.com. Hung Medien.
40. "Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS - Official Retail Sales Chart" (In Polish). OLiS. Polish Society of the Phonographic Industry.
41. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Portuguesecharts.com. Hung Medien.
42. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Australiancharts.com. Hung Medien.
43. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (In Dutch). Ultratop.be. Hung Medien.
44. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (In French). Ultratop.be. Hung Medien.
45. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Danishcharts.com. Hung Medien.
46. "Pink Floyd: The Dark Side of the Moon" (in Finnish). Musiikkituottajat – IFPI Finland.
47. "GFK Chart-Track". Chart-Track.co.uk. GFK Chart-Track. IRMA.
48. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Italiancharts.com. Hung Medien.
49. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Norwegiancharts.com. Hung Medien.
50. "Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS - Official Retail Sales Chart" (In Polish). OLiS. Polish Society of the Phonographic Industry.
51. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Spanishcharts.com. Hung Medien.
52. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Swisscharts.com. Hung Medien.
53. "Australian chart portal (09/10/2011)". australiancharts.com.
54. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon – Experience Edition" (In Dutch). Ultratop.be. Hung Medien.
55. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon – Experience Edition" (In French). Ultratop.be. Hung Medien.
56. "Top 50 Prodejní". Czech Albums. ČNS IFPI. Note: On the chart page, select 201139 on the field besides the word "Zobrazit", and then click over the word to retrieve the correct chart data.
57. "Danish charts portal (07/10/2011)". danishcharts.dk.
58. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Dutchcharts.nl. Hung Medien.
59. "Finnish charts portal (40/2011)". finnishcharts.com.
60. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon – Experience Edition". Lescharts.com. Hung Medien.
61. "Offiziellecharts.de – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (in German). GfK Entertainment charts. Retrieved 9 June 2016.
62. "GFK Chart-Track". Chart-Track.co.uk. GFK Chart-Track. IRMA.
63. "Italian charts portal (06/10/2011)". italiancharts.com.
64. "New Zealand charts portal (03/10/2011)". charts.nz.
65. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon – Experience Edition". Norwegiancharts.com. Hung Medien.
66. "Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS - Official Retail Sales Chart" (In Polish). OLiS. Polish Society of the Phonographic Industry.
67. "Portuguese charts portal (40/2011)". portuguesecharts.com.
68. "Spanish charts portal (02/11/2011)". spanishcharts.com.
69. "South Korea GAON Albums Chart". On the page, select "{{{year}}}" and then "2011.09.25" to obtain the corresponding chart. Korean Charts. گائون چارت.
70. "South Korea GAON International Albums Chart". On the page, select "{{{year}}}" and then "2011.09.25" to obtain the corresponding chart. Korean Charts. Gaon Chart.
71. "Swedish charts portal (07/10/2011)". swedishcharts.com.
72. "Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Swisscharts.com. Hung Medien.
73. "Pink Floyd | Artist | Official Charts". UK Albums Chart. The Official Charts Company.
74. "Pink Floyd Chart History (Billboard 200)". Billboard. Retrieved 11 June 2016.
75. "Pink Floyd Album & Song Chart History" Billboard Top Rock Albums for Pink Floyd. Prometheus Global Media.
76. "Jahreshitparade Alben 1973". austriancharts.at. Retrieved 25 October 2020.
77. "Jaaroverzichten – Album 1973". dutchcharts.nl. Retrieved 9 April 2021.
78. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1973". Billboard. Retrieved 25 October 2020.
79. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1974". Billboard. Retrieved 25 October 2020.
80. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1975". Billboard. Retrieved 11 March 2021.
81. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1980". Billboard. Retrieved 23 April 2021.
82. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1982". Billboard. Retrieved 28 February 2021.
83. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 1983". Billboard. Retrieved 1 March 2021.
84. "The Official UK Albums Chart 2003" (PDF). UKChartsPlus. Retrieved 2 April 2021.
85. "ChartsPlusYE2005" (PDF). Chartsplus. Official Charts Company. Retrieved 8 April 2021.
86. "Classifica Annuale 2006" (به ایتالیایی). Federazione Industria Musicale Italiana. Archived from the original on 12 January 2007. Retrieved 28 January 2021. Click on "Scarica l'allegato" to download the zipped file containing the year-end chart files.
87. "2006 UK Albums Chart" (PDF). ChartsPlus. Retrieved 8 April 2021.
88. "FIMI Mercato 2009" (به ایتالیایی). Federazione Industria Musicale Italiana. Archived from the original on 23 January 2010. Retrieved 30 January 2021.
89. "Classifiche annuali dei dischi più venditi e dei singoli più scaricati nel 2010" (به ایتالیایی). Federazione Industria Musicale Italiana. 17 January 2011. Archived from the original on 12 August 2018. Retrieved 19 April 2021.
90. "Classifiche annuali Fimi-GfK: Vasco Rossi con "Vivere o Niente" e' stato l'album piu' venduto nel 2011" (به ایتالیایی). Federazione Industria Musicale Italiana. January 16, 2012. Archived from the original on 7 May 2015. Retrieved 30 January 2021. Click on "Scarica allegato" to download the zipped file containing the year-end chart files.
91. "End Of Year Chart 2011" (PDF). Official Charts Company. Retrieved 25 October 2020.
92. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 2012". Billboard. Retrieved 25 October 2020.
93. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 2014". Billboard. Retrieved 11 November 2020.
94. "Top Billboard 200 Albums – Year-End 2015". Billboard. Retrieved 14 November 2020.
95. "End of Year Album Chart Top 100 – 2017". Official Charts Company. Retrieved 6 January 2021.
96. "Top Rock Albums – Year-End 2017". Billboard. Retrieved 26 October 2020.
97. "TOP AFP 2018" (PDF). Associação Fonográfica Portuguesa (به پرتغالی). Audiogest. Retrieved 4 February 2021.
98. "Top Rock Albums – Year-End 2018". Billboard. Retrieved 26 October 2020.
99. "Jaaroverzichten 2019". Ultratop. Retrieved 25 October 2020.
100. "Rapports Annuels 2019". Ultratop. Retrieved 25 October 2020.
101. "Top Rock Albums – Year-End 2019". Billboard. Retrieved 26 October 2020.
102. "Jaaroverzichten 2020". Ultratop. Retrieved 18 December 2020.
103. "Rapports Annuels 2020". Ultratop. Retrieved 18 December 2020.
104. "Összesített album- és válogatáslemez-lista - eladási darabszám alapján - 2020" (به مجاری). MAHASZ. Retrieved 4 February 2021.
105. "Top Of The Music 2020: 'Persona' Di Marracash È L'album Piú Venduto" (Download the attachment and open the albums file) (به ایتالیایی). Federazione Industria Musicale Italiana. 7 January 2021. Retrieved 11 January 2021.
106. "Top Rock Albums – Year-End 2020". Billboard. Retrieved 17 December 2020.
107. "Argentinian album certifications – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Argentine Chamber of Phonograms and Videograms Producers. Retrieved 22 February 2011.
108. "2007 Albums Accreditations". Australian Recording Industry Association. Retrieved 2010-02-06.
109. "Austrian album certifications – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon" (به آلمانی). IFPI Austria. Retrieved 22 February 2011.
110. "Canada album certifications – Pink Floyd – The Dark Side of the Moon". Music Canada. Retrieved 22 February 2011.
111. "InfoDisc: Les Certifications: Officielles (albums)" (به فرانسوی). InfoDisc. Syndicat National de l'Edition Phonographique. Retrieved 2010-10-11.
112. "Gold-/Platin-Datenbank (Pink Floyd; 'Dark Side of the Moon')" (به آلمانی). Bundesverband Musikindustrie. Retrieved 22 February 2011.
113. "FIMI: GFK Certificazioni ALBUM e COMPILATION – week 27/2011" (PDF) (به ایتالیایی). FIMI. Federazione Industria Musicale Italiana. Archived from the original (PDF) on 10 August 2011. Retrieved 2011. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
114. Zpav Platinum Album Poland (به لهستانی), zpav.pl, archived from the original on 13 April 2010, retrieved 26 November 2010 {{citation}}: Check date values in: |accessdate= (help)
115. Certified Awards Search, bpi.co.uk, archived from the original on 6 اكتبر 2017, retrieved 14 September 2009 {{citation}}: Check date values in: |archive-date= (help)
116. Top 40 Best Selling Albums (PDF), bpi.co.uk, archived from the original on 20 July 2011, retrieved 3 March 2012
117. "American album certifications – Pink Floyd – Dark Side of the Moon". Recording Industry Association of America. Retrieved 22 February 2011.
118. Sales questions: Pink Floyd, yahoo.com, 5 October 2011, retrieved 13 November 2011

پیوند به بیرون

• نیمهٔ تاریک ماه در دیسکاگز (فهرست انتشارها)