نبکا (واژه‌ای عربی به معنای تپه کوچک) عارضه‌ای از حاصل تعامل فرسایش بادی، خیسی منطقه و پوشش گیاهی است؛ به اینصورت که وجود گیاه، در مسیر حمل و ترانزیت فرسایشی بادی مانع ایجاد میکند و باعث می‌گردد که در پای گیاه، ماسه جمع شود و به مرور زمان تله‌ای از ماسه با تاجی از پوشش گیاهی ایجاد می‌گردد که به آن نبکا یا تلهٔ گیاهی گفته می‌شود.[1]
نبکاها عموماً در سطح همواری می‌رویند که میزان ماسهٔ آن متوسط و سطح آب زیر زمینی آن بالا یا رطوبت کافی برای رشد گیاه در آن فراهم باشد. عناصر تشکیل‌دهندهٔ نبکا شامل ماسه لای، رس و سیلت است.[2][3]
این گیاه مقاوم ریشه های بسیار قدرتمندی دارد. به مرور زمان و با جمع شدن ماسه اطراف و روی گیاه، نبکا به طور کامل درون شن دفن می شود، اما وجود ریشه های قوی، باعث می شود این گیاه دوباره از درون خاک و ماسه بیرون زده و رشد کند. در واقع ریشه این گیاه با حفظ رطوبت حداقلی زیر تل ماسه، یک اکوسیستم درون زمین ایجاد میکند. این فضا و رطوبت اندک زیر زمین به دیگرموجودات و حشرات زیر خاک برای ادامه حیاط در دل کویر کمک می کند. به همین دلیل اگر نبکا را از نزدیک مشاهده کنید، این گیاه روی تل های بلند خاک و ماسه قرار گرفته است در حالی که ریشه های آن تا چند متر زیر زمین رشد کرده است. [4]
شهر شهداد ، یکی از شهرهای استان کرمان است که جنگل نبکا را در کنار خود دارد. جنگل نبکا در حدفاصل بین شهر شهداد و کلوت های شهداد واقع شده که منطقه وسیعی از بیابان را پوشش داده است.[4]
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
