محمدحسین تهرانی

محمدحسین تهرانی (میرزا حسین‌خان مستوفی) با لقب «کاتب‌الخاقان» که بعدها به «کاتب‌السلطان» شهرت یافت از خوشنویسان دوره قاجار در تهران بود که در دربار محمد شاه و ناصرالدین شاه فعالیت می‌کرده است.^[1]

رونویسی رساله معروف آدابُ الُمَشْق، اثر بابا شاه اصفهانی، که رساله‌ای است در آداب خوشنویسی و قواعد و قوانین کتابت خط نستعلیق، از او باقی مانده است.^[2]

خط نستعلیق را از شش‌دانگ تا غبار استادانه می‌نوشت و به ویژه در کتابت دست قوی داشت. از آثار تاریخ دار او تا سال ۱۲۷۰ ه‍.ق دیده شده اما در سال ۱۳۰۶ ه‍.ق در قید حیات نبوده‌است.^[1]

کتاب هزار و یک‌شب ترجمهٔ عبدالطیف طسوجی (۱۲۷۶ ه‍. ق) با تصاویر «صنیع الملک» در شش جلد و توسط «محمد حسین تهرانی» ملقب به «کاتب السلطان» به خط «نستعلیق» مزین شده است.^[3]

فرزندش علی مخصوص معروف به کاتب‌الخاقان دوم نیز از خوشنویسان است که در سال ۱۳۳۷ ه‍.ق در مشهد بدرود حیات گفت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.^[1]

پانویس

1. فضایلی ص۵۸۶و ۵۸۷
2. شکیباپور ص ۵۴
3. افشار مهاجر، ص۸۷

منابع

• فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
• شکیباپور، عنایت‌الله. اطلاعات عمومی. چاپ هفتم، کتابفروشی اشراقی، ۱۳۴۸ش
• افشار مهاجر، کامران. مدرنیسم در ایران. انتشارات دانشگاه هنر. تهران:۱۳۸۴ش.