منطقةالبروج

منطقةالبروج یا فلک‌البروج یا زودیاک یا گردآسمان کمربندی با پهنای ۱۶ درجه از کرهٔ سماوی پیرامون دایرةالبروج است که حدود ۸ درجه از شمال و ۸ درجه از جنوب در امتداد آن را می‌پوشاند. منطقةالبروج، مدار ظاهری خورشید (دایرةالبروج) -در میانه- و مدار ماه و پنج سیارهٔ عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل که از قدیم با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند و دو سیارهٔ اورانوس و نپتون و بعضی شبه‌سیارات که به تدریج کشف شدند را دربر می‌گیرد و خود به برج‌های دوازده‌گانه تقسیم شده‌است. بعضی افراد مدعی هستند که میتوان در پیش بینی از آن استفاده نمود و تمثیل آن عیناً در زمین وجود دارد.^[1][2] این‌افراد معمولاً از روشی به‌نام هوروسکوپ استفاده می‌کنند.

نمونه‌ای از منطقةالبروج اسلامی و برج‌های ۱۲گانه؛ موزهٔ پرگامون برلین، آلمان

منطقةالبروج (نوار افقی)

تقسیم‌بندی منطقةالبروج

نوار منطقة البروج با توجه به خط دایرةالبروج و همراه با آن، به دوازده بخش مساوی (هر بخش معادل ۳۰ درجه)، تقسیم می‌شود و هر بخش را یک برج می‌نامند. از دوهزار سال پیش، برای مشخص کردن قسمت‌های مختلف منطقةالبروج، عمدتاً از نام ۱۲ صورت فلکی مطابق بروج مذکور که در این منطقه قرار داشته استفاده می‌شود که البته به علت حرکت تقدیمی زمین، امروزه برج‌ها نسبت به صورت‌های همنام خود تقریباً به اندازه یک برج جابجا شده و بازمانده‌اند، به نحوی که امروزه برج حمل در صورت فلکی حوت تحویل می‌شود نه صورت فلکی حمل.^{[3][4][5][6][7]}

برج‌های فلکی

برج‌های فلکی دوازده‌گانه

شکل ۱۲ برج (صورت) فلکی منطقةالبروج

نام برج‌های فلکی دوازده‌گانهٔ منطقةالبروج که دانشمند ایرانی عبدالرحمان صوفی در سال ۹۶۴ میلادی در اصفهان تعیین و ترسیم کرده عبارت هستند از:^[8][9]

1. برج حمل؛ قوچ
2. برج ثور؛ گاو نر
3. برج جوزا؛ دو پیکر
4. برج سرطان؛ خرچنگ
5. برج اسد؛ شیر
6. برج سنبله؛ خوشه، دوشیزه
7. برج میزان؛ ترازو
8. برج عقرب؛ کژدم
9. برج قوس؛ کمانگیر
10. برج جدی؛ بزغالهٔ نر (بزماهی)
11. برج دلو؛ آب ریز
12. برج حوت؛ ماهی

بُرج‌های دوازده‌گانه					صُوَرِ فَلَکی بر دایرةالبروج
برج	نمادِ برج	مختصات حُلول:[10] زاویهٔ مَیل بُعد ساعتی	میانگین حلول به وقت نصف‌النهاری ایران (۳:۳۰+)	ماه خورشیدی اقامت خورشید [11]d: h: m	صورت فَلَکی	تاریخ حلول (مرزهای IAU)[12]	اقامت خورشید	روشنترین ستاره
حَمَل		"۰۰٫۰ '۰۰ ۰۰° ۰۰h۰۰m۰۰٫۰۰s	۰۰:۰۰ روز ۱ فروردین (۲۱ مارس)	فروردین ۳۰:۱۱:۰۰	بره	۳۰ فروردین (۱۹ آوریل)	۲۵ روز	آلفا حمل
ثَور		"۱۴٫۷ '۲۸ ۱۱°+ ۰۱h۵۱m۳۸٫۶۴s	۱۰:۵۸ روز ۳۱ فروردین (۲۰ آوریل)	اردیبهشت ۳۰:۲۳:۰۶	گاو	۲۴ اردیبهشت (۱۴ مه)	۳۷ روز	دبران
جَوزا		"۵۳٫۴ '۰۸ ۲۰°+ ۰۳h۵۱m۱۶٫۶۲s	۱۰:۰۳ روز ۳۱ اردیبهشت (۲۱ مه)	خرداد ۳۱:۰۷:۵۴	دوپیکر	۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن)	۳۱ روز	بتا دوپیکر
سَرَطان		"۱۲٫۰ '۲۶ ۲۳°+ ۰۶h۰۰m۰۰٫۰۰s	۱۷:۵۶ روز ۳۱ خرداد (۲۱ ژوئن)	تیر ۳۱:۱۰:۵۲	خرچنگ	۳۰ تیر (۲۱ ژوئیه)	۲۰ روز	بتا خرچنگ
اَسَد		"۵۳٫۴ '۰۸ ۲۰°+ ۰۸h۰۸m۴۳٫۳۸s	۰۴:۴۹ روز ۱ مرداد (۲۳ ژوئیه)	مرداد ۳۱:۰۷:۰۵	شیر	۱۹ مرداد (۱۰ اوت)	۳۷ روز	قلب‌الاسد
سُنبُله		"۱۴٫۷ '۲۸ ۱۱°+ ۱۰h۰۸m۲۱٫۳۶s	۱۱:۵۶ روز ۱ شهریور (۲۳ اوت)	شهریور ۳۰:۲۱:۴۰	دوشیزه	۲۵ شهریور (۱۶ سپتامبر)	۴۵ روز	سماک اعزل
میزان		"۰۰٫۰ '۰۰ ۰۰° ۱۲h۰۰m۰۰٫۰۰s	۰۹:۳۷ روز ۱ مهر (۲۳ سپتامبر)	مهر ۳۰:۰۹:۲۳	ترازو	۹ آبان (۳۱ اکتبر)	۲۳ روز	بتا ترازو
عَقرَب		"۱۴٫۷ '۲۸ ۱۱°- ۱۳h۵۱m۳۸٫۶۴s	۱۹:۰۳ روز ۱ آبان (۲۳ اکتبر)	آبان ۲۹:۲۱:۳۶	کژدم	۲ آذر (۲۳ نوامبر)	۷ روز	قلب‌العقرب
—					ماراَفسای	۹ آذر (۳۰ نوامبر)	۱۸ روز	آلفا مارافسای
قَوس		"۵۳٫۴ '۰۸ ۲۰°- ۱۵h۵۱m۱۶٫۶۲s	۱۶:۴۲ روز ۱ آذر (۲۲ نوامبر)	آذر ۲۹:۱۳:۲۰	کمان	۲۷ آذر (۱۸ دسامبر)	۳۲ روز	قوس جنوبی
جَدْی		"۱۲٫۰ '۲۶ ۲۳°- ۱۸h۰۰m۰۰٫۰۰s	۰۶:۰۶ روز ۱ دی (۲۲ دسامبر)	دی ۲۹:۱۰:۳۹	بزغاله	۲۹ دی (۱۹ ژانویه)	۲۸ روز	ذنب‌الجدی
دَلو		"۵۳٫۴ '۰۸ ۲۰°- ۲۰h۰۸m۴۳٫۳۸s	۱۶:۴۴ روز ۳۰ دی (۲۰ ژانویه)	بهمن ۲۹:۱۴:۰۸	دلو	۲۷ بهمن (۱۶ فوریه)	۲۴ روز	بتا دلو
حوت		"۱۴٫۷ '۲۸ ۱۱°- ۲۲h۰۸m۲۱٫۳۶s	۰۶:۵۲ روز ۳۰ بهمن (۱۹ فوریه)	اسفند ۲۹:۲۲:۵۸	ماهی	۲۱ اسفند (۱۲ مارس)	۳۸ روز	اتا ماهی

برج‌های فلکی در طالع‌بینی چینی

برج‌های فلکی در طالع‌بینی چینی

1. موش (鼠)
2. ورزا (牛)
3. ببر (虎)
4. خرگوش (兔)
5. اژدها (龍)
6. مار (蛇)
7. اسب (馬)
8. گوسفند (羊)
9. میمون (猴)
10. خروس (雞)
11. سگ (狗)
12. خوک (豬)

جایگاه کرات در منطقةالبروج

جهت به‌روزرسانی زمان اینجا را کلیک کنید

خورشید

خورشید در خط یا دایره سیر ظاهری خود (دایرةالبروج) در میانه منطقةالبروج است و خورشید تقریباً هر ماه شمسی یک برج را طی می‌کند.

میانگین مختصات سماوی کنونی خورشید (۲ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی):

• درجه ۱ عقرب
• درجه روزانه خورشید: ‏ 39″ 41′ ‎210° (بر روی دایرةالبروج)
• بُعد روزانه خورشید: 13^h 54^m 20^s (نسبت به نقطه اعتدال بهاری)
• مَیل روزانه خورشید: ‏ 47″ 42′ ‎−11° (نسبت به استوای سماوی)
• ظهر ظاهری روزانه: ساعت 11:44:16 (با تفاضل: +16 دقیقه - برای تهران با تأخیر ۰۰:۰۴:۲۴ زمانی است)

ماه

مقالهٔ اصلی: منازل ماه

منطقةالبروج منطقة البروج همچنین بر اساس توقف نسبی روزانه کره ماه معمولاً به ۲۸ قسمت تقریباً مساوی تقسیم می‌شود که منازل قمر نام دارد بنحویکه روی هم رفته هر سه برج فلکی، هفت تا از منازل قمر را می‌پوشاند. هر یک از منازل قمر معادل ۱۲ درجه و ۵۱ دقیقه و ۲۵٫۷۱۴ ثانیه قوسی از منطقةالبروج است. قمر (ماه) اکنون در برج سرطان یا برج همجوار آن قرار دارد.

سیارات

دو سیاره داخلی عطارد (نزدیکترین سیاره به خورشید) و ناهید معمولاً در منطقةالبروج نزدیک به خورشید هستند و همواره قبل (پگاه) یا بعد (غروبگاه) از خورشید و همجوار آن دیده می‌شوند. عطارد ۲۸ درجه و ناهید ۴۶ درجه بیشترین فاصله زاویه‌ای را از خورشید پیدا می‌کنند. عطارد ممکنست در شرایط مساعد از ستارگان هم پرنورتر دیده شود. ناهید روشنترین شیء آسمانی بعد از خورشید و ماه است که با چشم غیرمسلح دیده می‌شود.

جدول رصدی

موقعیت اجرام و سیارات منطقةالبروج در ۱ فروردین ۱۴۰۳ خورشیدی (۲۰ مارس ۲۰۲۴)

وضعیت و موقعیت رصدی سیارات و اجرام سماوی در آغاز سال ۱۴۰۳

جرم سماوی	قدر ظاهری	قدر متوسط	سال هلالی (به روز)	حرکت سالانه	توضیحات	موقعیت (سال ۱۴۰۳)
خورشید	۲۶٫۷۴-	-	-	یکدور حرکت ظاهری	روشنترین شیء آسمانی - اوج (۱۳ تیرماه/ ۴ ژوئیه) - حضیض (۱۴ دیماه/ ۴ ژانویه)	اکنون در ۱ عقرب
ماه	۲٫۵- تا ۱۲٫۹-	۱۲٫۷۴-	۲۹٫۵۳	هر شبانه‌روز ۱۲درجه	روشنترین شیء آسمانی بعد از خورشید	اکنون در برج سرطان یا برج همجوار
عطارد	۵٫۷ تا ۲٫۶-	۱٫۵	۱۱۵٫۸۸	-	گاه روشنتر از ستارگان - بیشینه کشیدگی از خورشید ۱۸ تا ۲۸ درجه
زهره	۳٫۸- تا ۴٫۶-	۴٫۲-	۵۸۳٫۹۲	-	روشنترین شیء آسمانی بعد از ماه - ببیشینه کشیدگی از خورشید ۴۵ تا ۴۸ درجه
مریخ	۱٫۸۴ تا ۲٫۷۸-	۱٫۸-	۷۷۹٫۹۶	سالانه کمی بیشتر از نیمی از منطقةالبروج را طی می‌کند.	در بیشتر مواقع روشنتر از ستارگان	۳۲۸ درجه دایرةالبروج (۲۸ درجه برج دلو)
سرس	۶٫۷۵ تا ۸٫۹۵	۷٫۸۵	۴۶۶٫۶	۵۰٫۵ درجه	یک سیاره کوتوله قابل توجه - با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست	۲۸۳ درجه دایرةالبروج (۱۳ درجه برج جدی)
مشتری	۱٫۶- تا ۲٫۹۴-	۲٫۳-	۳۹۸٫۸۸	۳۳٫۵ درجه	روشنترین جرم سماوی پس از زهره	۴۵ درجه دایرةالبروج (۱۵ درجه برج ثور)
زحل	۱٫۴۶ تا ۰٫۸۹	۱٫۲	۳۷۸٫۰۹	۱۱٫۷ درجه	با چشم غیرمسلح با قدر یک ستاره متوسط	۳۴۲ درجه دایرةالبروج (۱۲ درجه برج حوت)
اورانوس	۵٫۹۴ تا ۵٫۶۷	۵٫۸	۳۶۹٫۶۶	۳٫۸ درجه	در شرایط استثنایی دیده می‌شود	۵۰ درجه دایرةالبروج (۲۰ درجه برج ثور)
نپتون	۷٫۹۷ تا ۷٫۸۲	۷٫۹	۳۶۷٫۴۹	۲٫۲ درجه	با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست	۳۵۷ درجه دایرةالبروج (۲۷ درجه برج حوت)
پلوتون	۱۴٫۳۴ تا ۱۴٫۰۷	۱۴٫۱	۳۶۷	۲ درجه	با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. (مدار این سیاره کوتوله فعلاً در کمربند منطقةالبروجی سیارات قرار دارد)	۳۰۲ درجه دایرةالبروج (۲ درجه برج دلو)

جستارهای وابسته

• دائرةالبروج
• صورت فلکی
• تقدیم اعتدالین

منابع

1. "Zodiac | Definition of Zodiac by Oxford Dictionary on Lexico.com also meaning of Zodiac". Lexico Dictionaries | English (به انگلیسی). Archived from the original on 8 December 2020. Retrieved 2020-12-27.
2. Because the signs are each 30° in longitude but constellations have irregular shapes, and because of precession, they do not correspond exactly to the boundaries of the constellations after which they are named.
3. Noble, William (1902), "Papers communicated to the Association. The Signs of the Zodiac.", Journal of the British Astronomical Association, 12: 242–244, Bibcode:1902JBAA...12..242N.
4. Britton, John P. (2010). "Studies in Babylonian lunar theory: part III. The introduction of the uniform zodiac". Archive for History of Exact Sciences. 64 (6): 617–63. doi:10.1007/S00407-010-0064-Z. JSTOR 41134332. S2CID 122004678. [T]he zodiac was introduced between −408 and −397 and probably within a very few years of −400.
5. Marshall Clagett (1989). Ancient Egyptian Science: Calendars, clocks, and astronomy. American Philosophical Society. ISBN 978-0-87169-214-6.
6. «What's my star sign? Zodiac dates and characteristics for November and December». The Sun (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۱-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۲۷.
7. «ناسا: برج‌های منطقه‌البروج را تغییر ندادیم». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۰-۰۷-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۲۷.
8. Jeffrey Bennett; Megan Donohue; Nicholas Schneider; Mark Voit (2007). The cosmic perspective (4th ed.). San Francisco, CA: Pearson/Addison-Wesley. pp. 82–84. ISBN 0-8053-9283-1.
9. Needham, Joseph (1959). Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth. Science and Civilisation in China. 3. Cambridge University Press. p. 171. ISBN 978-0-521-05801-8.
10. در آغاز سال ۲۰۲۰م
11. «تقویم شمسی (بروج ۱۲ گانه)». تقویم جهانی جامع.
12. The Real Constellations of the Zodiac. Lee T. Shapiro, director of Morehead Planetarium University of North Carolina (Spring 1977)

پانویس

• دگانی، مایر (چاپ هشتم، ۱۳۷۹). نجوم به زبان ساده. ترجمهٔ محمدرضا خواجه‌پور. تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. شابک ۹۶۴-۶۲۴۱-۰۵-۰. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
• ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون

• صورتهای فلکی بایگانی‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine
• راهنمایی برای علاقمندان به طالع بینی