وزیر نفت (ایران)

وزیر نفت ایران، وزیر وزارت نفت دولت جمهوری اسلامی ایران است که پس از وقوع انقلاب ۵۷ در ساختار قوای مجریه کشور تشکیل شد و در روز ۸ مهر ۱۳۵۸ با مصوبه شورای انقلاب، شکل قانونی به خود گرفت.^[1] از آن زمان تاکنون، ۱۰ نفر وظیفه نظارت بر ۴ شرکت اصلی فعال در صنایع نفت و گاز ایران و زیرمجموعه‌های آنها را در ۱۳ دولت، در نظام جمهوری اسلامی برعهده داشته‌اند، که بیژن نامدار زنگنه؛ با ۱۶ سال و غلام‌رضا آقازاده؛ با ۱۲ سال، بیشترین دوره صدارت را بر وزارت نفت برعهده داشته‌اند.

وزیر نفت
متصدی کنونی محسن پاک‌نژاد از ۳۱ مرداد ۱۴۰۳
وزارت نفت
عضوی از	هیئت دولت
جایگاه	تهران، ایران
نامزدکننده	رئیس‌جمهور
گمارنده	رئیس‌جمهور با رأی اعتماد مجلس
بنیادگذاری	۸ مهر ۱۳۵۸
نخستین دارنده	علی‌اکبر معین‌فر

فهرست

وضعیت
سرپرست
سازمان‌های سیاسی
مستقل   نظامی   انجمن اسلامی مهندسین   حزب جمهوری اسلامی   حزب کارگزاران سازندگی ایران

ر.	نام		نگاره	آغاز تصدی	پایان تصدی	دولت	رئیس دولت	م.
۱		علی‌اکبر معین‌فر (۱۳۹۶–۱۳۰۶)		۸ مهر ۱۳۵۸	۱۹ شهریور ۱۳۵۹[persian-alpha 1]	موقت	بازرگان	[2]
						موقت شورای انقلاب	بهشتی	[3]
							بنی‌صدر
۲		محمدجواد تندگویان (۱۳۶۸–۱۳۲۹)		۳ مهر ۱۳۵۹	۹ آبان ۱۳۵۹[persian-alpha 2]	نخست	رجایی
–		سید حسن سادات (زادهٔ ۱۳۲۴) سرپرست		۱۱ آبان ۱۳۵۹	۲۶ مرداد ۱۳۶۰			[4]
۳		سید محمد غرضی (زادهٔ ۱۳۲۰)		۲۶ مرداد ۱۳۶۰	۶ آبان ۱۳۶۴	دوم	باهنر
						موقت	مهدوی کنی
						سوم	موسوی	[5]
۴		غلام‌رضا آقازاده (زادهٔ ۱۳۲۷)		۶ آبان ۱۳۶۴	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	چهارم		[6]
								[7]
						پنجم	هاشمی	[8]
						ششم
۵		بیژن نامدار زنگنه (زادهٔ ۱۳۳۱)		۲۹ مرداد ۱۳۷۶	۷ شهریور ۱۳۸۴	هفتم	خاتمی	[9]
						هشتم		[10]
–		سید کاظم وزیری هامانه (زادهٔ ۱۳۲۴)		۷ شهریور ۱۳۸۴	۲۰ آذر ۱۳۸۴	نهم	احمدی‌نژاد	[11]
۶				۲۰ آذر ۱۳۸۴	۲۱ مرداد ۱۳۸۶			[12]
–		غلامحسین نوذری (زادهٔ ۱۳۳۳)		۲۱ مرداد ۱۳۸۶	۲۳ آبان ۱۳۸۶			[13]
۷				۲۳ آبان ۱۳۸۶	۱۲ شهریور ۱۳۸۸			[14]
۸		سید مسعود میرکاظمی (زادهٔ ۱۳۳۹)		۱۲ شهریور ۱۳۸۸	۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰	دهم		[15]
–		محمود احمدی‌نژاد[persian-alpha 3] (زادهٔ ۱۳۳۵) سرپرست		۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰	۱۲ خرداد ۱۳۹۰
–		محمد علی‌آبادی (زادهٔ ۱۳۳۵) سرپرست		۱۲ خرداد ۱۳۹۰	۱۲ مرداد ۱۳۹۰			[17]
۹		رستم قاسمی (۱۴۰۱–۱۳۴۳)		۱۲ مرداد ۱۳۹۰	۲۴ مرداد ۱۳۹۲			[18]
(۵)		بیژن نامدار زنگنه (زادهٔ ۱۳۳۱)		۲۴ مرداد ۱۳۹۲	۳ شهریور ۱۴۰۰	یازدهم	روحانی	[19]
						دوازدهم		[20]
۱۰		جواد اوجی (زادهٔ ۱۳۴۵)		۳ شهریور ۱۴۰۰	۳۱ مرداد ۱۴۰۳	سیزدهم	رئیسی	[21]
۱۱		محسن پاک‌نژاد (زادهٔ ۱۳۴۵)		۳۱ مرداد ۱۴۰۳	متصدی	چهاردهم	پزشکیان	[22]

یادداشت

1. معین‌فر در اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و از ۷ خرداد ۱۳۵۹ به نمایندگی مجلس درآمد با این حال، تا زمان روی کار آمدن دولت نخست جمهوری اسلامی ایران، همچنان عضو دولت بود.
2. تندگویان در آبان ۱۳۵۹ به‌دست نیروهای ارتش عراق اسیر شد و از این زمان به بعد، عملاً نقشی در مدیریت وزارت نفت نداشت؛ اما تا زمان انتصاب غرضی رسماً وزیر نفت بود.
3. احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس دولت خود سرپرستی وزارت نفت را برعهده گرفت، اما پس از مخالفت شورای نگهبان سرپرست دیگری تعیین کرد.^[16]

منابع

1. «وزارت نفت تأسیس شد». خبرآنلاین. ۹ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
2. «در شورای انقلاب برای ترمیم کابینه چه گذشت؟». اطلاعات (۱۵۹۶۶): ۱۲. ۹ مهر ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
3. «امام امروز سخنان مهمی ایراد می‌کنند». اطلاعات (۱۶۰۰۳): ۲. ۲۴ آبان ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.«وزرای جدید معرفی شدند». اطلاعات (۱۶۰۰۳): ۱۲. ۲۶ آبان ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
4. فاضلی بیرجندی، محمود (۱۳۹۶). از مهدی بازرگان تا حسن روحانی: کابینه‌ها در جمهوری اسلامی ایران (ویراست دوم). تهران: پایان. ص. ۱۲۶. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۷۴۲-۱۴-۵.
5. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۲۳۳» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۱ آبان ۱۳۶۰. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۵ مارس ۲۰۱۸.
6. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۱۸۶» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۶ آبان ۱۳۶۴. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸.
7. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۳۰» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۹ شهریور ۱۳۶۷. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
8. «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۱۳۸» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۷ شهریور ۱۳۶۸. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸.
9. «تبلور حماسه دوم خرداد، در رأی اعتماد قاطع مجلس به دولت خاتمی». همشهری. سال پنجم (۱۳۳۵). ۳۰ مرداد ۱۳۷۶.
10. «نخستین جلسه هیئت وزیران جدید تشکیل شد». همشهری. سال نهم (۲۴۸۴). ۳ شهریور ۱۳۸۰.
11. «با حکم رئیس‌جمهور؛ سرپرست وزارت نفت معرفی شد». ایسنا. ۷ شهریور ۱۳۸۴.
12. «وزیری، وزیر شد». ایسنا. ۲۰ آذر ۱۳۸۴.
13. «خداحافظی دو وزیر». ایسنا. ۲۱ مرداد ۱۳۸۶.
14. «غلامحسین نوذری و علی‌اکبر محرابیان وزیر شدند». ایسنا. ۲۳ آبان ۱۳۸۶.
15. «رأی اعتماد نمایندگان مجلس هشتم به ۱۸ وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور». ایسنا. ۱۲ شهریور ۱۳۸۸.
16. «دردسر سرپرستی وزارت نفت برای محمود احمدی‌نژاد». فرارو. ۸ خرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
17. «علی‌آبادی به‌عنوان سرپرست وزارت نفت منصوب شد». خبرآنلاین. ۱۲ خرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
18. «قاسمی دومین وزیر نفت دولت دهم شد». ایسنا. ۱۲ مرداد ۱۳۹۰.
19. «بیژن زنگنه وزیر نفت از مجلس رای اعتماد گرفت». ایرنا. ۲۴ مرداد ۱۳۹۲.
20. «زنگنه دهمین رای اعتماد را از مجلس گرفت». ایرنا. ۲۹ مرداد ۱۳۹۶.
21. «جواد اوجی وزیر نفت شد». ایرنا. ۳ شهریور ۱۴۰۰.
22. «روز تاریخی مجلس؛ تمام وزرای دولت چهاردهم رای اعتماد گرفتند». ایسنا. ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.

• «همه وزرای نفت ایران؛ ۹ وزیر که بودند و چه کردند؟». خبرآنلاین. ۱۲ تیر ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
• «جدول وزرای نفت ايران/ قاسمی رئیس اوپک شد». تابناک. ۱۳ مرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی
• وزرای نفت ایران، دور یک میز

مناصب سیاسی
انتزاع از وزارت امور اقتصادی و دارایی	عضو هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران اکنون–۱۳۵۸	در حال تصدی
مناصب تجاری
عنوان جدید	رئیس هیئت مدیره شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اکنون–۱۳۷۱	در حال تصدی