Loading AI tools
فهرست از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
میراث جهانی در ترکیه شامل ۲۱ اثر از مکان‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی در ترکیه است. ترکیه ۱۶ مارس ۱۹۸۳ م به این کنوانسیون پیوست و تا سال ۲۰۲۰ م افزون بر ۱۸ سایت ثبت‌شده، ۸۳ سایت نیز از این کشور در فهرست آزمایشی قرار گرفته است.
 | این مقاله نیازمند به‌روزرسانی است. |
همان‌طور که در پیمان‌نامه میراث جهانی یونسکو — که در سال ۱۹۷۲ م تأسیس شده — شرح داده شده است، سایت‌های میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسکو مکان‌هایی هستند که اهمیت فرهنگی یا طبیعی دارند. طبق کنوانسیون یونسکو هر اثری پس از ثبت توسط این کمیته، باید از سوی کشور نگهدارندهٔ اثر، مورد توجه ویژه قرار گیرد و انجام هرگونه دخل و تصرف یا اقدامی که باعث به خطر افتادن آن شود، ممنوع است.[۱]
مسجد بزرگ و بیمارستان دیواریچی، مناطق تاریخی استانبول و پارک ملی گومر و سایت‌های راک کاپادوکیا سه مکانی بودند که نخستین بار، در نهمین جلسه کمیته میراث جهانی در سال ۱۹۸۵ م، که در پاریس فرانسه برگزار شد، در فهرست جهانی قرار گرفتند.[۲] آفرودیسیاس، در سال ۲۰۱۷ م و گوبکلی‌تپه در سال ۲۰۱۸ م آخرین مکان‌هایی هستند که به این فهرست اضافه شده‌اند. آیزانوی، کلیسای صلیب مقدس، آلانیا، لیکیه، اسوس، پریه‌نه، پرگا، زیوگما، مسجد اشرف‌اغلو، شانلی‌اورفه، سرای اسحاق پاشا و غار باستان‌شناسی از دورهٔ پارینه‌سنگی کارائین از جمله مکان‌هایی هستند که برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو از سوی کشور ترکیه پیشنهاد شده‌اند.[۳][۴]
یونسکو سایت‌ها را با ده معیار فهرست می‌کند. هر ورودی باید حداقل یکی از معیارها را داشته باشد.[۵]
| # | نگاره | نام | موقعیت | ش ثبت معیارها |
سال | شرح | م |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ |  |
گورمه و کاپادوکیه | استان نوشهر | ۳۵۷ (i)(iii)(v)(vii) |
۱۹۸۵ | منطقهٔ گورمه به‌دلیل سازندهای سنگی جالب توجه دودکش جن مشهور است. سایت‌های سنگی کامپادوکیا همچنین دارای مجموعه‌ای از سکونت‌گاه‌های سنگی، روستاها، کلیساها، شهرهای زیرزمینی و نمونه‌های بسیار خوبی از هنر بیزانسی است. | [۶] |
| ۲ | .jpg) |
مسجد بزرگ دیوریغی | استان سیواس | ۳۵۸ (i)(iv) |
۱۹۸۵ | مجتمع مسجد–بیمارستان بزرگ دیوریغی که در اوایل قرن سیزدهم میلادی بنا شده است، نمونه‌ای بی‌نظیر و برجسته از معماری اسلامی با طرح‌های متمایز و گاه متناقض است. | [۷] |
| ۳ |  |
مناطق تاریخی استانبول | استانبول | ۳۵۶ (iii)(iv)(vii) |
۱۹۸۵ | پایتخت امپراتوری‌های بیزانس و عثمانی، استانبول بیش از دو هزاره است که یک مرکز مهم سیاسی، مذهبی و فرهنگی بوده است. افق آن، که شامل شاهکارهایی همچون هیپودروم قسطنطنیه، ایا صوفیه، مسجد سلیمانیه و کاخ توپ‌قاپی است، گواهی بر نبوغ بزرگ معماران در قرون گذشته است. | [۸] |
| ۴ |  |
خاتوشا | استان چوروم | ۳۷۷ (i)(ii)(iii)(iv) |
۱۹۸۶ | پایتخت رسمی امپراتوری هیتی‌ها با دارا بودن دروازه‌های شهر، معابد، کاخ‌ها و پناهگاه‌های صخره‌ای نزدیک یازلیکایا، از آخرین محافل قدرت حاکم بر آناتولی و شمال سوریه است. | [۹] |
| ۵ | .JPG) |
کوه نمرود | استان آدیامان | ۴۴۸ (i)(iii)(iv) |
۱۹۸۷ | بناهای تاریخی این مکان از بزرگ‌ترین ساختمان‌های هلنیسم است. وزن بعضی از بلوک‌های سنگی به‌کاررفته در آن، به ۹ تُن می‌رسد. آرامگاه آنتیوخوس یکم تئوس کوماژن، از پادشاهان کوماژن، در اینجا قرار دارد. پادشاه این تمدن با هدف تحکیم پیوند با خدایان و تأمین آرامش مردم، در نقاط مختلف کشور معابد متعددی ساخته بود؛ معبد ساخته‌شده در کوه نمرود نیز یکی از این موارد است. | [۱۰] |
| ۶ |  |
هیراپولیس و پاموک‌کاله | استان دنیزلی | ۴۸۵ (iii)(iv)(vii) |
۱۹۸۸ | سایت طبیعی پاموکاله به‌دلیل چشم‌انداز چشمگیرش، متشکل از آبشارهای سنگی، استالاکتیت و پادگانه مشهور است. هیراپولیس، که در پایان سدهٔ دوم پیش از میلاد تأسیس شد، میزبان ساختارهای مختلف یونانی–رومی از جمله معابد، حمام‌ها، نکروپولیس و همچنین نمونه‌هایی از معماری مسیحیان اولیه است. | [۱۱] |
| ۷ |  |
زانث و لاتون | استان آنتالیا و استان موغله | ۴۸۴ (ii)(iii) |
۱۹۸۸ | این سایت از دو شهرک همسایه تشکیل شده است. زانث، مرکز تمدن لیکیان، تأثیرات قابل توجهی در معماری بر سایر شهرهای منطقه گذاشته، و بنای یادبود نرئید به‌طور مستقیم از آرامگاه هالیکارناسوس در کاریا الهام گرفته شده است. لتون، یک مرکز مذهبی مهم در لیکیا، میزبان سه زبانه لتون است و کلید رمزگشایی زبان لیکیایی را — که مدتهاست منقرض شده است — فراهم می‌کند. | [۱۲] |
| ۸ |  |
سافران‌بولو | استان قره‌بوک | ۶۱۴ (ii)(iv)(v) |
۱۹۹۴ | این شهر محل تلاقی کاروان‌ها و تجارت‌خانه‌ها بوده است که از قرن سیزدهم میلادی به بعد شکوفا شد. معماری آن تأثیر عمده‌ای در توسعهٔ شهری در سراسر امپراتوری عثمانی داشته است. | [۱۳] |
| ۹ | .jpg) |
تروآ | استان چناق‌قلعه | ۸۴۹ (ii)(iii)(vi) |
۱۹۹۸ | تروای با قدمت بیش از چهار هزار سال، در اواخر قرن نوزدهم میلادی و در سال ۱۸۷۰ م، توسط هاینریش شلیمان، باستان‌شناس آلمانی کشف شد و به یکی از مشهورترین مکان‌های باستان‌شناسی در جهان تبدیل شده است. گمان می‌رود شهری که تروآ نام گرفته محل رخداد جنگ تروآ نقل‌شده در حماسهٔ ایلیاد اثر هومر باشد. | [۱۴] |
| ۱۰ |  |
مسجد سلیمیه | استان ادرنه | ۱۳۶۶ (i)(iv) |
۲۰۱۱ | مجموعهٔ مسجد سلیمیه در ادرنه در طول قرن ۱۶ میلادی توسط معمار سنان ساخته شده است که شاهکار وی قلمداد می‌شود و عالی‌ترین دستاورد معماری عثمانی است. آغاز ساخت مسجد طبق کتیبه‌ای که در این مجموعه موجود است به سال ۱۵۶۸ م در دورهٔ سلطنت سلطان سلیم دوم عثمانی برمی‌گردد. معمار سنان دربارهٔ ساخت این اثر گفته است: «در دوران شاگردی‌ام مسجد شهزاده استانبول را ساختم. وقتی که بنّا شدم مسجد سلیمانیه را به اتمام رساندم. اما تمام نیرویم را صرف مسجد سلطان سلیم خان کردم و استادی خودم را به‌طور کامل و جامع اعلام کردم.» | [۱۵] |
| ۱۱ |  |
چاتال‌هویوک | استان قونیه | ۱۴۰۵ (iii)(iv) |
۲۰۱۲ | از آثار مهم دوران نوسنگی در دشت قونیه آناتولی است که تاریخ آن به ۶۵۰۰ تا ۵۷۰۰ پ. م برمی‌گردد و آن را می‌توان از نخستین تلاش‌های بشر برای پی‌ریزی زندگی شهری دانست. چتل‌هویک بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین مناطق باستانی بازمانده از دوران نوسنگی است که تاکنون توسط باستان‌شناسان کشف و حفاری شده است. | [۱۶] |
| ۱۲ |  |
بورسا و جمعه‌لی‌قزق | استان بورسا | ۱۴۵۲ (i)(ii)(iv)(vi) |
۲۰۱۴ | اولین پایتخت امپراتوری عثمانی در قرن ۱۴ میلادی، با برنامه‌ریزی ابتکاری شهری خود، منبع اصلی برای شهرهای آیندهٔ عثمانی شد. مسجد معروف مسجد یشیل و مجموعهٔ بزرگ قونیه در این شهر قرار دارد. بورسا شهری صنعتی است و کارخانجات اتومبیل‌سازی توفاش، کارسان و اویاک-رنو آن را به قطب اتومبیل‌سازی ترکیه تبدیل کرده‌اند. این شهر چهارمین شهر بزرگ ترکیه است. | [۱۷] |
| ۱۳ |  |
پرگامون | استان ازمیر | ۱۴۵۷ (i)(ii)(iii)(iv)(vi) |
۲۰۱۴ | پرگامون در قرن ۳ قبل از میلاد به‌عنوان پایتخت سلسله اتالیه تأسیس شد و یکی از مهم‌ترین شهرهای جهان باستان بود. در دوران حکومت رومیان در سال ۱۳۳ پیش از میلاد، این شهر شاهد توسعه بیشتر بود و به‌عنوان یک مرکز درمانی عمده شناخته شد. این شهر باستانی، پایتخت امپراتوری پرگامون و زادگاه جالینوس طبیب است. در کاوش‌های باستان‌شناسی در ردیف یکی از غنی‌ترین شهرهای تاریخی قرار گرفته است. شهر پرگامون پس از اسکندریه دومین کتابخانهٔ بزرگ جهان یونان باستان را در خود جای داده بود. | [۱۸] |
| ۱۴ |  |
قلعه دیاربکر و باغ‌های هوسال | استان دیاربکر | ۱۴۸۸ (iv) |
۲۰۱۵ | دیاربکر از عصر هلنیستی تا به امروز شهر بسیار مهمی بوده است. این سایت شامل دیوارهای شهری ۵٫۸۰۰ کیلومتری و همچنین باغ‌های هوسال است که تأمین غذا و آب شهر را تأمین می‌کرد. | [۱۹] |
| ۱۵ |  |
افسوس | استان ازمیر | ۱۰۱۸ (iii)(iv)(vi) |
۲۰۱۵ | شهر یونان باستان افسوس به‌دلیل وجود یکی از عجایب هفت‌گانه جهان باستان، معبد آرتمیس معروف بود که اکنون ویرانه است. در دورهٔ امپراتوری روم در قرن ۲ قبل از میلاد، این شهر رونق گرفت و ساختارهای به‌یادماندنی مانند کتابخانه سلسوس را به‌جا گذاشت. خانه مریم مقدس و کلیسای سنت جان از قرن پنجم میلادی به مکان‌های اصلی زیارت مسیحیان تبدیل شدند. | [۲۰] |
| ۱۶ |  |
آنی | استان قارص | ۱۵۱۸ (ii)(iii)(iv) |
۲۰۱۶ | واقع در نزدیکی مرز ترکیه و ارمنستان در قرن ۱۰ و ۱۱ میلادی به‌عنوان پایتخت ارمنستان باگراتونی به دوران طلایی خود رسید، قبل از آنکه از قرن ۱۴ میلادی پس از حملهٔ امپراتوری مغول و یک زلزلهٔ بزرگ رو به زوال بگذارد. | [۲۱] |
| ۱۷ |  |
آفرودیسیاس | استان آیدین | ۱۵۱۹ (ii)(iii)(iv)(vi) |
۲۰۱۷ | این مکان شامل آفرودیسیاس، آفرودیت — که یک معبد قرن سوم پیش از میلاد است — و معادن سنگ مرمر باستانی می‌شود که از منابع درآمد یونان باستان بوده است. | [۳] |
| ۱۸ |  |
گوبکلی‌تپه | استان شانلی‌اورفه | ۱۵۷۲ (i)(ii)(iv) |
۲۰۱۸ | قدمت این مکان به دورهٔ نوسنگی پیش از سفال آ بین هزاره ۱۰ و ۹ قبل از میلاد مسیح می‌رسد، این محل احتمالاً توسط شکارچیان برای اهداف آیینی استفاده می‌شده است. | [۴] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
