از کتب معتبر حدیث شیعه From Wikipedia, the free encyclopedia
کافی یکی از مهم‌ترین و معتبرترین کتاب‌های حدیثی شیعه[1] اثر کلینی درگذشتهٔ ۳۲۹ هجری است. وی در مدت ۲۰ سال به درخواست شاگردانش این کتاب را گردآوری کرده‌است.[نیازمند منبع]
لذا "احتمالا" فاصله زمانی نگاشته شدن معتبرترین کتاب حدیث اهل سنت (صحیح بخاری در ۲۳۲ هجری) از معتبرترین کتاب حدیث شیعه (کافی) حدود ۸۰ سال است.
این کتاب یکی از کتب اربعه بوده و موضوع آن حدیث است که در سه بخش می‌باشد:[2]
تعداد روایات کتاب کافی را با رقم‌های مختلف گفته‌اند: یوسف بحرانی ۱۶۱۹۹، دکتر حسین علی محفوظ ۱۵۱۷۶، علامه مجلسی ۱۶۱۲۱ و برخی از معاصران مثل شیخ عبدالرسول الغفار ۱۵۵۰۳ حدیث شمارش کرده‌اند.[3] گفته شده این اختلاف رقم‌ها ناشی از عوامل مختلف از جمله شیوهٔ شمردن احادیث است. مثلاً برخی روایتی را که با دو سند ذکر شده‌است، دو روایت، و بعضی آن را یک روایت به حساب آورده‌اند.
از طریق سلسله اسناد روایات کافی، فهرست نسبتاً مفصلی از مشایخ حدیث او به دست می‌آید که تعدادشان به بیش از سی نفر می‌رسد. این تعداد مشایخ به معنای انعکاس روایات قابل توجهی از هریک در مجموعه کافی نیست؛ بلکه کلینی عمده قریب به اتفاق روایاتش را از هشت نفر زیر نقل کرده‌است:
کتاب مذکور یکی از کتب چهارگانه معتبر مذهب شیعه جعفری اثنی عشری می‌باشد.
بعضی از نویسندگان وجود برخی احادیث ضعیف در کافی را، دلیل بر عدم اعتبار این کتاب می‌دانند. علیرضا حسینی، مدیر گروه تحقیق و تصحیح اسناد تصحیح جدید کتاب «الکافی» در این رابطه می‌گوید:
بحث مهم، اعتبار یا عدم اعتبار روایات کافی است نه صحت اسانید آن؛ زیرا بر اساس مبنای متاخرین که از زمان مرحوم علامه حلی نمود پیدا کرد، نمی‌توان بسیاری از روایات کافی را از نظر سند صحیح دانست؛ ولی این منافاتی با این ندارد که ما بر اساس نگاه پیشینیان که مرحوم کلینی نیز از آنان است، روایات کافی را معتبر و صحیح به معنای به کار گرفته شده نزد ایشان بدانیم؛ همچنان که برخی از صاحب نظران معاصر باور دارند، ما نیز بر این باوریم که با بازخوانی دقیق میراث رجالی شیعه که عمدتاً بلکه همه از آن پیشینیان است و با مفهوم‌شناسی دقیق واژه‌ها و عبارات توثیق راویان، می‌توان اعتبار روایات کافی را مگر در محدوده بسیار کمی ثابت کرد. ضمن اینکه تعابیر مرحوم کلینی در مقدمه کافی به خوبی به ماندگاری کافی از دیدگاه آن مرحوم دلالت می‌کند.[12]
نقل است کتاب کافی به محضر امام زمان رسیده و مورد تحسین او قرار گرفته و وی دربارهٔ کافی گفته‌است: الکافی کاف لشیعتنا: کتاب کافی برای شیعیان ما کفایت می‌کند. مجلسی اول گفته‌است که ممکن است کتاب به نظر امام زمان رسیده‌باشد و سید نعمت‌الله جزایری آن را قریب [نزدیک به حقیقت] دانسته‌است.[13] البته جمله مذکور سند محکمی ندارد و بسیاری از رجال‌شناسان نیز این سخن را رد می‌کنند. سید ابوالقاسم خویی در صحت انتساب این جمله به امام زمان تردید کرده‌است.[14]
کلینی در اصول کافی، در هشت عنوان (فصل) به تبیین اصول اعتقادی شیعه و برخی مطالب دیگر که با مسائل اعتقادی ارتباط دارد، پرداخته‌است. عناوین این کتاب عبارتند از:
بخش دوم کتاب کافی که فروع الکافی نام دارد، دربردارندهٔ روایات مربوط به مسائل فقهی است. فروع کافی بزرگ‌ترین بخش کتاب کافی به حساب می‌آید. در این بخش عناوین زیر وجود دارد:
۱. کتاب الطهارة، ۲. کتاب الحیض، ۳. کتاب الجنائز، ۴. کتاب الصلاة، ۵. کتاب الزکاة والصدقه، ۶. کتاب الصیام، ۷. کتاب الحج، ۸. کتاب الجهاد، ۹. کتاب المعیشة، ۱۰. کتاب النکاح، ۱۱. کتاب العقیقه، ۱۲. کتاب الطلاق، ۱۳. کتاب العتق والتدبیر والمکاتبه، ۱۴. کتاب الصید، ۱۵. کتاب الذبائح، ۱۶. کتاب الاطعمه، ۱۷. کتاب الاشربة، ۱۸. کتاب الزّی والتجمل، ۱۹. کتاب الدواجن، ۲۰. کتاب الوصایا، ۲۱. کتاب المواریث، ۲۲. کتاب الحدود، ۲۳. کتاب الدیات، ۲۴. کتاب الشهادات، ۲۵. کتاب القضا والاحکام، ۲۶. کتاب الایمان والنذور والکفارات.
در فروع کافی برخی از عنوان‌ها که معمولاً در کتب فقهی به صورت مستقل آورده می‌شوند به مناسبت، ضمن عنوان‌های یاد شده آمده‌اند. مثلاً امر به معروف، در عنوان الجهاد آمده‌است.[2]
سومین بخش از الکافی که به روضه کافی شهرت دارد، روایات مربوط به موضوعات مختلف و متنوع، بدون هیچ ترتیب و نظم خاصی گردآوری شده‌است. چند نمونه از این موضوعات به شرح زیر است:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
