علی‌اللهی (مذهب)

علی‌اللّهی اصطلاحی است که به مذهبی تلفیق‌گرا که بیشتر پیروان آن در استان کردستان ایران زندگی می‌کنند، نسبت داده می‌شود. این مذهب شامل بخش‌هایی از مذهب شیعه و ادیان قدیمی‌تر است. باور اصلی این مذهب این است که در طول تاریخ حلولِِ الوهیت بارها رخ داده‌است. علی‌اللهی‌ها احترام خاصی برای علی بن ابی‌طالب قائل‌اند^[۱] و باور دارند که خدا جسم علی را برای حلول برگزید.^[۲] آیین‌های گوناگونی به علی‌اللهی بودن شناخته شده‌اند؛ ازجمله ایزدیان و علویان. برخی این مذهب را ترکیبی از ادیان و آیین‌های دیرین‌تر مانند مزدیسنا می‌دانند.^[۳]

گاهی اصطلاح علی‌اللهی برای اشاره به غالیان به کار می‌رود. مانند کیسانیه، علویان (سوریه) و اهل حق.^[۴]^[۵]

علی‌الهی‌ها در کتاب دبستان مذاهب به‌عنوان فرقه‌ای توصیف شده‌اند که به محمد و علی بن ابی‌طالب احترام می‌گذارند اما قرآن را قبول ندارند. پیروان این مذهب هیچ جانوری را نمی‌کشند و باور دارند که قانون مجاز شمردن کشتن برخی حیوانات، توسط ابوبکر، عمر و عثمان بن عفان و پیروان آنان ساخته شده‌است.^[۶]

[۱]
Woulfe Sheil, Lady Mary Leonora; Sheil, Sir Justin (1856). Glimpses of Life and Manners in Persia. p. 199.
[۲]
Layard, Austen Henry (2010-08-31). Discoveries in the Ruins of Nineveh and Babylon: With Travels in Armenia, Kurdistan and the Desert: Being the Result of a Second Expedition Undertaken for the Trustees of the British Museum (به انگلیسی). Cambridge University Press. p. 216. ISBN 9781108016773.
[۳]
Soane, Ely B. (2008). "To Mesopotamia and Kurdistan in disguise with historical notices of Kurdish tribes and the Chaldeans of Kurdistan. (Excerpt)". International Journal of Kurdish Studies: 10. Archived from the original on 24 March 2017. Retrieved 2017-03-23.; Soane, Ely B. (1914). "Of Kurds and their Country". To Mesopotamia and Kurdistan in disguise : with historical notices of the Kurdish tribes and the Chaldeans of Kurdistan (PDF). Boston: Small, Maynard. p. 384. OL 23348805M.
[۴]
Bruinessen, Martin van. "Religion in Kurdistan" (PDF). Universiteit Utrecht. p. 9. Retrieved 2017-03-30.
[۵]
Moosa, Matti (1987). "16. The Ahl-i Haqq (Ali Ilahis) - Origins and Identity". Extremist Shiites - The Ghulat Sects. Contemporary issues in the Middle East. Syracuse University Press. p. 185. ISBN 9780815624110.
[۶]
"An Account of the Ali Ilahían". The Dabistán, or School of Manners. Vol. II. Translated by Shea, David; Troyer, Anthony. 1843. pp. 451–460. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2017-03-23.

[1] [۱]
Woulfe Sheil, Lady Mary Leonora; Sheil, Sir Justin (1856). Glimpses of Life and Manners in Persia. p. 199.

[2] [۲]
Layard, Austen Henry (2010-08-31). Discoveries in the Ruins of Nineveh and Babylon: With Travels in Armenia, Kurdistan and the Desert: Being the Result of a Second Expedition Undertaken for the Trustees of the British Museum (به انگلیسی). Cambridge University Press. p. 216. ISBN 9781108016773.

[3] [۳]
Soane, Ely B. (2008). "To Mesopotamia and Kurdistan in disguise with historical notices of Kurdish tribes and the Chaldeans of Kurdistan. (Excerpt)". International Journal of Kurdish Studies: 10. Archived from the original on 24 March 2017. Retrieved 2017-03-23.; Soane, Ely B. (1914). "Of Kurds and their Country". To Mesopotamia and Kurdistan in disguise : with historical notices of the Kurdish tribes and the Chaldeans of Kurdistan (PDF). Boston: Small, Maynard. p. 384. OL 23348805M.

[4] [۴]
Bruinessen, Martin van. "Religion in Kurdistan" (PDF). Universiteit Utrecht. p. 9. Retrieved 2017-03-30.

[5] [۵]
Moosa, Matti (1987). "16. The Ahl-i Haqq (Ali Ilahis) - Origins and Identity". Extremist Shiites - The Ghulat Sects. Contemporary issues in the Middle East. Syracuse University Press. p. 185. ISBN 9780815624110.

[6] [۶]
"An Account of the Ali Ilahían". The Dabistán, or School of Manners. Vol. II. Translated by Shea, David; Troyer, Anthony. 1843. pp. 451–460. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2017-03-23.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

علی‌اللهی (مذهب)

Wikiwand in your browser!

علی‌اللهی (مذهب)

Wikiwand in your browser!

در دبستان مذاهب

جستارهای وابسته

منابع