From Wikipedia, the free encyclopedia
سوسیالیسم اقتدارگرا، سوسیالیسم مستبد، جامعهگرایی اقتدارگرا، جامعهمحوری سلطهخواه، جامعهخواهی استبدادی (به انگلیسی: Authoritarian socialism) یا سوسیالیسم از بالا[۱] (به انگلیسی: Socialism from above) یک سیستم اقتصادی و سیاسی است که از نوعی اقتصاد سوسیالیستی حمایتکرده و از سوی دیگر لیبرالیسم سیاسی را رد میکند.
سوسیالیسم اقتدارگرا در اصطلاح، مجموعهای از نظامهای اقتصادی–سیاسی را نشان میدهد که خود را سوسیالیست توصیف میکنند و به دلیل هراس از ضد انقلاب و یا بهعنوان وسیلهای برای اهداف سوسیالیستی، مفاهیم لیبرال–دموکراتیک، سیاست چندحزبی، آزادی اجتماع، فراخواندن بازداشتی و آزادی بیان را رد میکنند.
چندین کشور بهویژه اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری خلق چین و متحدان آنها توسط روزنامهنگاران و دانشمندان بهعنوان دولتهای سوسیالیستی اقتدارگرا توصیف شدهاند.[۲][۳][۴]
سوسیالیسم اقتدارگرا برخلاف جناح ضد اقتدارگرا، ضد دولتگرا و جناح لیبرترینیسم جنبش سوسیالیستی، برخی از اشکال سوسیالیسم آفریقایی،[۵][۶] عربی[۷] و آمریکای لاتین[۸] را در بر میگیرد. اگر چه منتقدان آن را شکلی اقتدارگرا یا غیرلیبرال از سوسیالیسم دولتی میدانستند و اغلب آنها را سوسیالیست مینامیدند اما منتقدان چپ آنها را بهعنوان شکلی از سرمایهداری دولتی استنباط میکردند. آن دولتها از نظر ایدئولوژیک مارکسیست–لنینیست بودند و خود را دموکراسی کارگری و دهقانی یا مردمی اعلام میکردند.[۹]
دانشگاهیان، مفسران سیاسی و دیگر محققان تمایل دارند بین دولتهای سوسیالیست اقتدارگرا و سوسیالیست دموکراتیک تمایز قائل شوند که اولی نماینده بلوک شرق و دومی نماینده کشورهای بلوک غرب است که بهطور دموکراتیک توسط احزاب سوسیالیستی مانند پادشاهی بریتانیا، جمهوری فرانسه، سوئد و سوسیال دموکراتهای غربی اداره میشوند.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]
سوسیالیسم تخیلی توسط ادوارد بلامی[۱۴] مورد حمایت قرار گرفت و هال دریپر آن را سوسیالیسمی از بالا[۱] شناسایی کرد اما این مدل به شدت با مدل شوروی در تضاد یا در مقایسه با سرمایهداری اقتدارگرا بودهاست.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] سوسیالیسم اقتدارگرا هم از نظر تئوریک و هم در عمل مورد انتقاد چپ و راست قرار گرفتهاست.[۱۹]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.