Remove ads
دانشگاه بین‌المللی ادیان و مذاهب (به انگلیسی: University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی و پژوهشی است که از سال ۱۳۸۷[۱] فعالیت رسمی خود را در زمینهٔ علوم انسانی و به‌ویژه ادیان و مذاهب آغاز کرده‌است. دانشگاه ادیان و مذاهب، یک دانشگاه غیرانتفاعی است.[۲][۳]
 دانشگاه ادیان و مذاهب | |
| شعار | دانشگاه ادیان، دریچه‌ای به جهان |
|---|---|
| نوع | غیردولتی |
| بنیانگذاری شده | ۱۳۷۳ |
| بنیان گذار | سیدابوالحسن نواب |
| ارائه دهنده رشته‌های | ادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی، دین‌شناسی، شیعه‌شناسی، تاریخ تشیع، فرق تشیع، مذاهب اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه دین، فلسفه اخلاق، فلسفه اسلامی، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه و… |
| سرپرست | سیدابوالحسن نواب |
| کارمندان مدیریتی |
|
| موقعیت | قم |
| وبگاه | |
سال ۱۳۷۳ شمسی برابر سال ۱۹۹۴ میلادی، جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم برای مطالعه تخصصی سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی، فرق و عرفان و تصوف) دور هم جمع شدند. این گروه در دوره‌ای چهارساله، افزون بر مطالعه در آن سه رشته، با زبان‌های انگلیسی، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.[۴]
مطالعات ادیان و مذاهب ادامه داشت تا سال ۱۳۸۳ شمسی، که به دنبال تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصل‌های سه رشته تدوین شد و آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد کردند. شورای عالی گسترش وزارت علوم این سرفصل‌ها را تصویب کرد و در سال ۱۳۸۴ شمسی نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. در آن زمان این مرکز، یک مرکز آموزش عالی بود و با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب» قعالیت داشت.[۴]
در سال ۱۳۸۷ شمسی برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی، با موافقت وزارت علوم تحقیقات و فناوری، مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب به «دانشگاه ادیان و مذاهب» تغییر کرد.[۴] محمد مهدی زاهدی، با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید. وزیر علوم وقت در نامه‌اش به سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، خبر تصویب ارتقای دانشگاه را چنین نوشت: «شورای گسترش آموزش عالی در جلسهٔ مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود، با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد.»[۵]
Remove ads
دانشگاه ادیان و مذاهب، نخستین دانشگاه تخصصی ادیان و مذاهب در ایران، برخاسته از حوزه‌ی علمیه است. این دانشگاه ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفت‌‌و‌گو با پیروان آنها با تکیه بر مشترکات، در جهت همبستگی انسانی، تقویت صلح، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی اسلام بر اساس آموزه‌های شیعه اقدام می‌کند.[۴] از جمله اهداف و وظایف این دانشگاه موارد زیر است:
- تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب
- انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب
- اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دائرةالمعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب[۶]
- برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دین‌پژوهان
- گفتگو بین ادیان و مذاهب و تلاش برای نزدیک ساختن دیدگاه‌ها
- معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب
در آذر ۱۳۹۲ طرح جامع پژوهشی دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از سوی معاونت آموزشی و پژوهشی این دانشکده تدوین و ارائه شد. این طرح در راستای افزایش کمی و کیفی فعالیتهای پژوهشی، ساماندهی موضوعات پایان‌نامه‌های دانشجویان ارشد و دکتری و جهت دهی پایان‌نامه‌ها به سوی نیازهای پژوهشی در عرصه شیعه‌شناسی، کلام و معارف شیعی در دانشکده شیعه‌شناسی تدوین شده و شامل چندین کلان پروژه پژوهشی است که هر یک مشتمل بر پروژه‌های پژوهشی خردتر می باشد.[۷]
Remove ads
تا سال ۱۴۰۰، چهل رشتهٔ تحصیلی در یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه می‌شود. این رشته‌ها در سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی ارائه می‌شود و علاوه بر دانشجویان ایرانی و فارسی‌زبان، شمار زیادی از دانشجویان کشورهای دیگر را نیز به خود جذب نموده‌است.[۸] بر اساس آمارهای منتشر شده در همان سال، ۸۵ درصد دانشجویان این دانشگاه خارجی و ۱۵ درصد ایرانی بودند.[۹]
هم‌اکنون دانشگاه ادیان و مذاهب بیش از هشت هزار دانشجوی در حال تحصیل و بیش از دو هزار و هفتصد فارغ‌التحصیل دارد. همچنین در رشته‌های دکتری تخصصی، بیش از ۳۵۹ نفر از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده و بیش از ۹۵۰ نفر در حال تحصیل هستند. یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب عبارتند از:[۸]
- دانشکدهٔ شیعه‌شناسی
- دانشکدهٔ مذاهب
- دانشکدهٔ دین و هنر
- دانشکدهٔ حقوق
- دانشکدهٔ عرفان
- دانشکدهٔ رسانه و ارتباطات
- دانشکدهٔ فلسفه
- دانشکدهٔ مطالعات ملل
- دانشکدهٔ ادیان
- دانشکدهٔ زن و خانواده
- دانشکدهٔ زبان و فرهنگ ملل
دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه، در رشته‌های مرتبط با تاریخ اسلام و تشیع و فرق شیعه، فقه و حقوق، فقه و کلام مذاهب اسلامی، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی، تاریخ و الهیات مربوط به مسیحیت، یهودیت، بودیسم و هندوئیسم و زرتشت و مطالعه تطبیقی ادیان، مطالعات زنان، مطالعات دین‌پژوهانه، هنر و رسانه به آموزش و پژوهش مشغول‌اند.[۸]
سه دانشکدهٔ «زن و خانواده»، «شیعه‌شناسی» و «عرفان»، از دانشکده‌های منحصر به فرد در کشور به‌شمار می‌آیند. ممیزی صورت پذیرفته وزارت علوم در سال … دربارهٔ رشته‌های مرتبط با ادیان و مذاهب نشان می‌دهد با وجود آنکه برخی رشته‌های آموزشی در دانشگاه ادیان و مذاهب در نوزده دانشگاه دیگر کشور تدریس می‌شود، اما هیچ دانشگاهی همه این رشته‌ها را در کنار هم ارائه نمی‌دهد. این با بیش از صد دانشگاه و مؤسسهٔ آموزشی و فرهنگی داخلی و خارجی تفاهم‌نامهٔ همکاری دارد.[۸]
Remove ads
ساختمان اصلی دانشگاه ادیان و مذاهب، در شهرک پردیسان قم بنا شده‌است. این مجموعه شامل ده ساختمان و فضای سبز است که مجموعهٔ اداری، آموزشی و رفاهی دانشگاه ادیان و مذاهب را در خود گرد آورده‌است.[۸]
مرکز آموزش‌های الکترونیک
مرکز آموزش‌های الکترونیکی (غیرحضوری) دانشگاه ادیان و مذاهب از سال ۱۳۹۱ با مجوز رسمی از وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری» کار خود را آغاز نموده‌است.[۱۰]
مرکز آموزش‌های آزاد
مرکز آموزش‌های آزاد این دانشگاه، در دو بخش داخلی و بین‌المللی به فعالیت مشغول است و به برگزاری دوره‌های کوتاه مدت می‌پردازد. محوریت فعالیت این مرکز در بخش داخلی، مهارت‌های پژوهشی (مطالعه و یادگیری، روش‌ها و انواع پژوهش، ابزارهای پژوهش، شیوه نگارش علمی، زبان و ترجمه، تصحیح، ویرایش و….) و در بخش خارجی، معرفی دین، فرهنگ و جامعهٔ ایرانی و توریسم تحصیلی است.[نیازمند منبع]
پژوهشکده‌ها
پژوهشکده ادیان و مذاهب که از سال ۱۳۹۰ با اخذ موافقت از از وزارت علوم تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز نموده، در سه گروه پژوهشی مذاهب اسلامی، شیعه‌شناسی و ادیان به فعالیت می‌پردازد. حاصل کار این پژوهشکده نشر کتب و مقالات و به ثمر رساندن تحقیقات متنوع بوده‌است. در کنار این فعالیت‌ها، برگزاری ده‌ها نشست با حضور اساتید برجسته و ارائه‌های تخصصی در همکاری با دبیرخانهٔ کرسی‌های آزاداندیشی، از دیگر دستاوردهای این پژوهشکده است.[۱۱] پژوهشکدهٔ دیگر دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشکده زن و خانواده است.[۱۲]
دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر
این دانشگاه، برای پرداختن به مسئلهٔ «دین و حقوق بشر»، از سال ۱۳۸۷ دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر را راه‌اندازی نمود. این مرکز در راستای اهداف زیر تأسیس شده‌است:[۸]
- تهیه و انتشار محتواهای مکتوب، به منظور پر کردن خلاء مطالعات نظری
- حمایت از آثار پژوهشی (مقاله و پایان‌نامه)
- تکمیل مرکز اسناد تخصصی دین و حقوق بشر که برای دستیابی به مجموعهٔ کاملی از منابع پژوهشی در این موضوع پیگیری می‌شود
واحدهای شهرستانی
«دانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد» در سال ۱۳۹۸، با انعقاد تفاهم نامه‌ای با حوزه علمیه خراسان، فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده‌است. این حوزه با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه ادیان و مذاهب به برپایی چهار دوره دکترا در رشته‌های شیعه‌شناسی، وهابیت‌شناسی، دین پژوهی و مذاهب کلامی و یک دوره کارشناسی ارشد در رشته مدیریت رسانه از میان طلاب اقدام نموده‌است.[۱۳]
دانشگاه ادیان و مذاهب، واحدی را در بوشهر تاسیس کرده است که از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد. پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی دانشگاه مذاهب اسلامی ویژه طلاب حوزه‌های علمیه اولین دوره برگزار شده در این واحد بود. فقه و حقوق شافعی و فقه و حقوق امامیه از جمله رشته هایی است که در این دانشگاه شعبه بوشهر تدریس می‌شد.[۱۴]
در آینده نزدیک «دانشگاه ادیان و مذاهب واحد سنندج» نیز راه‌اندازی می شود.
دفاتر و مراکز وابسته
- دفتر گفتگوی ادیان
- مرکز عالی اطلاع‌رسانی ادیان و مذاهب
- مرکز بین‌المللی گفتگوی مذاهب سنندج
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads