جنگ داخلی یمن (۲۰۱۴–اکنون)

جنگ داخلی یمن (عربی: الحرب الأهلية اليمنية) یک جنگ داخلی چندجانبه که عمدتاً بین رشاد علیمی، رئیس شورای رهبری ریاست جمهوری و مهدی مشاط، رئیس شورای عالی سیاسی، همراه با حامیان و نیروهایشان، در حال انجام است و در اواخر سال ۲۰۱۴، آغاز شد. هر دو طرف، ادعای رهبری دولت رسمی یمن را دارند.^[۸۵]

جنگ داخلی یمن
بخشی از بحران یمن، زمستان عربی، جنگ علیه تروریسم و درگیری نیابتی ایران و عربستان سعودی
وضعیت سیاسی و نظامی یمن در ۲۰۲۴:   جمهوری یمن (به رسمیت شناخته شده توسط سازمان ملل)، جناح طرفدار شورای رهبری ریاست جمهوری از نیروهای مسلح یمن و کنگره عمومی خلق یمن   جمهوری یمن، شبه‌نظامیان مجلس انتقالی جنوبی طرفدار دولت   جمهوری یمن، نیروهای مقاومت ملی یمن طرفدار دولت   جمهوری یمن، نیروهای نخبه حضرمی طرفدار دولت   شورای عالی سیاسی، جناح طرفدار شورا از نیروهای مسلح یمن، جنبش حوثی‌ها   القاعده در شبه‌جزیره عربستان
تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴ – اکنون (۱۰ سال، ۳ ماه و ۶ روز) موقعیت یمن، جنوب عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل (گسترش) وضعیت در جریان، آتش‌بس از ۲ آوریل ۲۰۲۲ با برخی درگیری‌های دوره‌ای حوثی‌ها، کنترل صنعا را به دست گرفتند. (۲۰۱۴) مداخله نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی از سال ۲۰۱۵ در حمایت از دولت منصور هادی رئیس‌جمهور سابق، علی عبدالله صالح کشته شد. (۲۰۱۷) سازمان ملل متحد، آتش‌بس دوماهه سراسری را در ۲ آوریل ۲۰۲۲ اعلام کرد که در ۲ ژوئن تمدید و رسماً در اکتبر، منقضی شد، اما هنوز برقرار است.[۱] دولت منصور هادی استعفا داد. (۷ آوریل ۲۰۲۲) انتقال قدرت به شورای رهبری ریاست جمهوری متشکل از نمایندگان مجلس انتقالی جنوبی[۲][۳][۴] رشاد علیمی، رئیس‌جمهور یمن و عیدروس الزبیدی که رئیس مجلس انتقالی جنوبی بود، معاون رئیس‌جمهور یمن شد. مجلس انتقالی جنوبی، تهاجمی را علیه حزب اصلاح، با تصرف مناطق زیادی آغاز کرد. (اوت ۲۰۲۲) پس از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی در مارس ۲۰۲۳، مذاکرات بسیاری برای پایان دادن به جنگ داخلی توسط همه جنگ‌طلبان اصلی در آوریل ۲۰۲۳، آغاز شد.[۵][۶][۷] با وجود درگیری حوثی‌ها با آمریکا، روند صلح ادامه دارد[۸] و نقشه راه صلح، در پایان سال ۲۰۲۳ اعلام شد.[۹] مشارکت حوثی‌ها در جنگ اسرائیل و حماس، منجر به درگیری آمریکا با شبه‌نظامیان حوثی (۲۰۲۳–اکنون) و آغاز عملیات نگهبان رفاه شد. تغییرات قلمرو از ۲۸ آوریل ۲۰۲۰، حوثی‌ها، کنترل تمام یمن شمالی سابق، به جز شرق استان مأرب و بخش‌هایی از استان‌های شمالی، جنوبی و مرکزی صعده، جوف، حدیده، حجه، صنعا و تعز را در دست دارند.[۱۰][۱۱]
جنگ‌طلبان اصلی
شورای عالی سیاسی (شورای عالی انقلابی یمن سابق) جنبش حوثی‌ها وفاداران علی عبدالله صالح (تا ۲۰۱۷) گارد ریاست‌جمهوری یمن کمیته‌های مردمی یمن (وفاداران به حوثی‌ها)[۱۲] کنگره عمومی خلق یمن (نیروهای صنعا)[۱۳] حمایت ادعایی:  ایران[۱۴] حزب‌الله لبنان[۱۵]  کره شمالی[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]  سوریه[۲۱]	جمهوری یمن (به‌رسمیت شناخته‌شده بین‌المللی؛ تحت رهبری شورای رهبری ریاست جمهوری از سال ۲۰۲۲) نیروهای مسلح یمن[۲۲][۲۳][۲۴] کنگره عمومی خلق یمن (رشاد علیمی و احمد صالح) جنبش جنوب[الف][۲۵][۲۶] مجلس انتقالی جنوبی (۲۰۲۲–اکنون)[۲۷] مقاومت ملی یمن (۲۰۱۷–اکنون)[۲۸][۲۹][۲۳] مقاومت تیهامه[۲۳] تیپ‌های غول‌های جنوبی[۳۰][۳۱] اتحاد قبیله‌ای حضرموت[۳۲] حزب اصلاح ناحیه بنی ضبیان[۳۳] کمیته‌های مقاومت مردمی (یمن)[۳۴] کمیته‌های مردمی یمن ائتلاف تحت رهبری عربستان  عربستان سعودی[۳۵]  امارات متحده عربی[۳۶]  سودان[۳۷][۳۸][۳۹]  سنگال[۴۰]  مراکش[۴۱] (۲۰۱۵–۲۰۱۹)[۴۲]  قطر[۳۷] (۲۰۱۵–۲۰۱۷)[۴۳] آکادمی پیمانکاران امنیتی (۲۰۱۵–۲۰۱۶)[۴۴][۴۵] مجلس انتقالی جنوبی (۲۰۱۷–۲۰۲۲)[۴۶]  امارات متحده عربی[۴۷][۴۸][۴۹]	القاعده[۵۰][۵۱][۵۲] القاعده در شبه‌جزیره عربستان[۵۳] حمایت ادعایی:  عربستان سعودی (تکذیب‌شده)[۵۰][۵۴]  امارات متحده عربی (تکذیب‌شده)[۵۲][۵۵]  ایران (تکذیب‌شده)[۵۶]  داعش[۵۷][۵۸] داعش یمن
فرماندهان و رهبران
عبدالملک حوثی محمد علی حوثی (۲۰۱۵–اکنون) مهدی مشاط (۲۰۱۸–اکنون) صالح صماد X (۲۰۱۶–۲۰۱۸) محمد عاطفی (۲۰۱۶–اکنون) حسین خیران (۲۰۱۵–۲۰۱۶) صادق امین ابورص (۲۰۱۸–اکنون) علی عبدالله صالح X (۲۰۱۴–۲۰۱۷)	رشاد علیمی (۲۰۲۲–اکنون) عیدروس الزبیدی (۲۰۲۲–اکنون) محسن محمد دائری (۲۰۲۲–اکنون) عبدربه منصور هادی (۲۰۱۴–۲۰۲۲) محمد علی مقدسی (۲۰۱۸–۲۰۲۲) محمود سبیحی (۲۰۱۴–۲۰۱۸) محمد ناصر احمد (۲۰۱۴) احمد صالح (۲۰۱۷–اکنون)[۲۴] طارق صالح (۲۰۱۷–اکنون) ائتلاف به رهبری عربستان: سلمان بن عبدالعزیز آل سعود محمد بن سلمان آل سعود خلیفه بن زاید آل نهیان # محمد بن زاید آل نهیان عبدالفتاح البرهان مکی سال محمد ششم (۲۰۱۵–۲۰۱۹) تمیم بن حمد آل ثانی (۲۰۱۵–۲۰۱۷)	خالد باطرفی ابراهیم قصی[۵۹] کشته‌شدگان: ناصر وحیشی † قاسم الریمی † ناصر انسی † علی عابد رب بن طالب †[۶۰] حلمی زینجی (اسیر)[۶۱] عبدالرئوف ذهب † سلطان ذهب † سیف جوفی †[۶۲][۶۳] ابوبرازان †[۶۴] ابراهیم اربیش † ابوحفص هاشمی قرشی کشته‌شدگان: ابوبلال حربی †[۶۵] رضوان قنان † ابواسامه مهاجر (اسیر)[۶۶]
قوا
حوثی‌ها (کمیته‌های انقلابی) ۲۰٬۰۰۰–۳۰٬۰۰۰ شبه‌نظامی حوثی گارد ریاست‌جمهوری یمن: ۳۰٬۰۰۰–۱۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۲) نیروهای مجلس: ۷۱٬۰۰۰[۶۷] (شامل نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ نیروی ویژه)[۶۸]	یمن (دولت هادی) نیروهای امنیتی ۶۶٬۷۰۰ سرباز اعزامی[۶۹] ۲۷٬۰۰۰ جنگجویان قبیله‌ای[۷۰][۷۱] ۱۰۰ جنگنده و ۱۵۰٬۰۰۰ سرباز (اعلامی)[۷۲] ۳۰ جنگنده[۷۳] ۱۵ جنگنده[۷۳] ۱۵ جنگنده[۷۳] ۱۰ جنگنده[۷۳] ۶ جنگنده[۷۳]  مراکش ۶ جنگنده[۷۳] ۴ جنگنده و ۶٬۰۰۰ نیرو[۷۴][۷۵] ۴ ناو جنگی[۷۶]و تعداد نامعلومی جنگنده[۷۷] ۲٬۱۰۰ نیرو	انصارالشریعه القاعده در جزیرة العرب:۱٬۰۰۰–۳٬۰۰۰+[۷۸][۷۹]
تلفات و خسارات
۳۷۷۰۰۰ کشته (نظامی و غیرنظامی)[۸۰] بیش از ۸۵٫۰۰۰ کودک بر اثر قحطی کشته شده (بزرگسال نامعلوم) (تخمین فقط سال ۲۰۱۷)[۵۳][۸۱][۸۲][۸۳][۸۴]

پس از چند انفجار در ۲۹ اسفند ۱۳۹۳ (۲۰ مارس ۲۰۱۵) در صنعا که به کشته شدن بیش از صد نفر از جمله یکی از رهبران معنوی جنبش حوثی‌ها انجامید^[۸۶] حوثی‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی ۲ فروردین ۱۳۹۴ (۲۲ مارس) به استان تعز رفتند و^[۸۷] در ۵ فروردین (۲۵ مارس) با حمله به دیگر مناطق تعز و مخا و لحج را تصرف کردند و به دروازه‌های عدن پایگاه قدرت دولت هادی رسیدند.^[۸۸] همان روز هادی از کشور گریخت و تحت پیگرد قانونی با دادخواهی عمومی قرار گرفت.^[۸۹][۹۰] و عربستان سعودی با ائتلافی به فرماندهی خود^[۳۷] دست به مداخلهٔ نظامی زد و کوشید طی حمله‌های هوایی دولت رسمی یمن را بازگرداند. آمریکا نیز به پشتیبانی اطلاعاتی و آمادی (لجستیکی) مبارزات پرداخت.^[۳۵] از ۲ مه دست‌کم ۷۰۰ غیرنظامی تنها در عدن کشته شده‌اند.^[۹۱]

در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۵ عربستان حضور نظامیان سودانی را در ائتلاف به رهبری این کشور در حمله به یمن تأیید کرد.^[۹۲][۹۳]

وزارت حقوق بشر یمن در ژوئن۲۰۱۹ با انتشار گزارشی در حساب فیس‌بوک خود اعلام کرد: از ماه مارس سال ۲۰۱۵ تاکنون بیش از ۲۷۰۰ غیرنظامی از جمله زنان و کودکان فقط در استان تعز در جنوب غرب کشور توسط شبه نظامیان حوثی کشته شدند. در این گزارش همچنین آمده‌است: "همچنین در حملات حوثی‌ها به این شهر بیش از ۱۳ هزار نفر زخمی شده‌اند. حوثی‌ها در این مدت ۷۰۵ نفر از جمله زنان و کودکان را ربوده و حدود ۶ هزار نفر را مجبور به ترک منازل خود کرده‌اند.^[۹۴]

دخالت جمهوری اسلامی ایران در یمن

جمهوری اسلامی ایران، افزون بر دخالت نظامی و سیاسی در سوریه و عراق و افغانستان و لبنان…، در امور کشور یمن، دخالت می‌کند.^{[۹۵][۹۶][۹۷][۹۸][۹۹]} جمهوری اسلامی ایران، به گروه‌های نیابتی خود در یمن کمک نظامی میدانی و سیاسی می‌کند.^{[۱۰۰][۱۰۱][۱۰۲][۱۰۳][۱۰۴]} برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، با اشاره به نیاز به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران گفت که جمهوری اسلامی خواستار جنگی بی‌پایان در یمن و در جنوب عربستان است.^[۱۰۵] بر پایه برخی از منابع، گروه‌های نیابتی نظام جمهوری اسلامی ایران، امنیت خاورمیانه را تهدید می‌کنند.^[۱۰۶]

نقض حقوق بشر در یمن

آمریکا نظام جمهوری اسلامی ایران را به نقض حقوق بشر در یمن متهم کرده‌است.^{[۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲][۱۱۳]}

مانع صلح در یمن

به گفته کلی کرفت، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، نظام جمهوری اسلامی ایران با حمایت مالی و نظامی خود از حوثی‌ها، به درگیری، خونریزی و بدبختی در یمن دامن زده‌است. دخالت رژیم ایران چشم‌انداز صلح را تضعیف و گرسنگی، مریضی، و آشفتگی را به یک واقعیت روزانه برای میلیون‌ها تن از مردم یمن تبدیل کرده‌است و همچنین مانع صلح در یمن است.^[۱۱۴]

کمک‌های ایران به انصارالله یمن

مقالهٔ اصلی: روابط_ایران_و_یمن § ارسال_سلاح_و_مشاور_نظامی

در۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ نیروی دریایی ایالات متحده محموله ای شامل هزاران سلاح را در دریای عرب پیدا کرد که گمان می‌رود سلاح‌های ارسالی ایران برای شورشیان یمنی (انصارالله یمن) باشد.^[۱۱۵]

نیروی دریایی آمریکا در دی ۱۴۰۱ اعلام کرد که یک کشتی ماهیگیری را که در حال انتقال دو هزار و ۱۱۶ قبضه اسحله کلاشنیکف از ایران به یمن بوده، توقیف کرده‌است. برد کوپر، فرمانده این نیروها در خاورمیانه گفت: «این محموله بخشی از رفتارهای همیشگی ایران برای بی‌ثبات کردن منطقه است.»^[۱۱۶]

مین‌های ایران در یمن

شبه نظامیان حوثی و نیروهای علی عبدالله صالح، یک موج جدید از مین‌گذاری در اطراف بندر حدیده را با هدف آسیب وارد کردن به کشتیها و قایقهایی که از مسیر باب‌المندب عبور می‌کنند شروع کرده‌اند. شبه نظامیان حوثی و نیروهای علی عبدالله صالح با کمک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران ایران شروع به کشت گستردهٔ مین‌های استتار شده دریایی در ابعاد مختلف کرده‌اند. این مین‌ها ساخت ایران بوده و در منطقه اطراف بندر حدیده کشت می‌شود.^[۱۱۷]

استفاده از متخصصان و مهندسان ایرانی

ناظران و برخی منابع مطبوعاتی فاش کردند که شبه نظامیان حوثی اقدام به وارد کردن تعدادی از متخصصین استتار و ساخت و نصب مینها از ایران و همچنین افراد وابسته به حزب‌الله لبنان به یمن نموده‌اند. هدف آن‌ها از این اقدام مین‌گذاری سواحل یمن، به عنوان یک عکس‌العمل انتقامی در مقابل دخالتهای نظامی و جنایت‌های جنگی نیروهای عربستان در همه جبهه‌ها می‌باشد.^[۱۱۷]

واکنش‌های جهانی

سازمان ملل متحد، روز سه شنبه ۲۸ اردیبهشت، حمله شبه‌نظامیان حوثی به وسیله یک پهپاد بمبگذاری شده به یک بازار عمومی در استان الحدیده درغرب یمن، که به کشته و زخمی شدن ۶ غیرنظامی منجر شد، را به شدت محکوم کرد.^[۱۱۸]

آمار کشتگان

جنگ یمن (تا سال ۲۰۲۱ م) حدود صد و سی هزار (۱۳۰٫۰۰۰) کشته بر جا گذاشته‌است که شامل بیش از سیزده هزار (۱۳٫۰۰۰) غیرنظامی در حملات هدفمند می‌شود. همچنین ناظران می‌گویند از آغاز جنگ تاکنون، هشتاد و پنج هزار (۸۵٫۰۰۰) کودک زیر ۵ سال بر اثر گرسنگی یا بیماری جان خود را از دست داده‌اند.^[۱۱۹]

جستارهای وابسته

• جنگ نیابتی
• روابط ایران و یمن
• سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
• متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
• مداخله به رهبری عربستان سعودی در جنگ داخلی یمن

منابع

1. "Saudi Ambassador Says Talks With Houthis Aim To Revive Yemen Ceasefire". 11 April 2023.
2. Salem, Mostafa; Kolirin, Lianne (7 April 2022). "Hopes of peace in Yemen as President hands power to new presidential council". CNN. Archived from the original on 8 April 2022. Retrieved 8 April 2022.
3. Ghobari, Mohamed (7 April 2022). "Yemen president sacks deputy, delegates presidential powers to council". Reuters. Aden. Archived from the original on 1 May 2022. Retrieved 7 April 2022.
4. Al-Sakani, Ali (19 April 2022). "Yemen inaugurates new presidential council". Al Jazeera. Archived from the original on 1 March 2023.
5. "New Yemen peace talks 'will protect people of the south,' says Southern Transitional Council head". 11 April 2023. Archived from the original on 21 April 2023. Retrieved 11 August 2023.
6. "Yemen prisoner swap to start Thursday as peace hopes rise". 11 April 2023.
7. "Monday Briefing: Saudi-Houthi talks kick off in Sana'a as Riyadh seeks an end to the war in Yemen". 10 April 2023.
8. "Saudi cabinet welcomes Yemen peace road map". 26 December 2023.
9. "Yemen's Houthis say Red Sea attacks do not threaten peace with Riyadh". 11 January 2024.
10. "Audience Question: Did Ansar Allah Liberated 95% of al-Jawf?". Islamic World News (به انگلیسی). 2020-04-30. Retrieved 2020-04-30.
11. "Yemen: Houthi army spokesman declares end of Jawf operation, holds 'key to Marib'". Middle East Monitor. Retrieved 1 May 2020.
12. Eleonora Ardemagni (19 March 2018). "Yemen's Military: From the Tribal Army to the Warlords". IPSI. Retrieved 29 May 2018.
13. "Death of a leader: Where next for Yemen's GPC after murder of Saleh?". Middle East Eye. 23 January 2018. Retrieved 31 May 2018.
16. Ramani, Samuel (17 August 2016). "North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf (updated)". HuffPost Contributor platform. Archived from the original on 1 May 2019. North Korea's military support for Houthi rebels in Yemen is the latest manifestation of its support for anti-American forces.
17. "The September 14 drone attack on Saudi oil fields: North Korea's potential role". NK News. 30 September 2019. Archived from the original on 11 October 2019.
19. "Secret UN report reveals North Korea attempts to supply Houthis with weapons". Al-Arabiya. 4 August 2018. Archived from the original on 4 August 2018. The report said that experts were investigating efforts by the North Korean Ministry of Military Equipment and Korea Mining Development Trading Corporation (KOMID) to supply conventional arms and ballistic missiles to Yemen's Houthi group.
20. "Panel investigates North Korean weapon used in Mogadishu attack on UN compound". NK PRO. 3 March 2021.
21. Misto, Mohamad; Emre Özcan, Ethem. "Iran boosting Yemeni Houthis with Syrian fighters: Local sources". Anadolu Agency. Retrieved 8 May 2021.
22. Multiple sources:* "Hadi counts on Saleh kin to revive elite forces". Gulf News. 23 March 2018. Retrieved 29 May 2018.

    • "Believed dead, ex-president's nephew shows up in Yemen". Retrieved 7 November 2018.
    • "Republican Guard Chooses to Liberate Yemen from Houthis". Asharq al-Awsat. 12 December 2017. Archived from the original on 20 December 2019. Retrieved 29 May 2018.
23. "Military reshuffle in Yemen aimed at tackling Saleh family". The Arab Weekly. 25 February 2018. Retrieved 31 May 2018.
24. "Exiled son of Yemen's Saleh takes up anti-Houthi cause". Reuters. 4 December 2017. Retrieved 6 December 2017.
25. "Google Translate". translate.google.com.
26. "Brothers no more: Yemen's Islah party faces collapse of Aden alliances". Middle East Eye. 21 October 2017. Retrieved 5 June 2018.
27. • Salem, Mostafa; Kolirin, Lianne (7 April 2022). "Hopes of peace in Yemen as President hands power to new presidential council". CNN. Archived from the original on 8 April 2022. Retrieved 8 April 2022.
    • Ghobari, Mohamed (7 April 2022). "Yemen president sacks deputy, delegates presidential powers to council". Reuters. Aden. Archived from the original on 1 May 2022. Retrieved 7 April 2022.
    • Al-Sakani, Ali (19 April 2022). "Yemen inaugurates new presidential council". Al Jazeera. Archived from the original on 1 March 2023.
28. "A killer or a hero? Nephew of former Yemeni president divides Taiz". Middle East Eye. 16 April 2018. Retrieved 31 May 2018.
29. "Is Tareq Saleh making a comeback to battle Yemen's Houthis with UAE-funded militias?". The New Arab. 19 April 2018. Retrieved 31 May 2018.
30. "Who are the UAE-backed forces fighting on the western front in Yemen? - Yemen". ReliefWeb. Retrieved 5 February 2019.
31. Gareth Browne (14 June 2018). "Who are the Yemeni ground forces fighting in Hodeidah?". The National (Abu Dhabi). Retrieved 23 June 2018.
32. Al-Kibsi, Hesham S. (7 April 2015). "'Hadhramout Tribal Alliance' Receives Mukalla From Al-Qaeda". Yemen Observer. Archived from the original on 8 April 2015.
33. bin Sallam, Mohammed (26 October 2010). "Tribal leader's murder sparks series of revenge killings".
34. "My enemy's enemy is my ally: How al-Qaeda fighters are backed by Yemen's government". Archived from the original on 13 November 2017. Retrieved 2017-11-13.
35. Mazzetti, Mark; Kirkpatrick, David D. (25 March 2015). "Saudi Arabia Begins Air Assault in Yemen". The New York Times. Archived from the original on 26 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
    Felicia Schwartz, Hakim Almasmari and Asa Fitch (26 March 2015). "Saudi Arabia Launches Military Operations in Yemen". The Wall Street Journal. Archived from the original on 24 February 2020. Retrieved 12 March 2017.
36. "UNITED ARAB EMIRATES/YEMEN: Abu Dhabi gets tough with Yemen's pro-Coalition loyalists – Issue 778 dated 08/03/2017". Intelligence Online. 8 March 2017. Retrieved 2017-07-14.
    "UAE to Saudi: Abandon Yemen's Hadi or we will withdraw our troops – Middle East Monitor". Middle East Monitor. 2017-03-07. Archived from the original on 31 July 2017. Retrieved 2017-07-14.
    "EXCLUSIVE: Yemen president says UAE acting like occupiers". Middle East Eye. 2017-05-03. Archived from the original on 3 July 2017. Retrieved 2017-07-14.
    Osama bin Javaid (28 January 2018). "Yemen: Separatists take over government headquarters in Aden". Al Jazeera. Retrieved 28 January 2018.
    "Yemen'in güneyinde çatışmalar: 'Darbe yapılıyor'". Evrensel. 28 January 2018. Retrieved 28 January 2018.
    "Jetzt bekriegen sich auch einstige Verbündete". Tagesschau. 28 January 2018. Retrieved 28 January 2018.
37. "Egypt, Jordan, Sudan and Pakistan ready for ground offensive in Yemen: report". the globe and mail. 26 March 2015. Archived from the original on 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
38. "Yemen conflict: Saudi-led strike 'hits wrong troops'". BBC News. 17 October 2015. Archived from the original on 18 October 2015. Retrieved 18 October 2015. Hundreds of Sudanese troops reportedly arrived in the southern port city of Aden on Saturday, the first batch of an expected 10,000 reinforcements for the Saudi-led coalition.
39. "Sudan recalls majority of troops from Yemen war". Reuters. 24 August 2019.
40. "Senegal to send 2,100 troops to join Saudi-led alliance". Reuters. 4 May 2015. Archived from the original on 5 May 2015. Retrieved 4 May 2015.
41. "Morocco sends ground troops to fight in Yemen". Gulf News.
42. "Morocco recalls envoy to Saudi Arabia as diplomatic tensions rise". Reuters. 8 February 2019.
43. "UAE, Egypt and Saudi Arabia cut ties with Qatar". SBS. 5 June 2017. Retrieved 5 June 2017.
45. Multiple sources:

    • Carlsen, Laura (3 December 2015). "Mercenaries in Yemen—the U.S. Connection". HuffPost.
    • "Almost 100 Sudanese mercenaries killed by Yemen defence – Yemen Resistance Watch". yemen-rw.org. Archived from the original on 6 December 2018. Retrieved 10 August 2018.
    • "UAE Outsourcing Yemen Aggression from Ugandan Mercenaries: Report". 16 April 2018. Archived from the original on 14 June 2019. Retrieved 10 August 2018.
46. "What is going on in southern Yemen?". Al Jazeera. 29 January 2018. Retrieved 29 January 2018.
47. Osama bin Javaid (28 January 2018). "Yemen: Separatists take over government headquarters in Aden". Al Jazeera. Retrieved 28 January 2018.
48. "Yemen'in güneyinde çatışmalar: 'Darbe yapılıyor'". Evrensel. 28 January 2018. Retrieved 28 January 2018.
49. "Jetzt bekriegen sich auch einstige Verbündete". Tagesschau. 28 January 2018. Retrieved 28 January 2018.
50. "Report: Saudi-UAE coalition 'cut deals' with al-Qaeda in Yemen". Al-Jazeera. 6 August 2018.
51. "US allies, Al Qaeda battle rebels in Yemen". Fox News. 7 August 2018.
52. "Allies cut deals with al Qaeda in Yemen to serve larger fight with Iran". San Francisco Chronicle. 6 August 2018.
53. "How Saudi Arabia's war in Yemen has made al Qaeda stronger – and richer". Reuters. 8 April 2016. Archived from the original on 8 April 2016. Retrieved 8 April 2016.
54. "US allies, Al Qaeda battle rebels in Yemen". Fox News. 7 August 2018.
55. "US arms sold to Saudi Arabia and UAE end up in wrong hands". www.cnn.com.
56. Radman, al-Sabri, Hussam, Assim (28 February 2023). "Leadership from Iran: How Al-Qaeda in Yemen Fell Under the Sway of Saif al-Adel". Sana'a Center For Strategic Studies. Archived from the original on 6 March 2023.
57. "ISIS gaining ground in Yemen, competing with al Qaeda". CNN. 21 January 2015. Archived from the original on 22 January 2015. Retrieved 21 January 2015.
58. "Yemeni implosion pushes southern Sunnis into arms of al-Qaeda and Isis". The Guardian. 22 March 2015. Archived from the original on 1 February 2017.
59. "Ex-Guantanamo detainee prominently featured in al Qaeda propaganda". The Long War Journal. Archived from the original on 16 February 2016.
60. "Senior al Qaeda leader killed by pro-government fighters: Yemeni officials". CTVNews. January 2016. Retrieved 15 May 2016.
61. "Security forces in Aden nail assassination squad". GulfNews (به انگلیسی). 14 April 2016. Retrieved 23 November 2022.
62. "US forces in Yemen have targeted the al-Dhahab family, but who are they?" Al Arabiya. January 31, 2017.
63. Roggio, Bill (February 3, 2017). "US military says AQAP leaders killed in Yemen raid - FDD's Long War Journal". FDD's Long War Journal.
64. "Yemen Times [Offline]". www.yementimes.com. Archived from the original on 21 September 2017. Retrieved 24 December 2017.
65. "This Man Is The Leader In ISIS's Recruiting War Against Al-Qaeda In Yemen". Buzzfeed. 7 July 2015. Archived from the original on 7 July 2015. Retrieved 7 July 2015.
66. "Saudi forces say they have captured leader of Yemen branch of Islamic State". Reuters. 25 June 2019.
67. Library of Congress 2008
68. "Yemen's Hadi tries to get back into the game - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". Al-Monitor.
69. "Yemen Military Strength". globalfirepower.com.
70. "Yemen in Crisis". Council on Foreign Relations. 29 April 2015. Archived from the original on 9 May 2015. Retrieved 14 May 2015.
71. Regime and Periphery in Northern Yemen: The Huthi Phenomenon - Barak A. Salmoni, Bryce Loidolt, Madeleine Wells - Google Boeken. Books.google.nl. Retrieved 17 October 2014.
72. "Saudi Arabia launches airstrikes in Yemen". CNN. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
73. "Saudi warplanes bomb Houthi positions in Yemen". Al Arabiya. 25 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
74. "Yemen Sunni grand alliance: Sudan commits troops as Saudi jets pound Sana'a". International Business Times UK. Retrieved 15 April 2015.
75. "Sudan denies plane shot down by Yemen's Houthis". World Bulletin. 28 March 2015. Retrieved 28 March 2015.
76. "Four Egyptian warships en route to Gulf of Aden". Ahram Online. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
77. "Egypt navy and air force taking part in military intervention in Yemen: Presidency". Ahram Online. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
78. "The Failure of Counterinsurgency: Why Hearts and Minds Are Seldom Won". 2013. Retrieved 2015. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
79. "Al-Qaeda map: Isis, Boko Haram and other affiliates' strongholds across Africa and Asia". 12 June 2014. Retrieved 29 August 2014.
80. "سازمان ملل: تلفات مستقیم و غیرمستقیم جنگ یمن تا پایان امسال به ۳۷۷ هزار نفر می‌رسد". radiofarda.com. November 2015.
81. "More than 50,000 Yemeni children are now expected to die by the end of 2017". 15 November 2017. Retrieved 21 November 2017.
82. "50,000 children dead: UK-US-Saudi war on Yemen enters horrific new stage -- Sott.net". Sott.net.
83. editor, Patrick Wintour Diplomatic (16 November 2017). "Saudis must lift Yemen blockade or 'untold' thousands will die, UN agencies warn" – via www.theguardian.com. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
84. "Parents are being forced to watch their children starve to death in Yemen". The Independent.
85. Orkaby, Asher (25 March 2015). "Houthi Who?". Foreign Affairs. Archived from the original on 27 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
86. «۱۲۰ شهید در انفجارهای انتحاری در دو مسجد صنعا». مهر. ۲۹ اسفند ۱۳۹۳.
87. "Yémen: les milices houthis prennent le contrôle de l'aéroport de Taëz" (به فرانسوی). RFI. 22 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
88. "Yemen's president flees Aden as rebels close in". The Toronto Star. 25 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
89. "Saudi Arabia: Yemen's President Hadi Arrives In Saudi Capital Riyadh". The Huffington Post. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
90. "Abed Rabbo Mansour Hadi, Yemen leader, flees country". CBS.CA. 25 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
91. "Spokesman for the People's Relief Union in Aden: "400 Martyrs and 4000 wounded"". Yemen Times.
92. "Saudi Arabia confirms arrival of Sudanese troops to Yemen". Sudan Tribune. 17 October 2015. Archived from the original on 19 October 2015. Retrieved 20 October 2015.
93. "Sudan to send 10,000 troops to join Arab forces in Yemen: report". Sudan Tribune. 19 October 2015. Archived from the original on 21 October 2015. Retrieved 20 October 2015.
94. https://www.aa.com.tr/fa/خاورمیانه/طی-چهار-سال-بیش-از-2700-غیرنظامی-توسط-حوثی-ها-در-تعز-کشته-شدند/1505502
95. جنگ داخلی یمن؛ نقش و تأثیر ایران و حزب‌الله لبنان https://www.radiofarda.com/a/f3-yemen-war-iran-impact/28650296.html
96. رویترز: ایران مسیر جدیدی برای رساندن سلاح به شورشیان حوثی یمن یافته‌است https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-yemen-sepah-houthi
97. با وجود شواهد حمایت تسلیحاتی از حوثی‌ها… https://ir.voanews.com/latestnews/iran-yemen-us
98. مداخله ایران در یمن «یک حلقه» از زنجیره مداخله‌های منطقه ای است https://almashareq.com/fa/articles/cnmi_am/features/2018/03/23/feature-01
99. مداخله ایران در جنگ داخلی یمن http://www.asoyroj.com/farsy/detail.aspx?=hewal&jmare=14083&Jor=1
100. جنگ داخلی یمن؛ نقش و تأثیر ایران و حزب‌الله لبنان https://www.radiofarda.com/a/f3-yemen-war-iran-impact/28650296.html
101. رویترز: ایران مسیر جدیدی برای رساندن سلاح به شورشیان حوثی یمن یافته‌است https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-yemen-sepah-houthi
102. با وجود شواهد حمایت تسلیحاتی از حوثی‌ها… https://ir.voanews.com/latestnews/iran-yemen-us
103. مداخله ایران در یمن «یک حلقه مفید» از زنجیره مداخله‌های منطقه ای است https://almashareq.com/fa/articles/cnmi_am/features/2018/03/23/feature-01
104. مداخله ایران در جنگ داخلی یمن http://www.asoyroj.com/farsy/detail.aspx?=hewal&jmare=14083&Jor=1
105. «برایان هوک: جمهوری اسلامی ایران خواستار جنگ بی‌پایان در یمن است». صدای آمریکا.
106. «کنفرانس اندیشکده شورای آتلانتیک: گروه‌های نیابتی ایران امنیت خاورمیانه را تهدید می‌کنند». voanews.
107. «گزارش سالانه حقوق بشر: رژیم ایران دامنه نقض حقوق بشر را به سوریه، لبنان، و یمن نیز گسترش داده‌است». صدای آمریکا.
108. «وزارت خارجه آمریکا در گزارش حقوق بشر ۲۰۲۰: نقض حقوق بشر بخشی از سیاست جمهوری اسلامی است». iranintl.
109. «آمریکا ایران را به نقض حقوق بشر در منطقه متهم کرد». bbc.
110. «بخش ایران گزارش سالانه حقوق بشر آمریکا: جمهوری اسلامی علاوه بر داخل، در کشورهای سوریه، عراق و یمن نیز در نقض حقوق بشر سهیم است». voanews.
111. «گزارش سالانه حقوق بشر آمریکا ایران، روسیه و چین را به نقض حقوق بشر متهم کرد». صدای فرانسه.
112. «آمریکا جمهوری اسلامی ایران را به نقض حقوق بشر در سوریه، عراق و یمن متهم کرد». radiofarda.
113. «آمریکا رژیم ایران را به نقض حقوق بشر در سوریه، عراق و یمن متهم کرد». alarabiya.
114. «سفیر آمریکا در سازمان ملل: ایران با حمایت از حوثی‌ها مانع دستیابی به صلح در یمن می‌شود». صدای آمریکا.
115. https://per.euronews.com/2021/05/10/us-says-weapons-seized-in-arabian-sea-likely-bound-for-yemen-from-iran
116. «نیروی دریایی آمریکا می‌گوید بیش از دو هزار قبضه اسلحه کلاشنیکف را که از ایران در راه یمن بودند، توقیف کرده‌است». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
117. ألغام إیران... سلاح میلیشیا الانقلاب فی تهدید الملاحة الدولیة
118. file:///E:/economics/سازمان%20ملل%20جنایت%20حوثی_ها%20در%20حدیده%20را%20محکوم%20كرد.html
119. «پایان حمایت آمریکا از ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن چه معنایی دارد؟». voanews.

1. Since April 2022, Southern Movement is part of the Yemeni government led by the Presidential Leadership Council. Multiple sources:

   • Salem, Mostafa; Kolirin, Lianne (7 April 2022). "Hopes of peace in Yemen as President hands power to new presidential council". CNN. Archived from the original on 8 April 2022. Retrieved 8 April 2022.
   • Ghobari, Mohamed (7 April 2022). "Yemen president sacks deputy, delegates presidential powers to council". Reuters. Aden. Archived from the original on 1 May 2022. Retrieved 7 April 2022.
   • Al-Sakani, Ali (19 April 2022). "Yemen inaugurates new presidential council". Al Jazeera. Archived from the original on 1 March 2023.