Remove ads
آغازی یا آغازیان هر موجود یوکاریوتی است که جانور، گیاه یا قارچ نباشد. آغازیان یک گروه طبیعی یا خوشه (کلاد) را تشکیل نمی‌دهند، بلکه یک گروه مصنوعی از چندین خوشهٔ مستقلی هستند که از آخرین جد مشترک یوکاریوتی تکامل یافته اند. در همهٔ روش‌های آرایه‌شناسی زیست‌شناسی، آغازیان دربرگیرنده تعداد زیادی از یوکاریوت‌های میکروارگانیسم و همچنین پروکاریوت‌ها بودند، به‌ویژه تک‌یاخته‌های جانوری و تک‌یاخته‌های گیاهی. آغازیان یک دسته‌بندی نافراگیر (پیراتبار)[۱] هستند یعنی یک خوشه (کلاد) تشکیل نمی‌دهد.
| آغازیان | |
|---|---|
 | |
| مژکداری به نام پارامسی (Paramecium aurelia) | |
| رده‌بندی علمی | |
| حوزه: | یوکاریوتها |
| فرمانرو: | آغازیان ارنست هاکل، ۱۸۶۶ |
| شاخه‌های اصلی | |
| |
Remove ads
امروزه سه پیشنهاد مختلف برای طبقه‌بندی آغازیان وجود دارد. تفاوت‌های عمیق این طبقه‌بندی‌ها خود گواه اختلاف عقیده در این زمینه است. طبقه‌بندی اول بر اساس تفاوت‌های مولکولی موجود در زیرواحدهای ریبوزومی انجام شده‌است. طبقه‌بندی دوم با تحلیل هم‌نیایی (کلادیستیک) ویژگی‌های بسیار گسترده (از جمله زیرواحدهای ریبوزومی) ارائه شده‌است. طبقه‌بندی سوم، خطوط اصلی ارزیابی مجدد تکاملی آغازیان را نشان می‌دهد و هدف از آن به دست دادن نوعی طبقه‌بندی موقتی «دم دست» است تا اینکه در آینده ارتباطات فرگشتی بهتری ارائه شود. در جایی که دانشمندان می‌پذیرند که طبقه‌بندی آغازیان با مشکلاتی روبرو هستند، مقایسهٔ این سه طرح نشان می‌دهد که برخی گروه‌ها با یکدیگر مرتبط شناخته شده‌اند (مانند مژکداران و دینوفلاژلیت‌ها) و در همان حال، طبقه‌بندی گروهی دیگر همچنان در پرده‌ای از ابهام قرار دارد (مانند ژیاردیا).
سلسلهٔ آغازیان، سلسله‌ای مبهم است که گروه‌های مختلف بسیاری از جانداران تک‌یاخته‌ای را شامل می‌شود. جانداران تک‌یاخته‌ای پیچیده مانند ورتیسلا (شاخه سیلیوفورا)، که غیر خودخوراک‌ساز است و از باکتری‌ها تغذیه می‌کند و دارای ساقه قابل انقباضی است، در هیچ‌یک ازگروه‌های جانوران یا گیاهان قرار نمی‌گیرند و به عنوان آغازیان طبقه‌بندی می‌شوند.
جلبک‌ها، یعنی جلبک‌های سبز از شاخه کلروفیتا، شامل جانداران پریاخته‌ای هستند. در هر یک از این شاخه‌ها، پریاخته‌ای شدن جداگانه به وجود آمده‌است که ارتباط مستقیمی با آغازیان تک یاخته‌ای گوناگون دارند. جلبک‌های سبز جد گیاهان به‌شمار می‌روند ولی گیاهان و جلبک‌های سبز تفاوت‌های بسیار اساسی با یکدیگر دارند. علاوه بر این، سه گروه مهم، تعدادی دیگر از شاخه‌های آغازیان نیز در دورهٔ تکاملی خود پریاخته‌ای شده‌اند.
آغازیان را می‌توانیم در هفت گروه قرار دهیم (جدول مقابل). بسیار مشکل است که انواع متنوع آن‌ها را در یک طرح ساده بگنجانیم. کتاب‌ها به‌طور سنتی آن‌ها را به شکلی غیرطبیعی (مانند آنچه در سده نوزدهم اجرا شد)، به فتوسنتزکننده‌ها (جلبک‌ها)، غیرخودخوراک‌سازها (پروتوزوآ) و جذب کننده‌ها (آغازیان قارچ‌مانند]) تقسیم‌بندی می‌کنند.
در یکی دیگر از طبقه‌بندی‌ها آغازیان، به چهار گروه عمده برون‌کافتگان (Excavata)، ریزاریا (Rhizaria)، تک‌تاژکان (Unikonta) و باستان‌گیاهیان (Archaeplastida) تقسیم شده‌اند.
طبقه‌بندی جانداران
| لینه ۱۷۳۵[۲] |
هکل ۱۸۶۶[۳] |
چاتون ۱۹۲۵[۴] |
کوپلند ۱۹۳۸[۵] |
ویتیکر ۱۹۶۹[۶] |
ووز و دیگران ۱۹۹۰[۷] |
کاوالیر-اسمیت ۱۹۹۸[۸] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۲ فرمانرویی | ۳ فرمانرویی | دوقلمرویی | ۴ فرمانرویی | ۵ فرمانرویی | سه‌حوزه‌ای | ۶ فرمانرویی |
| (در نظر گرفته نشده) | آغازیان | پروکاریوت‌ها | مونرا | مونرا | باکتری‌ها | باکتری‌ها |
| باستانیان (Archaea) | ||||||
| یوکاریوتها | آغازیان | آغازیان | یوکاریا | پروتوزوآ | ||
| کرومیست‌ها | ||||||
| گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | ||
| قارچ‌ها | قارچ‌ها | |||||
| جانوران | جانوران | جانوران | جانوران | جانوران |
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads