PD-1 با عنوانِ کاملِپروتئین ۱ مرگ برنامهریزیشدهٔ سلول (انگلیسی: Programmed cell death protein 1) که با نامِ «CD279» هم شناخته میشود، یک پروتئین سطحی سلول است که نقش مهمی در تضعیف دستگاه ایمنی از طریقِ سرکوب فعالیتهای التهابی لنفوسیتهای تی ایفا میکند. این پروتئین در واقع یک نقطهٔ بازرسی و کنترل در سیستم ایمنی بدن است که با ۲ مکانیسمِ تشدید آپوپتوز (مرگ برنامهریزیشدهٔ سلول) در لنفوسیتهای تی اختصاصیِ پادگن در غدد لنفاوی و همچنین کاهش دادن آپوپتوز در لنفوسیت تی تنظیمکننده عمل میکند.[4][5] با این دو مکانیسم، PD-1 سیستم ایمنی بدن را مهار میکند و جلوی بیماریهای خودایمنی را میگیرد، اما اشکال کار اینجاست که از همین طریق، جلوی مبارزهٔ سیستم ایمنی را با سلولهای سرطانی نیز میگیرد.[6]
اطلاعات اجمالی PDCD1, ساختارهای موجود ...
بستن
دستهٔ جدیدی از داروها، موسوم به «بازدارندههای PD-1» که جلوی عملکردِ این پروتئین را میگیرند، در حال ساخت و توسعه هستند که با تحریک سیستم ایمنی برای حمله به سلولهای سرطانی، با درجات متفاوتی از موفقیت در درمان سرطان بکار رفتهاست.[6][7]
پروتئین PD-1 در انسان توسط ژنی به نام «PDCD1» کدگذاری میشود.[8][9] این پروتئین پوستهای در واقع، یک گیرنده متعلق به اَبَـرخانوادهٔ ایمنوگلوبولینهاست و بر سطحِ لنفوسیتهای تی و لنفوسیتهای بی بیان میشود.[9] این گیرندهٔ پروتئینی، ۲ لیگاند دارد: PD-L1 و PD-L2.
مولکولِ PD-L1 که لیگاندِ PD-1 است، در چندین سرطان گوناگون بهشدت تولید میشود و به همین سبب، نقش PD-1 در ایمنیشناسی تهاجم سرطان بهخوبی شناخته شدهاست.[6][10][11]
چندین پادتن تکتیره که PD-1 را هدف قرار میدهند و دستگاه ایمنی را تقویت میکنند، در حال ساخت جهت درمان سرطان هستند.[6][12]
اخیراً درمان ترکیبی با داروهای ضد PD-1 و داروهای ضد CTLA-4 در حال ظهور و انجام است و پزشکان متوجه شدهاند که ترکیب این دو، مؤثرتر از بکارگیری هر یک بهتنهایی است. در ضمن، اثرات ترکیب دو آنتیبادی، بیشاز حدِ لزوم نیست و تداخلی با هم ندارند: داروهای ضد CTLA-4 منجر به افزایش پاسخ وابسته به لنفوسیتهای اختصاصی آنتیژن شده، حال آنکه داروهای ضد PD-1، قدرتِ لنفوسیتهای تی کشنده را در کشتن سلولهای سرطانی تشدید میکنند.
اچآیوی
داروهایی که PD-1 را هدف قرار میدهند در ترکیب با سایر داروهایی که گیرندههای کنترلی سیستم ایمنی (همچون گیرندهٔ TIGIT) را تحت تأثیر قرار میدهند، ممکن است در ریشهکنی ویروس اچآیوی مؤثر باشند.[13][14]
آلزایمر
در موشها، بلوکه کردنِ PD-1 باعث میشود که پلاکهای بتا-آمیلوئیدی در مغز کمتر شده و عملکرد شناختی (cognitive) بهبود یابد.[15]
Shinohara T, Taniwaki M, Ishida Y, Kawaichi M, Honjo T (October 1994). "Structure and chromosomal localization of the human PD-1 gene (PDCD1)". Genomics. 23 (3): 704–6. doi:10.1006/geno.1994.1562. PMID 7851902.
Gandini S, Massi D, Mandalà M (April 2016). "PD-L1 expression in cancer patients receiving anti PD-1/PD-L1 antibodies: A systematic review and meta-analysis". Critical Reviews in Oncology/Hematology. 100: 88–98. doi:10.1016/j.critrevonc.2016.02.001. PMID 26895815.
Chew GM, Fujita T, Webb GM, Burwitz BJ, Wu HL, Reed JS, Hammond KB, Clayton KL, Ishii N, Abdel-Mohsen M, Liegler T, Mitchell BI, Hecht FM, Ostrowski M, Shikuma CM, Hansen SG, Maurer M, Korman AJ, Deeks SG, Sacha JB, Ndhlovu LC (January 2016). "TIGIT Marks Exhausted T Cells, Correlates with Disease Progression, and Serves as a Target for Immune Restoration in HIV and SIV Infection". PLoS Pathogens. 12 (1): e1005349. doi:10.1371/journal.ppat.1005349. PMC 4704737. PMID 26741490.
- Vibhakar R, Juan G, Traganos F, Darzynkiewicz Z, Finger LR (April 1997). "Activation-induced expression of human programmed death-1 gene in T-lymphocytes". Experimental Cell Research. 232 (1): 25–8. doi:10.1006/excr.1997.3493. PMID 9141617.
- Finger LR, Pu J, Wasserman R, Vibhakar R, Louie E, Hardy RR, Burrows PD, Billips LG (September 1997). "The human PD-1 gene: complete cDNA, genomic organization, and developmentally regulated expression in B cell progenitors". Gene. 197 (1–2): 177–87. doi:10.1016/S0378-1119(97)00260-6. PMID 9332365.
- Iwai Y, Okazaki T, Nishimura H, Kawasaki A, Yagita H, Honjo T (October 2002). "Microanatomical localization of PD-1 in human tonsils". Immunology Letters. 83 (3): 215–20. doi:10.1016/S0165-2478(02)00088-3. PMID 12095712.
- Bennett F, Luxenberg D, Ling V, Wang IM, Marquette K, Lowe D, Khan N, Veldman G, Jacobs KA, Valge-Archer VE, Collins M, Carreno BM (January 2003). "Program death-1 engagement upon TCR activation has distinct effects on costimulation and cytokine-driven proliferation: attenuation of ICOS, IL-4, and IL-21, but not CD28, IL-7, and IL-15 responses". Journal of Immunology. 170 (2): 711–8. doi:10.4049/jimmunol.170.2.711. PMID 12517932.
- Wang S, Bajorath J, Flies DB, Dong H, Honjo T, Chen L (May 2003). "Molecular modeling and functional mapping of B7-H1 and B7-DC uncouple costimulatory function from PD-1 interaction". The Journal of Experimental Medicine. 197 (9): 1083–91. doi:10.1084/jem.20021752. PMC 2193977. PMID 12719480.
- Youngnak P, Kozono Y, Kozono H, Iwai H, Otsuki N, Jin H, Omura K, Yagita H, Pardoll DM, Chen L, Azuma M (August 2003). "Differential binding properties of B7-H1 and B7-DC to programmed death-1". Biochemical and Biophysical Research Communications. 307 (3): 672–7. doi:10.1016/S0006-291X(03)01257-9. PMID 12893276.
- Nielsen C, Hansen D, Husby S, Jacobsen BB, Lillevang ST (December 2003). "Association of a putative regulatory polymorphism in the PD-1 gene with susceptibility to type 1 diabetes". Tissue Antigens. 62 (6): 492–7. doi:10.1046/j.1399-0039.2003.00136.x. PMID 14617032.
- Lin SC, Yen JH, Tsai JJ, Tsai WC, Ou TT, Liu HW, Chen CJ (March 2004). "Association of a programmed death 1 gene polymorphism with the development of rheumatoid arthritis, but not systemic lupus erythematosus". Arthritis and Rheumatism. 50 (3): 770–5. doi:10.1002/art.20040. PMID 15022318.
- Prokunina L, Padyukov L, Bennet A, de Faire U, Wiman B, Prince J, Alfredsson L, Klareskog L, Alarcón-Riquelme M (June 2004). "Association of the PD-1.3A allele of the PDCD1 gene in patients with rheumatoid arthritis negative for rheumatoid factor and the shared epitope". Arthritis and Rheumatism. 50 (6): 1770–3. doi:10.1002/art.20280. PMID 15188352.
- Sanghera DK, Manzi S, Bontempo F, Nestlerode C, Kamboh MI (October 2004). "Role of an intronic polymorphism in the PDCD1 gene with the risk of sporadic systemic lupus erythematosus and the occurrence of antiphospholipid antibodies". Human Genetics. 115 (5): 393–8. doi:10.1007/s00439-004-1172-0. PMID 15322919.
- Nielsen C, Laustrup H, Voss A, Junker P, Husby S, Lillevang ST (2005). "A putative regulatory polymorphism in PD-1 is associated with nephropathy in a population-based cohort of systemic lupus erythematosus patients". Lupus. 13 (7): 510–6. doi:10.1191/0961203303lu1052oa. PMID 15352422.
- Johansson M, Arlestig L, Möller B, Rantapää-Dahlqvist S (June 2005). "Association of a PDCD1 polymorphism with renal manifestations in systemic lupus erythematosus". Arthritis and Rheumatism. 52 (6): 1665–9. doi:10.1002/art.21058. PMID 15934088.
- Nielsen C, Ohm-Laursen L, Barington T, Husby S, Lillevang ST (June 2005). "Alternative splice variants of the human PD-1 gene". Cellular Immunology. 235 (2): 109–16. doi:10.1016/j.cellimm.2005.07.007. PMID 16171790.
- Parry RV, Chemnitz JM, Frauwirth KA, Lanfranco AR, Braunstein I, Kobayashi SV, Linsley PS, Thompson CB, Riley JL (November 2005). "CTLA-4 and PD-1 receptors inhibit T-cell activation by distinct mechanisms". Molecular and Cellular Biology. 25 (21): 9543–53. doi:10.1128/MCB.25.21.9543-9553.2005. PMC 1265804. PMID 16227604.
- Kobayashi M, Kawano S, Hatachi S, Kurimoto C, Okazaki T, Iwai Y, Honjo T, Tanaka Y, Minato N, Komori T, Maeda S, Kumagai S (November 2005). "Enhanced expression of programmed death-1 (PD-1)/PD-L1 in salivary glands of patients with Sjögren's syndrome". The Journal of Rheumatology. 32 (11): 2156–63. PMID 16265694.