![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/P53.png/640px-P53.png&w=640&q=50)
پی۵۳
From Wikipedia, the free encyclopedia
پروتئین تومور P53 (Tumor Protein P53)، که به این موارد هم شناخته میشود: p53، آنتیژن تومور سلولی p53 (نام UniProt)، نگهبان ژنوم،[4] فسفوپروتئین p53، سرکوبگر تومور p53، آنتیژن NY-CO-13 یا پروتئین مربوط-به-تبدیل 53 (TRP53)، هر ایزوفرمی از پروتئینهای رمز شده توسط ژنهایِ همولوگِ جاندارانِ مختلفی چون TP53 (در انسان) و Trp53 (در موش) میباشد. این همولوگ (که ابتدا تصور میشد تک پروتئین باشد، و هنوز هم از آن به گونه ای صحبت میشود که گویی تک پروتئین است) در مهرهداران چندسلولی نقش بنیادینی دارد، به طوری که از تشکیل سرطان پیشگیری کرده و ازین رو به عنوان سرکوبگر تومور عمل میکند.[5] از همین رو p53 را به عنوان «نگهبان ژنوم» توصیف نمودهاند، چرا که از طریق اجتناب از جهش ژنومی در حفظ پایداری ژنوم نقش دارد.[6] ازین رو TP53[persian-alpha 1] را به عنوان یک ژن سرکوبگر تومور ردهبندی نمودهاند.[7][8][9][10][11]
نام p53 در ۱۹۷۹ میلادی جهت توصیف جرم مولکولی ظاهری به کار رفت؛ تحلیل SDS-PAGE نشان میدهد که این پروتئین دارای وزن مولکولی ۵۳-کیلودالتون (kDa) است. با این حال، وزن حقیقی پروتئین p53 با طول کامل، براساس جمع جرمهای ریشههای آمینواسیدی تنها 43.7kDa است. این اختلاف وزن به علت تعداد بالای ریشههای پرولینی در پروتئین است که مهاجرتش را بر روی SDS-PAGE کند کرده و ازین رو موجب سنگین تر شدن وزن ظاهری آن میگردد.[12] ژن TP53، علاوه بر رمز کردن پروتئین با طول کامل، حداقل ۱۵ ایزوفورم پروتئینی را رمز میکند که اندازههایشان از ۳٫۵ تا ۴۳٫۷ کیلودالتون (kDa) اند. تمام این پروتئینهای p53 را ایزوفرمهای p53 مینامند.[5] ژن TP53 فراوانترین میزان جهش را در سرطان انسانی داراست (بیش از ۵۰ درصد)، از همین رو ژن TP53 در پیشگیری از تشکیل سرطان نقش حیاتی را داراست.[5] ژن TP53 پروتئینهایی متصل شونده به DNA را رمز کرده و بیان ژن را جهت پیشگیری از جهشهای ژنومی تنظیم مینماید.[13]