پارت
یکی از مناطق تاریخی ایران باستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
پارت یا پَهلَو (به پارسی باستان: 𐎱𐎼𐎰𐎺 پَرثَوه[1]، به پارتی: 𐭐𐭓𐭕𐭅 پَرثَو، به پارسی میانه: 𐭯𐭫𐭮𐭥𐭡𐭥 پَهلَو، به اوستایی: 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬚𐬡𐬍 پَرَثوی) یا پارته، یکی از مناطق تاریخی ایران باستان و یکی از ساتراپیهای شاهنشاهی هخامنشی بود. در سنگنوشتههای هخامنشی از ایالت پارت به عنوان یکی از ساتراپیها نام برده شدهاست. ایالت پارت از شمال به داها و از مشرق به هریوه (هرات امروزی) در غرب افغانستان امروزی و از جنوب به کارامانی (کارامانیا یا کرمان امروزی در جنوب ایران) و از مغرب به ایالت ماد محدود بودهاست.
پارت 𐭐𐭓𐭕𐭅 (پَرثَو) پَهلَو | |
---|---|
منطقه تاریخی ایران زمین | |
مرکز | نسا |
تاریخچه | |
دوران تاریخی | ایران باستان |
پارتها که از اقوام ایرانیان شرقی بودند، هنگامی که شاهنشاهی اشکانی را تشکیل دادند و به فلات ایران آمدند، به پیروی از ادیان باستانی خود ادامه دادند؛ اما به تدریج تحتتأثیر فرهنگ ایرانیان غربی در شهرها ساکن شدند تا اینکه در دوره ساسانیان پیرو دین زرتشتی و با ایرانیان غربی ادغام شدند. در سالهای ۵۴۹ تا ۵۴۸ پیش از میلاد سرزمینهای پارت، هیرکانی و احتمالاً ارمنستان توسط کوروش بزرگ تسخیر گشت.[2] پس از حمله اسکندر به ایران و سپس مرگ ناگهانی او، باختر تحت سلطه استاسَندر از فرماندهان سلوکوس یکم قرار گرفت و او به عنوان فرمانده پارت نیز گمارده شد. وی تا رستاخیز اشک اول فرمانده آن سرزمینها بود. در زمان سلوکیان، دولت محلی اشکانی نخست در این ناحیه تشکیل شد و سپس بقایای نفوذ جانشینان اسکندر را از نواحی غربی ایران نیز برانداخت. نخستین پایتخت اشکانیان برای مدتی در شهر نسا در جنوب شهر عشق آباد ترکمنستان امروزی بود. پایتختهای بعدی شهر صد دروازه در نزدیکی دامغان امروزی در شمال ایران، سپس همدان و تیسفون بودند.