نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه
From Wikipedia, the free encyclopedia
نبرد اسرائیل و غزه در سال ۲۰۱۴ میلادی، نبردی است میان اسرائیل و نیروهای جهادی نوار غزه به رهبری حماس که فلسطینیان آن را عملیات بنیاد استوار (به عربی: عملية البُنيان المرصوص) و اسرائیلیها عملیات تیغهٔ حفاظتی (به عبری: מִבְצָע צוּק אֵיתָן)، نامیدهاند. این نبرد چندمین درگیری نظامی اسرائیل با فلسطینیان در نوار غزه است. در این عملیات نیروی هوایی اسرائیل آغازگر حمله بود و نوار غزه را هدف حملههای خود قرار داده و فلسطینی ها و گردانهای عزالدین قسام، شاخهٔ نظامی حماس، مناطق تحت کنترل اسرائیل را موشکباران میکنند. همچنین این نبرد پس از مدتی با هجوم زمینی نیروهای نظامی اسرائیل به غزه از بامداد ۲۷ تیر وارد مرحلهٔ تازهای شدهاست.
عملیات بنیاد استوار (فلسطین) عملیات تیغهٔ حفاظتی (اسرائیل) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از نزاع فلسطین و اسرائیل (غزه-اسرائیل) | |||||||
راست: گنبد آهنین اسرائیل به موشکی که از سوی غزه پرتاب شده، شلیک میکند چپ: یک خانهٔ بمباران شده در غزه | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
اسرائیل |
پشتیبانی از طرفِ: | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر موشه یعلون وزیر جنگ بنی گنتس فرمانده ستاد کل امیر اشل فرمانده نیروی هوایی سامی ترجمان فرمانده جنوبی یورام کوهن فرمانده شاباک رام روتبرگ فرمانده نیروی دریایی میکی ادلستین لشکر غزه |
خالد مشعل رهبر حماس اسماعیل هنیه معاون رهبر حماس محمد ضیف فرمانده گردانهای عزالدین قسام رمضان عبدالله رهبر جنبش جهاد | ||||||
قوا | |||||||
تجهیزات نظامی اسرائیل؛ فرماندهی جنوبی اسرائیل و نیرو هوایی اسرائیل[9]
| زرادخانه با بیش از ۱۰٬۰۰۰ موشک آزاد[11] | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۶۴ سرباز و ۲ شهروند کشته[12] ۴۵۰ سرباز و ۸۰ شهروند زخمی[13] |
وزیر بهداشت غزه:' ۲٬۰۴۰ نفر کشته[14] , ۱۰٬۱۹۶ نفر زخمی[15] (۸۰٪ شهروند)[16] م.ح.ب. ف: ۲٬۰۵۷ کشته (۱٬۵۸۱ شهروند) و ۱۰٬۲۷۱ زخمی[17] سازمان ملل د.ه.ا. ا: ۱٬۹۹۹ کشته (۱٬۴۳۴ شهروند، ۲۳۱ نظامی، ۳۳۴ نامشخص)[12] ادعایِ م.ج. ت اسرائیل: ۱٬۵۵۲ کشته (۴۸۰ شهروند، ۴۶۷ شبهنظامی، ۶۰۵ نامعلوم)[18] ادعایِ ن.د. ا: ۱٬۷۶۸[19]–2,000[20] کشته (۹۰۰ شبهنظامی)،[21] ۲۵۰ اسیر (۱۵۹ شبهنظامی)[22] | ||||||
براساس هماهنگکننده اورژانسی آسایش:[23]
|
در بیطرفی این مقاله اختلافنظر وجود دارد. |
این عملیات در پی ربایش و قتل سه نوجوان اسرائیلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ (میلادی) آغاز شد. نیروهای دفاعی اسرائیل، حماس را مسئول این آدمربایی دانستهاند. آنها ادعا کردهاند که دو مردِ مظنون به انجام آدمربایی از اعضایِ حماس هستند.[24][25] هیچ مدرکی از سویِ نیروهای دفاعی اسرائیل ارائه نشده و حماس نیز هرگونه مشارکت در این آدمربایی را انکار نمودهاست.[26]
در پی این آدمربایی که به پیداشدن سه جنازهٔ افراد ربوده شده انجامید، باعث شد نیروهای اسرائیلی ۱۰ فلسطینی زیر ۱۸ سال را به تلفات برسانند[27] و صدها نفر را نیز در کرانهٔ باختری بازداشت کردند.[28][29] طیِ جستجو برای برای ۳ مفقود اسرائیلی، N.D.A.A تمامی فلسطینیهایی را که در پی آزادی گیلعاد شالیت آزاد کردهبود، را مجدداً بازداشت نمود. بین ۳۵۰ تا ۶۰۰ تن از فلسطینیان را بازداشت کرد.[30][31][32][33] که شامل، تقریباً تمام اعضای حماس در باریکه غربی رود اردن میشد[34][35][36] در شب ۶ ژوئیه، در یک حمله از سوی اسرائیل، ۶ پیکارجویِ حماس کشته شدند.[37] در ۷ ژوئیه (۱۷ تیر) حماس در پاسخ به این اقدام ۱۰۰ موشک را از غزه به سمت سرزمین اسرائیل پرتاب کرد و نیروی هوایی اسرائیل نیز اهدافی را در غزه بمباران نمود.[38][39][40][41] در ۸ ژوئیه (۱۸ تیر) نیروی هوایی اسرائیل ۵۰ هدف را در نوار غره مورد حمله قرار داد.[42] اسرائیل نفوذ را از سمت دریا خنثی کرد.[43] در همان روز حماس اعلام کرد که تمام اسرائیلیها را اهداف قانونی میدانند.[44][45] و اسرائیل باید تمام دستگیرشدگان در جریان اخیر را آزاد نماید. همچنین خواستار باز پس دادن مرکز غزه و بازگشت به آتشبس سال ۲۰۱۲ شد.[46] اسرائیل همچنین دهها نقطه در نوار غزه را هدف حملات موشکی قرار داد.[47] حماس نیز این اقدام را با پرتاب راکتهایی به سمت اسرائیل پاسخ داده و به آتشبس میان خود و اسرائیل که در پی عملیات ستون دفاعی در سال ۲۰۱۲ آغاز شده بود، پایان داد.[48] حماس اعلام نموده که یکی از شروطِ آتشبس، آزادی افراد دستگیر شده توسط اسرائیل است[49] در ۱۴ ژوئیه مصر طرحی را برای آتشبس میان دو سو ارائه کرد. براساس این طرح اسرائیل «میبایست به تمام اقدامات متخاصمانه از زمین، هوا و دریا در نوار غزه پایان دهد و نیروهای زمینی اعزامی را عقب نِشانَد.» همچنین گروههای فلسطینی نیز میبایست «تمام اقدامات متخاصمانهٔ خود از غزه علیه اسرائیل را پایان دهد». طرحِ آتشبس، خواهان اتمام اقدامات نظامی برایِ «پایدارسازی وضعیت حفاظتی» شد.[50] نتانیاهو پیشنهاد کرده که این قراردادِ صلح همراه با «خلعِ سلاح کامل» باشد[51] دولت اسرائیل این طرح را پذیرفت و به صورت موقت و از صبح ۱۵ ژوئیه آن را عملی کرد. اگرچه حماس همچنان به پرتاب راکتهایش ادامه میداد[52] «حماس»، «جهاد اسلامی» و «گردانهای عزالدین قسام» از پذیرفتن شروط آتش خودداری کردند. این طرح که حماس آن را اولتیماتومی از سوی مصر و اسرائیل میداند، از سوی سران حماس رد شده، چراکه این طرح هیچ دستاورد خاصی برای حماس و غزه نداشتهاست. به خصوص در مورد محاصرهٔ زمین و دریاییِ غزه که از سوی اسرائیل و مصر در ۷ سال گذشته اجرا شدهاست هیچ صحبتی نشدهاست.[53][54][55][56][57][58] در ۱۶ ژوئیه (۲۶ تیر) «حماس» و «جنبش جهاد اسلامی» پیشنهاد آتشبسی ۱۰ ساله را ارائه داد که مهمترین خواستهٔ آن پایان دادن به محاصرهٔ غزه بود.[59]
چندین تلاش برای برقراری آتشبس میان دو طرف صورت گرفت که با موفقیت همراه نبود. از جمله آتشبسی که از ۵ اوت با عقبنشینی نیروهای زمینی اسرائیل آغاز شده بود[60] و چند مورد آتشبس موقت نیز برقرار و به اتمام رسید. تا در نهایت آتشبسی ۷۲ ساعته در روز ۱۰ اوت به پیشنهاد اسرائیل آغاز شد.[61] تلاشهای زیادی نیز از سوی افراد مختلف برای برقراری آتشبس آغاز شد. وزیر خارجه آمریکا جان کری در ۲۱ ژوئیه (۳۱ تیر) به مصر رفت تا دربارهٔ شرایط آتشبس مذاکره نماید. بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در ۲۲ ژوئیه به اسرائیل رفت و از دو طرف نبرد درخواستِ آتشبس کرد.[62] در ۲۳ ژوئیه رهبرِ حماس خالد مشعل از آمادگی این گروه برای متارکهٔ جنگ برای «رسیدگی به اوضاع انسانی» در غزه خبر داد و بر شروطش برای آتشبس دائم با اسرائیل تأکید کرد[63] مقامات فلسطینی از خواستههای حماس برای آتشبس، حمایت کردند.[64]
اسرائیل نام عملیاتی را که آغاز کرده بود را «تیغهٔ محافظتی» گذاشتهاست. این عملیات مرگبارترین نبرد از زمان انتفاضه دوم است که البته تعداد کشتهها با آن برابری میکند.[65][66] براساس اظهارِ وزیر بهداشت غزه ۲٬۰۴۰ نفر از اهالی غزه در این درگیریها کشته شدند[14] و ۱۰٬۱۹۶ نفر نیز زخمی شدهاند[15] (۸۰٪ از این تلفات را غیرنظامیان تشکیل دادهاند)[16] همچنین براساس دفتر هماهنگیهای امور انسانی سازمان ملل ۱٬۴۳۴ (۷۲٪) از ۱٬۹۹۹ نفر کشته شدند را شهروندان تشکیل دادهاند. از این میان نیز ۷۱۱ نفر آنان (معادل ۳۵٪) را زنان و کودکان تشکیل دادهاند.[12] ۵۰ فردِ کهنسال وجود دارد.[67] ۶۴ سرباز اسرائیلی کشته و دو شهروند اسرائیلی نیز کشته شدند.[68] افسر سازمان ملل برای هماهنگی امور انسانی (OCHA) تخمین زدهاست که بیش از ۸۵۲ کشته شهروند هستند و ۳۸۴ نفر را نیز زنان و کودکان تشکیل دادهاند.[12] سخنگوی این سازمان گفت: «به معنای واقعی کلمه، هیچ جای امنی برای شهروندان در غزه وجود ندارد.»[69][70] همچنین اعلام کردهاست بیش از ۲۹۹٬۰۰۰ کودک نیازمندِ «پشتیبانی روانی» هستند.[12] اسرائیل حماس را به استفاده از شهروندان غیرنظامی به عنوانِ «سپر انسانی» متهم میکند و حضور مهمات در یکی از مدارس زیر نظر سازمان ملل را دلیل این مدعا میداند.[71][72] حماس این ادعا را تکذیب کردهاست.[73] ۴۴٪ مناطق سرزمینی منطقهٔ ممنوعه اعلام کردهاست.[74]
در ۵ اوت (۱۵ مرداد) پس از خروجِ تمام نیروهایِ ارتش اسرائیل از غزه آغاز شد.[60] پس از پایان این زمان و با آغاز موشکپرانی نیروهای جهادی از غزه، ارتش اسرائیل حملاتی را برای پاسخ به این حملات انجام داد.[75] سازمانهای حقوقِ بشری پرتابهای کور از سوی فلسطینیها را مورد نکوهش قرار داده. همچنین اقدام اسرائیل در هدف قرار دادنِ خانههای اعضایِ گروه حماس و سایر گروههای شبهنظامی را نقضِ حقوقِ انسانی نامیده که میتواند در ردهٔ جرائم جنگی دستهبندی کرد.[76][77][78] عفو بینالملل از وجود مستنداتی بر حملاتِ هدفدار به مراکز بهداشتی خبر داد[79]
عملیات اسرائیل با تمرکز بر تضعیف توان راکتی حماس آغاز شد اما سپس تخریب تونلها به یکی از اولویتهای آن تبدیل شد. بنیامین نتانیاهو گفت نیروهای اسرائیلی تا نابود کردن شبکه تونلها در غزه به عملیات خود ادامه میدهند، همچنین عملیات تخریب تونلها فارغ از اینکه آتشبس برقرار شود یا نه ادامه خواهد داشت.[80] اسرائیل حداقل شش تا از پناهگاههای غیرنظامی زیرنظر سازمان ملل را عامدانه مورد حمله قرار دادهاست که مورد انتقاد کشورها (ازجمله آمریکا) و نهادهای بینالمللی واقع شد.
تا ۵ اوت ۲۰۱۴ سازمان ملل گزارش دادهاست که بیش از ۵۲۰٬۰۰۰ فلسطینی که بیش از ۳۰٪ جمعیت کل غزه را تشکیل میدهد، آواره شدهاند. از این میزان ۲۷۳٬۰۰۰ نفر در ۹۰ مدرسهٔ تحتِ نظرِ سازمان ملل اسکان یافتهاند. «دفترِ هماهنگیِ امور انسانی» (د.ه.ا. ا) از اسکان بیش از ظرفیت خبر داده و امکان بیماریهای اپیدمی را محتمل دانستهاند.[81] ۲۶ مرکز بهداشتی آسیب دیدهاند،[82] ۹۶۸ منزل (که منزلگاهِ ۶۴٬۶۵۰ نفر بود) از بین رفته یا آسیب جدی دیدهاست و ۳۳٬۱۰۰ خانه نیز آسیب دیده ولی ساکنینش همچنان در آن باقیماندهاند[12] مردم غزه بهطور کلی روزانه به ۲ ساعت برق دسترسی دارند. حملهٔ اسرائیل به تنها نیروگاه غزه که منجر به از کار افتادن آن شد، سلامت عمومی و خدماتِ تصفیهٔ آب را مختل کردهاست و بیمارستانها را متکی به ژنراتورها نمودهاست. بیش از ۲۲۵٬۰۰۰ نفر نیازمندِ کمکِ ضروریِ غذایی هستند.[82] دفترِ «ده.ا. ا» سازمان ملل تقاضای ۳۹۰٬۳۳۸٬۸۲۴ دلار کمک ضروری برای فلسطین به منظورِ حل بحران نمودهاست که تاکنون ۴۳٪ آن تأمین شدهاست[83] جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده، بیان داشت که نتانیاهو، در یک تماس تلفنی، خواستار تلاش مجدد برای برقرار آتشبس شده و اظهار داشته که «در این باره کاملاً جدی است». به گزارش خبرگزاری فرانسه، نتانیاهو در یک تماس تلفنی به کری گفتهاست که با آتشبسی که به اسرائیل این اجازه را بدهد از خود در برابر تونلهای غزه دفاع کند و آسیبی به امنیت اسرائیل نرساند و برای کشورش قربانی نیافریند، موافق است.[84] بعد از بمباران مکرر مدارس تحتِ نظر سازمان ملل، دبیرکل سازمان ملل بان کی مون در ۳۰ ژوئیه (۹ مرداد) طی بیانیهای اقدامات اسرائیل در بمباران غزه را محکوم کرد و گفت: «هیچ چیز منزجرکنندهتر از این نیست که به کودکان در حین خواب حمله کنند.»[85][86]