مغول اعظم (فیلم ۱۹۶۰)
From Wikipedia, the free encyclopedia
مغول اعظم (هندی: मुग़ल-ए-आज़म) فیلمی حماسی تاریخی به کارگردانی کی. آصف است که در سال ۱۹۶۰ در هند منتشر شد. از بازیگران آن میتوان به پریتویراج کاپور، مدهوبالا، دورگا کوته، ودیلیپ کومار اشاره کرد. داستان فیلم رابطه عاشقانه ممنوعه شاهزاده سلیم مغول (که به شاهنشاه جهانگیر تبدیل شد) و انارکلی، رقصنده ای با رتبه پایین درباری را دنبال میکند. پدر سلیم، شاهنشاه اکبر کبیر، این رابطه را تأیید نمیکند و همین موضوع منجر به جنگ خونین بین پدر و پسر میشود.
مغول اعظم | |
---|---|
کارگردان | کی. آصف |
تهیهکننده | Shapoorji Pallonji Group |
نویسنده | Aman Kamal Amrohi کِی. آصف Wajahat Mirza Ehsan Rizvi |
بازیگران | پریتویراج کاپور دیلیپ کومار مدهوبالا دورگا کوته مراد استر ویکتوریا آبراهام |
موسیقی | Naushad |
فیلمبردار | R. D. Mathur |
تدوینگر | Dharamvir |
شرکت تولید | Sterling Investment Corporation |
تاریخهای انتشار | ۵ اوت ۱۹۶۰ |
مدت زمان | ۱۹۷ دقیقه |
کشور | هند |
زبان | |
هزینهٔ فیلم | ۱۰٫۵–۱۵ میلیون روپیه هند |
فروش گیشه | ۱۱۰ میلیون روپیه هند[1][2] |
در واقع ایده ساخت فیلم پرهزینه مغول اعظم در سال ۱۹۴۴ آغاز شده بود، زمانی کی. آصف نمایشنامه ای به نام انارکلی (که در سال ۱۹۲۲ توسط امتیاز علی تاج نمایشنامه نویس نوشته شده بود) را خواند که داستانش در دوره سلطنت امپراتور اکبر (۱۵۵۶–۱۶۰۵) میگذشت. در ابتدا تولید این فیلم با تأخیر و مشکلات مالی مواجه شد. قبل از شروع فیلمبرداری اصلی آن در اوایل دهه ۱۹۵۰، این پروژه چندین سرمایهگذار را از دست داده بود و در طول ایده پردازی این فیلم چندین بار تغییر بازیگران را تجربه کرد. فیلم مغول اعظم در زمان خود پر هزینهترین فیلم هندی تمام دورانها بود به طوری که بودجه ساخت سکانس مشهور رقص مدهوبالا با آهنگ «پیار کیا تو درنا کیا» (چرا بترسیم وقتی عاشق شدیم؟) از بودجه ساخت بسیاری از فیلمهای زمان خودش بیشتر بود. این سکانس بر خلاف فیلم اصلی که سیاه و سفید بود، تمام رنگی ضبط شدهاست. موسیقی متن این فیلم با الهام از موسیقی کلاسیک و فولکلور هندی شامل ۱۲ آهنگ است که توسط خواننده مشهور لتا منگیشکر به همراه محمد رفیع، شمشاد بیگم و باده غلامعلی خان خواننده کلاسیک صداگذاری شدهاست و اغلب در میان بهترین آهنگهای تاریخ سینمای هند یاد میشود.
مغول اعظم تا آن زمان بیشترین اکران را در بین هر فیلم هندی داشت و مخاطبان اغلب تمام روز را برای تهیه بلیت در صف میایستادند. این فیلم که در ۵ اوت ۱۹۶۰ اکران شد، رکوردهای باکس آفیس را در هند شکست و به پرفروشترین فیلم هندی تبدیل شد، امتیازی که برای ۱۵ سال حفظ کرد. جوایز اعطا شده به این فیلم شامل یک جایزه ملی فیلم و سه جایزه فیلم فیر در هشتمین دوره جوایز فیلم فیر است. مغول اعظم اولین فیلم هندی سیاه و سفیدی بود که به صورت دیجیتالی رنگی شد و اولین فیلمی بود که در هر زبانی دوباره اکران شد. نسخه رنگی که در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۴ منتشر شد، یک موفقیت تجاری بزرگ نیز بود.
این فیلم بهطور گستردهای به عنوان نقطه عطفی در ژانر خود در نظر گرفته شدهاست و منتقدان این فیلم را به خاطر عظمت و توجه به جزئیات، و بازی بازیگرانش (به ویژه مدهوبالا، که نامزد دریافت جایزه فیلم فیر برای بهترین بازیگر زن شد) تحسین میکنند. محققان سینما از نمایش فیلم مغول اعظم به عنوان مضامین ماندگار استقبال کردهاند، اما صحت تاریخی وقایع فیلم مشخص نیست.
فیلم در ۵ اوت ۱۹۶۰ اکران شد، رکوردهای گیشه در هند را شکست و به پرفروشترین فیلم هندی در تمام ادوار تبدیل شد، رکوردی که به مدت ۱۵ سال حفظ کرد. از جمله افتخارات این فیلم دریافت یک جایزه ملی فیلم و سه جایزه فیلمفیر از هشتمین دوره جوایز فیلمفیر است.
در جای جای این فیلم فرهنگِ پارسی به چشم میخورد. برای نمونه در بخشی از این فیلم فالی از دیوان حافظ گرفته میشود و به پارسی نیز خوانده میشود.