مراد چهارم
هفدهمین سلطان عثمانی (۱۶۲۳–۱۶۴۰) / From Wikipedia, the free encyclopedia
سلطان مراد چهارم (تولد ۲۷ ژوئیه ۱۶۱۱ استانبول – درگذشته ۸ فوریه ۱۶۴۰ استانبول) پسر سوم احمد یکم از کوسم سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی بود. سلطان مراد چهارم عثمانی هفدهمین پادشاه عثمانی بود
سلطان مراد چهارم عثمانی | |
---|---|
سلطان امپراتوری عثمانی خادم الحرمین الشریفین خلیفهٔ مسلمین امیرالمؤمنین فاتح | |
هفدهمین سلطان عثمانی | |
سلطنت | ۱۰ سپتامبر ۱۶۲۳ – ۸ فوریه ۱۶۴۰ |
تاجگذاری | ۱۰ سپتامبر ۱۶۲۴ |
پیشین | مصطفی یکم |
جانشین | ابراهیم یکم |
نایبالسلطنه | ماهپیکر سلطان (۱۶۲۳ – ۱۶۳۲) |
زاده | ۲۷ ژوئیهٔ ۱۶۱۱ استانبول، امپراتوری عثمانی |
درگذشته | ۸ فوریهٔ ۱۶۴۰ (۲۸ سال) استانبول، امپراتوری عثمانی |
آرامگاه | مسجد سلطان احمد، استانبول |
همسر(ان) | عایشه سلطان شمسشاه سلطان |
خاندان | خاندان عثمانی |
پدر | احمد یکم |
مادر | ماهپیکر سلطان |
طغرا |
پس از برکناری عمویش مصطفی یکم از سال ۱۶۲۳ تا ۱۶۴۰ میلادی بر قلمرو عثمانی حکومت کرد. او هفدهمین پادشاه امپراتوری عثمانی بود که توانست این امپراتوری را به اوج خود برساند. مراد در یازده سالگی به سلطنت رسید. مراد از سال ۱۶۳۵ تا ۱۶۳۹ به قفقاز، آذربایجان، ایروان و تبریز لشکر کشید و صفویان را شکست داد. در دومین نبرد مراد با صفویان، بغداد و بینالنهرین به تصرف عثمانیان درآمد. در معاهده صلح ایران و عثمانی در دشت زهاب نزدیکی قصر شیرین، سلطه عثمانی بر عراق مورد تأیید پادشاه ایران قرار گرفت. مراد در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر ابتلا به بیماری سیروز کبدی درگذشت. پادشاهی اصلی او از سال ۱۶۳۲ شروع شد زمانی که شورش هارا از بین برد، به نایب السلطنه بودن والده کوسم سلطان خاتمه داد و آرامش را به امپراتوری برگرداند. از موفقیتهای بزرگ او میتوان به فتح بغداد و تمام عراق ایران و در غرب بیرون کردن روسها از ترانسیلوانیا و برگرداندن مرز امپراتوری به زمان سلطان سلیمان قانونی نام برد.[نیازمند منبع]
او زمانی که تنها ۱۱ سال داشت با توطئه کاخ به قدرت رسید و جانشین عمویش مصطفی اول شد (حکومت ۱۸–۱۶۱۷، ۲۳–۱۶۲۲). تا زمانی که او در ۱۸ مه ۱۶۳۲ قدرت مطلق را به دست گرفت، امپراتوری توسط مادرش، کوسم سلطان، به عنوان نایب السلطان اداره میشد. دوران پادشاهی او بیشتر برای جنگ عثمانی-صفویه قابل توجه است، که نتیجه آن باعث تقسیم قفقاز بین دو قدرت امپراتوری برای حدود دو قرن میشود، در حالی که تقریباً پایه و اساس مرزهای کنونی ترکیه-ایران-عراق را ایجاد میکند.[1]
مراد چهارم برای مدت طولانی تحت کنترل بستگانش بود و در سالهای نخستین پادشاهی، مادرش، کوسم سلطان، اساساً از طریق او حکومت میکرد. در این دوره، امپراتوری صفوی به عراق حمله کرد، در آناتولی شمالی شورشهایی به راه افتاد و در سال ۱۶۳۱ ینیچری (جاننثاران سلطان) به کاخ یورش بردند و وزیر بزرگ را کشتند.[1]
پادشاهی مراد چهارم برای جنگ عثمانی و صفوی (۱۶۳۹–۱۶۲۳) علیه ایران که در آن نیروهای عثمانی موفق به فتح آذربایجان، اشغال تبریز، همدان و تصرف بغداد در ۱۶۳۸ شدند، قابل توجه است. جنگ بهطور کلی مرزها را که توسط صلح آماسیا توافق شده بود، ترسیم شد. گرجستان شرقی، آذربایجان و داغستان ضمیمه خاک ایران ماندند و گرجستان غربی جز خاک عثمانی شد. بینالنهرین به شکلی دایم از کنترل ایرانیان خارج شد. مرزهای تعیین شده در نتیجه جنگ، کم و بیش مانند خط مرزی کنونی بین عراق و ایران است. در طی محاصره بغداد در سال ۱۶۳۸، شهر به مدت چهل روز مقاومت کرد اما مجبور به تسلیم شد. خود مراد چهارم در سالهای آخر جنگ فرماندهی ارتش عثمانی را برعهده داشت.[2]