سکهشناسی زیاریان
From Wikipedia, the free encyclopedia
سکههای زیاری از جنس طلا (دینار)، نقره (درهم) و مس (فلوس) ضرب میشدند. این سکهها که در ضرابخانههای شهرهای جرجان، استرآباد، آمل، سارویه، کرج و ری ضرب میشدند، همگی حاوی نام و القاب امیران زیاری، سال و نام شهری که سکه ضرب شده میباشند.[1]
کلیفورد ادموند باسورث دربارهٔ اقتصاد زیاریان میگوید: «در وضع اقتصادی شکوفان و مترقی جهان اسلامی شرق در دوره قبل از دودمان سلجوقی - یا به تعبیر متز در دوره «رنسانس اسلام» - بیشک سکههای اولین امرای زیاری در سرتاسر جادههای تجاری به روسیه و بالتیک به مبادله رواج داشتهاست.» اما در ادامه میگوید: «از طرف دیگر، دورهای که از ربع دوم قرن یازدهم میلادی به بعد آغاز میشود، دوران عدم آرامش و تزلزل سیاسی بوده و زندگی تجاری و اقتصادی را دستخوش شکست و گسیختگی کردهاست. از این رو قدرت سیاسی آل زیار محدود شد و تا بدان حد کاستی گرفت که امرای این دودمان به صورت سردستههایی کوهنشین درآمدند و همین واقعیتها و حقایق تاریخی است که فقدان سکههای مربوط به زمان امرای بعدی زیاری را در نظر نویسنده امروز کاملاً توجیه میکند.»[2]
سکههایی که در زمان زیاریان و بوییان ضرب میشد، تقلیدی عینی از شکل و طرح کلی مسکوکات دو حاشیهاش عباسی بود که در آنها شهادتین نقش میبست. در سکههای زیاری، پس از شهادتین نام حاکم زیاری میآمد و پشت سکه عبارت «الله، محمد رسولالله، نام خلیفه عباسی» درج میشد که نشان میدهد آل زیار خود را موظف به اشاره به نام خلیفه میدانستند.[3]