![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Pick%2527s_disease.png/640px-Pick%2527s_disease.png&w=640&q=50)
زوال عقل پیشانی گیجگاهی
زوال عقلی که در آن لوبهای پیشانی و گیجگاهی تحلیل میروند. / From Wikipedia, the free encyclopedia
زوال عقل پیشانی-گیجگاهی یا دمانس فرونتوتِمپورال[1][7] (به انگلیسی: Frontotemporal dementia) به اختصار FTD، شامل انواع مختلفی از زوال عقل است که در آن لوبهای پیشانی و گیجگاهی تحت تاثیر قرار میگیرند.[4] این بیماری بهطور گسترده به صورت اختلالات رفتاری یا زبانی (مانند زبانپریشی) نمود مییابد.[8] سه زیرگروه اصلی یا نشانگان متغیر در این نوع زوال عقل وجود دارد که شامل نوعی از سندرم رفتاری (انجام رفتارهای غیر طبیعی) که قبلاً به عنوان بیماری پیک شناخته میشد، زوال عصبی پیشرونده و زبانپریشی بیانی است.[9][10] دو زیرگروه فرعی و نادر از FTD نیز وجود دارد که عبارتند از بیماری انکلوزیون رشتههای میانی عصبی (NIFID) و بیماری انکلوزیون اجسام بازوفیلیک. سایر اختلالات مرتبط شامل سندرم کورتیکوبازال و FTD همراه با اسکلروز جانبی آمیوتروفیک است.[3]
زوال عقل فرونتوتمپورال | |
---|---|
نامهای دیگر | زوال عقل پیشانی گیجگاهی، بیماری انحطاط قدامی پیشانی[1] |
![]() | |
MRI مغز یک زن ۶۵ ساله مبتلا به دمانس فرونتوتمپورال. آتروفی قشر و ماده سفید لوبهای پیشانی در همه تصاویر واضح است. | |
تخصص | روانپزشکی، عصبشناسی |
نشانهها | ناتوانی در کنترل احساسات، اختلال در رفتار، شخصیت و خلق و خوی الگوهای رفتار اجتماعی[2] |
گونهها | انواع اصلی: سندرم رفتاری، زوال عقل معنایی، آفازی غیر روان انواع فرعی: بیماری انکلوزیونی رشتههای میانی، بیماری انکلوزیونی بازوفیلیک[3] |
علت | دژنراسیون لوبهای پیشانی و گیجگاهی[4] |
درمان | ندارد[5] |
پیشآگهی | امید به زندگی ۲ تا ۲۰ سال بعد از ابتلا[6] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
پیشنت پلاس | زوال عقل فرونتوتمپورال |
دمانسهای فرونتوتمپورال عمدتاً سندرمهایی با شروع زودرس هستند که با زوال عصبی لوبهای پیشانی گیجگاهی (FTLD)[11] و زوال پیشرونده عصبی که عمدتاً لوبهای پیشانی یا گیجگاهی را درگیر میکند و تخریب بیش از ۷۰ درصد از نورونهای فون اکونومو را در حالی که انواع دیگر نورونها آسیبی نمیبینند، به همراه دارند.[12]
FTD برای اولین بار توسط آرنولد پیک در سال ۱۸۹۲ توصیف و در ابتدا، بیماری پیک (اصطلاحی که اکنون فقط برای نوع رفتاری FTD که اجسام پیک و سلولهای پیک وجود دارند) نامیده شد.[13][14] این بیماری پس از آلزایمر (AD) بیشترین موارد ابتلا به زوال عقل دژنراتیو، که در کالبد شکافی یافت شدهاند، را با شیوعی در حدود ۲۰٪ تشکیل میدهد.[15]
علائم و نشانهها معمولاً در اواخر بزرگسالی، معمولاً در سنین ۴۵ تا ۶۵ سالگی، ظاهر میشوند و تقریباً بهطور مساوی مردان و زنان را تحت تأثیر قرار میدهند.[16] در حال حاضر، هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و روشهای درمانی تنها به جهت مدیریت علائم بیماری مانند سندرمهای رفتاری صورت میگیرد.[5] مهارگسیختگی و اختلالات رفتاری موجود در بیماران را میتوان با مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) تعدیل نمود.[5]