![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/%25D8%25AA%25D8%25AE%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25A8_%25D8%25B9%25D8%25B5%25D8%25A8%25DB%258C_%25D9%2585%25D8%25BA%25D8%25B2_%25D8%25AF%25D8%25B1_%25D8%25A8%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C_%25D8%25A2%25D9%2584%25D8%25B2%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25B1.jpg/640px-%25D8%25AA%25D8%25AE%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25A8_%25D8%25B9%25D8%25B5%25D8%25A8%25DB%258C_%25D9%2585%25D8%25BA%25D8%25B2_%25D8%25AF%25D8%25B1_%25D8%25A8%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C_%25D8%25A2%25D9%2584%25D8%25B2%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25B1.jpg&w=640&q=50)
بیماری آلزایمر
بیماری فراموشی و تحلیل تدریجی تواناییهای ذهنی و حافظه / From Wikipedia, the free encyclopedia
آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که معمولاً به کندی آغاز میشود و به تدریج رو به وخامت میرود.[1] آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰٪ موارد دمانس است.[1] رایجترین علامت ابتدایی این بیماری، اختلال در حافظه کوتاهمدت و مشکل در به یاد آوردن اتفاقات اخیر است.[2] با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائم آن میتواند شامل مشکلات زبانی، مشکل در آگاهی از موقعیت (گمشدن)، نوسان خلقی، از دست دادن انگیزه، اهمال و بیتوجهی نسبت به خود و مشکلات رفتاری باشد.[1][2] این بیماری بسیاری از خصوصیات رفتاری و هیجانی افراد را نیز تحت تأثیر قرار داده و سبب بروز ناراحتیهایی از قبیل علائم افسردگی (شامل فقدان احساس لذت، بیقراری، افسردگی، کاهش اشتها و وزن، عدم وجود تمرکز و احساس گناه)، علائم روانی (شامل توهم، هذیان و سوءظن) و نیز رفتارهایی مثل آشفتگی، سرگردانی، پرخاشگری و خشونت در این بیماران میشود.[3] با وخیمشدن آلزایمر، بیمار معمولاً از خانواده و جامعه کنارهگیری میکند.[2] بهتدریج فعالیتهای بدنی از دست میرود که در نهایت منجر به مرگ میشود.[4] هرچند سرعت پیشرفت آلزایمر میتواند متفاوت باشد اما امید به زندگی معمول پس از تشخیص بیماری، ۳ تا ۹ سال است.[5][6]
بیماری آلزایمر | |
---|---|
![]() | |
مقایسه یک مغز عادی در سمت چپ با مغز یک فرد مبتلا به آلزایمر در سمت راست. | |
تخصص | عصبشناسی ![]() |
فراوانی | 5.05% (اروپا) |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | G۳۰, F۰۰ |
آیسیدی-۹-سیام | 331.0, 290.1 |
اُمیم | ۱۰۴۳۰۰ |
دادگان بیماریها | 490 |
مدلاین پلاس | 000760 |
ئیمدیسین | neuro/۱۳ |
پیشنت پلاس | بیماری آلزایمر |
سمپ | D000544 |
مرور ژن | |
علت بیماری آلزایمر چندان شناختهشده نیست.[2] عوامل ریسک محیطی و ژنتیک مختلفی با ایجاد این بیماری مرتبط شدهاست. قویترین عامل ریسک ژنتیک این بیماری، ناشی از الل آپولیپوپروتئین ایی است.[7][8] عوامل ریسک دیگر آلزایمر عبارتند از ترومای سر، افسردگی بالینی و فشار خون بالا.[2] روند این بیماری ارتباط زیادی با تشکیل پلاکهای آمیلوئیدی، تودههای نوروفیبریلار و از بین رفتن ارتباطات عصبی در مغز دارد.[4] تشخیص آلزایمر با بررسی سابقهٔ بیمار و انجام آزمون شناختی با استفاده از تصویربرداری پزشکی و آزمایش خون برای حذف سایر علل احتمالی انجام میشود.[9] علائم اولیه آلزایمر اغلب با سالخوردگی طبیعی اشتباه گرفته میشود.[2] برای تشخیص قطعی آلزایمر، آسیبشناسی بافت مغز لازم است اما این آزمایش تنها پس از مرگ بیمار میتواند انجام شود.[4] تغذیهٔ خوب، فعالیت جسمی و مشارکت اجتماعی بهطور کلی برای سالخوردگان مفیدند و ریسک بروز افت شناختی و بیماری آلزایمر را نیز کاهش میدهند.[4] تا کنون دارو یا مکمّلی که ریسک این بیماری را کاهش بدهد پیدا نشدهاست.[10]
تا کنون راهی برای توقف یا جلوگیری از پیشرفت این بیماری شناخته نشده اما برخی درمانها به بهبود علائم بیماری کمک میکنند.[1] بیماران آلزایمر تا حد زیادی متکی به کمک دیگران میشوند و بار روانی جسمی و روانی سنگینی به مراقب آنها تحمیل میشود.[11] داشتن برنامه ورزش میتواند در بهبود فعالیتهای روزمره بیمار مفید باشد.[12] مشکلات رفتاری یا روانپریشی ناشی از دمانس اغلب با داروهای ضدروانپریشی مداوا میشود اما استفاده از این داروها اغلب توصیه نمیشود زیرا فایده چندانی نداشته و ریسک مرگ زودرس را نیز افزایش میدهد.[13][14]
طبق آمار موجود در سال ۲۰۱۵، حدوداً ۲۹/۸ میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند[15] و در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰ میلیون نفر مبتلا به اشکال مختلف دمانس شناسایی شدهاند.[1] آلزایمر اغلب اوقات در افراد بالای ۶۵ سال بروز میکند اما حدود ۱۰ درصد بیماران دچار آلزایمر زودرس شده و در دهه ۳۰ تا ۶۰ زندگی خود مبتلا میشوند.[4] زنان بیشتر از مردان به آلزایمر دچار میشوند.[16]
بار مالی بیماری آلزایمر بر جامعه بسیار زیاد و تقریباً برابر با بار مالی سرطان و بیماری قلبی است.[10][17]
بیماری آلزایمر را اولین بار یک روانشناس و عصبشناس آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۱ شناسایی و توصیف کرد. بیمار او یک زن ۵۰ ساله به اسم «اوت دتر» بود و آلویز آلزایمر این زن را از زمان بستری شدنش در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا زمان مرگ او در سال ۱۹۰۶ همراهی کرد.[18][19]
همه ساله در روز ۲۱ سپتامبر یا ۳۰ شهریور، به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایشهای مختلف برگزار میشود.