![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Peacock_feathers_closeup.jpg/640px-Peacock_feathers_closeup.jpg&w=640&q=50)
رنگآمیزی ساختاری
From Wikipedia, the free encyclopedia
رنگآمیزی ساختاری (به انگلیسی: Structural coloration)، در موجودات زنده محصول رنگی است که توسط ساختار میکروسکوپی سطوح بسیار ریز کافی برای تداخل در نور مرئی ایجاد میشود و گاهی در ترکیب با رنگدانهها میباشد. برای نمونه، پرهای دم طاووس قهوهای رنگ هستند، اما ساختار میکروسکوپی آنها باعث میشود نور آبی، فیروزهای و سبز را نیز منعکس کنند و اغلب رنگینتاب هستند.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Peacock_feathers_closeup.jpg/640px-Peacock_feathers_closeup.jpg)
رنگآمیزی ساختاری اولین بار توسط دانشمندان انگلیسی رابرت هوک و آیزاک نیوتن مشاهده شد و آن اصل «تداخل امواج» توسط توماس یانگ یک قرن بعد توضیح داده شد. یانگ، رنگینتابی را ناشی از تداخل بین بازتابهای دو یا چند سطح از پرده نازک، همراه با انکسار هنگام ورود و خروج نور از این پردهها عنوان کرد. هندسه سپس تعیین میکند که در زوایای خاص، نوری که از هر دو سطح منعکس میشود بهطور سازنده تداخل ایجاد میکند، در حالی که در زوایای دیگر، نور بهطور مخرب تداخل میکند؛ بنابراین رنگهای مختلف در زوایای مختلف ظاهر میشوند.
در حیوانات، مانند پرهای پرندگان و فلسهای پروانهها، تداخل توسط طیف وسیعی از سازوکارهای نوری، از جمله توری پراش، آینههای انتخابی، بلورهای نوری، الیاف بلوری، ماتریسهای نانوکانال و پروتئین ایجاد میشود که میتواند پیکربندی آنها را تغییر دهد. برخی از برشهای گوشت نیز به دلیل قرار گرفتن در آرایش دورهای فیبرهای عضلانی، رنگآمیزی ساختاری را نشان میدهند. بسیاری از این سازوکارهای نوری با ساختارهای پرجزئیات قابل مشاهده توسط میکروسکوپ الکترونی مطابقت دارند. در معدود گیاهانی که از رنگآمیزی ساختاری بهره میبرند، رنگهای درخشان توسط ساختارهای درون سلول تولید میشوند. درخشانترین رنگ آبی شناخته شده در هر بافت زنده در توت مرمری وجود دارد، جایی که یک ساختار مارپیچی از الیاف سلولز باعث پراکندگی نور در قانون براگ میشود. درخشش ظاهری گیاه آلاله توسط انعکاس پرده نازک توسط روپوست که با رنگدانههای زرد تکمیل میشود و انشار قوی پراکندگی توسط یک لایه سلول نشاستهای بلافاصله در زیر تولید میشود.
رنگآمیزی ساختاری با استفاده از سطوح زیستتقلید که میتواند رنگهای درخشان، استتار تطبیقی، سوئیچهای نوری کارآمد و شیشههای با بازتاب کم را ایجاد کند، امکان استفاده صنعتی، تجاری و نظامی را دارد.