دانشنامه
مجموعهای نوشتاری شامل اطلاعاتی دربارهٔ همهٔ شاخههای دانش یا یک شاخه از آن / From Wikipedia, the free encyclopedia
دانشنامه[1] یا دائرةالمعارف، مجموعه یا گردایهٔ نوشتاریِ جامع و فشردهای است که شامل اطلاعاتی دربارهٔ همهٔ شاخههای دانش یا شاخهٔ مشخصی از دانش است. واژهٔ دانشنامه در زبان فارسی تاریخ کهنی دارد و دانشنامههای کهنی نیز به زبان فارسی نوشته شدهاند[2] و واژهٔ دائرةالمعارف نیز برابرنهادهٔ اصطلاح Encyclopaedia است که خود برگرفته از اصطلاح یونانیِ Enkyklios Paideia بهمعنای آموزش فراگیر است، و در اصل بر مباحثی چون دستور زبان، معانی و بیان، موسیقی، ریاضیات، فلسفه، اخترشناسی، و تربیت بدنی دلالت دارد. این مفهوم به پیدایش اندیشهی گردآوری مواد آموزشی پیشرفته در اثری واحد انجامید که در آن روابط و درونمایهٔ هنرها و علوم گوناگون تشریح میشود. در گذشتهای دور، تلاشهایی برای تهیهٔ آثاری از این نوع به عملآمد و در زبان انگلیسی سِر توماس الیوت (به انگلیسی: Sir Thomas Elyot) این اصطلاح را برای نخستین بار در سال ۱۵۳۱ در اثری موسوم به حاکم (به انگلیسی: Governour)، رسالهای دربارهٔ تعلیم و تربیت، بهکار برد.[3] دانشنامه نباید با لغتنامه اشتباه شود: درحالیکه لغتنامهها بهمعنی هر یک از سرمدخلهایشان که معمولاً یک واژه اند، میپردازند. دائرةالمعارفها حاوی اطلاعاتی دربارهٔ سرمدخلهایشان اند. البته در مواردی مرز این دو روشن نیست.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Persian-encyclopedia.jpg/640px-Persian-encyclopedia.jpg)
وب سایتی که هماکنون در آن هستید هم خود نمونهای از دانشنامه است،[4] که به شکل اینترنتی و همگانی و آزاد تألیف و ویرایش میگردد. به این گونه دانشنامهها «ویکی» گفته میشود.[5] از نمونههای دیگر ویکی به زبان فارسی میتوان به ویکی فقه و ویکی شیعه اشاره کرد.
برای فهرستی از دانشنامههای مهم تاریخ، فهرست دانشنامهها و مقالات و فهرست دانشنامههای فارسی را ببینید.