باغ فرمانیه

باغ فرمانیه یا باغ ‌سفارت ایتالیا، اقامتگاه سفیر ایتالیا در خیابان فرمانیه واقع در منطقهٔ شمیران است.^[1] این باغ ۶.۶ هکتاری که در مالکیت دولت ایتالیاست، مربوط به دوره قاجار بوده و در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.^[2]

باغ فرمانیه باغ‌سفارت ایتالیا
نام	باغ فرمانیه باغ‌سفارت ایتالیا
کشور	ایران
استان	استان تهران
شهرستان	شمیرانات
اطلاعات اثر
نام‌های قدیمی	باغ فرمانیه
کاربری	مسکونی
کاربری کنونی	سفارت
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
مالک اثر	عبدالحسین میرزا فرمانفرما
مالک فعلی اثر	ایتالیا
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۶۵
تاریخ ثبت ملی	۲ اسفند ۱۳۷۶
باغ فرمانیه باغ‌سفارت ایتالیا روی نقشه ایران ۳۵٫۷۹۹۴°شمالی ۵۱٫۴۶۵۵°شرقی / 35.7994; 51.4655

این باغ، از اماکن دیپلماتیک ایتالیاست و در اختیار هیات دیپلماتیک آن کشور قرار دارد. ساختمان اصلی سفارت ایتالیا در تهران در خیابان نوفل‌لوشاتو، جنب سفارت فرانسه واقع شده‌است.

تاربخچه

مساحت این باغ حدود ۶۶هزار مترمریع است.^[3] باغ براساس اصول و روش‌های باغ‌های ایرانی ساخته شده و رود و حوض میانی آن یادآور باغ‌های ایرانی است.^[4]

این مجموعه و زمین‌های پیرامون آن متعلق به کامران میرزا نائب السلطنه، شاهزاده قاجار فرزند سوم ناصرالدین شاه بود که پس از او، عبدالحسین میرزا فرمانفرما از شاهزادگان قجر و نخست‌وزیر ایران همه باغ را همراه با کاریز و ... خریداری کرد و از آن پس نام محله و باغ فرمانیه نام گرفت. ^[5]

خانوادۀ فرمانفرما در فصل گرم سال در این باغ زندگی می‌کردند و پس از درگذشت فرمانفرما، مالکیت باغ به پسر بزرگ او نصرت‌الدوله رسید که پس از کشته شدن فیروزمیرزا به خانوادۀ او به ارث می‌رسد که خانواده او نیز در سال 1319 باغ و متعلقات آن را به مبلغ 100 هزار تومان به نمایندۀ وقت سفارت ایتالیا می‌فروشند. ^[6]

کاشی‌های بنای اندرونی و بیرونی مهم‌ترین تزئینات آن است که بیشتر کاشی‌ها مربوط به دورۀ ناصری است و داستان‌های شاهنامه فردوسی همچون گذر سیاوش از آتش و نبرد رستم با دیو سفید، شیخ صنعان از منطق الطیر عطار و بهرام و گل‌اندام از خمسۀ نظامی و نیز داستان خسرو و شیرین و بزم شیرین از نظامی و همچنین کاشی‌های پذیرایی شاه تهماسب صفوی از همایون پادشاه هندوستان از موضوع‌های مهم این کاشی‌هاست ^[7]

نگاره‌ها

تصاویری از باغ فرمانیه در ۱۳۱۴ (عکاس: آنه ماری شوارتسنباخ)

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• روابط ایتالیا و ایران

منابع

1. کمالی، راضیه (۱۰ خرداد ۱۳۹۹). «باغ فرمانیه؛ دهه ۶۰ ایران در چشم کودکی از ایتالیا». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
2. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
3. باغ سفارت ایتالیا به روی مردم باز می‌شود، ایسنا
4. فرهبد، امیررضا (۱۳۹۹). تهران من، معرفی تهران به روایت فهرست آثار ملی. موسسه نشر شهر. ص. ۴۳. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۳۹۲۰۹۹.
5. فرهبد، امیررضا (۱۳۹۹). تهران من، معرفی تهران به روایت فهرست آثار ملی. موسسه نشر شهر. ص. ۴۳-۴۴. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۳۹۲۰۹۹.
6. فرهبد، امیررضا (۱۳۹۹). تهران من، معرفی تهران به روایت فهرست آثار ملی. موسسه نشر شهر. ص. ۴۴. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۳۹۲۰۹۹.
7. فرهبد، امیررضا (۱۳۹۹). تهران من، معرفی تهران به روایت فهرست آثار ملی. موسسه نشر شهر. ص. ۴۴. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۳۹۲۰۹۹.