![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Io_imaged_by_Juno_spacecraft.png/640px-Io_imaged_by_Juno_spacecraft.png&w=640&q=50)
آیو (قمر)
یکی از قمرهای سیارهٔ مشتری / From Wikipedia, the free encyclopedia
آیو (به انگلیسی: Io) نام یکی از قمرهای سامانهٔ قمری مشتری و یکی از قمرهای گالیلهای است. آیو نزدیکترین قمر از قمرهای گالیلهای مشتری به این سیاره است. آیو سیزدهمین جسم در سامانهٔ خورشیدی بر پایهٔ جرم و حجم میباشد.
اطلاعات اجمالی کشف, کاشف ...
![]() آیو با رنگ واقعی همانطور که فضاپیمای جونو در ۳۰ دسامبر ۲۰۲۳ تصویر کرد. نقطه تاریک ↄ شکل در پایین ترین قسمت سمت راست نزدیک اندام ماه لوکی پاترا است، بزرگترین فرورفتگی آتشفشانی در آیو. سمت شب آیو توسط نور خورشید منعکس شده از مشتری عظیم که به نام "ژوپیترشاین" شناخته می شود، روشن می شود. دشت های سفید رنگ با یخ زدگی گوگرد دیاکسید رسوبی آتشفشانی پوشیده شده اند[1]، در حالی که نواحی زردتر و قرمزتر حاوی نسبت بیشتری از گوگرد هستند. | |||||||||
کشف | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
کاشف | گالیلئو گالیله | ||||||||
تاریخ کشف | 8 January 1610[2] | ||||||||
طبقهبندی | |||||||||
Jupiter I | |||||||||
صفات | Ionian | ||||||||
ویژگیهای مداری | |||||||||
Periapsis | ۷۰۰۸۴۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۴۲۰۰۰۰ km (۷۰۰۸۴۱۹۹۲۱۲۲۳۰۵۴۹۰۰♠۰٫۰۰۲۸۰۷ AU) | ||||||||
Apoapsis | ۷۰۰۸۴۲۳۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۴۲۳۴۰۰ km (۷۰۰۸۴۲۳۳۶۱۹۷۴۰۸۱۰۰۰♠۰٫۰۰۲۸۳۰ AU) | ||||||||
میانگین شعاع مدار | ۷۰۰۸۴۲۱۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۴۲۱۷۰۰ km (۷۰۰۸۴۲۱۷۱۶۳۹۷۵۰۳۳۰۰♠۰٫۰۰۲۸۱۹ AU) | ||||||||
خروج از مرکز مداری | ۶۹۹۷۴۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۰٫۰۰۴۱ | ||||||||
۷۰۰۵۱۵۲۸۵۳۵۰۴۷۱۰۳۹۹♠۱٫۷۶۹۱۳۷۷۸۶ d (۷۰۰۵۱۵۲۸۵۳۵۰۴۷۰۰۰۰۰♠۱۵۲۸۵۳٫۵۰۴۷ s, ۷۰۰۵۱۵۲۸۵۳۵۰۴۶۹۶۰۰۰♠۴۲٫۴۵۹۳۰۶۸۶ h) | |||||||||
میانگین سرعت مداری | ۷۰۰۴۱۷۳۳۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۷٫۳۳۴ km/s | ||||||||
انحراف | ۲٫۲۱° (to the دائرةالبروج) ۰٫۰۵° (to Jupiter's equator) | ||||||||
ماه | مشتری | ||||||||
ویژگیهای فیزیکی | |||||||||
ابعاد | 3,660.0 × 3,637.4 × 3,630.6 km[3] | ||||||||
میانگین شعاع | ۷۰۰۶۱۸۲۱۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۸۲۱٫۶±۰٫۵ km (0.286 Earths)[4] | ||||||||
۷۰۱۳۴۱۹۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۴۱۹۱۰۰۰۰ km۲ (0.082 Earths) | |||||||||
حجم | ۷۰۱۹۲۵۲۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹♠۲٫۵۳×۱۰۱۰ km۳ (0.023 Earths) | ||||||||
جرم | ۷۰۲۲۸۹۳۱۹۳۸۰۰۰۰۰۰۰۰♠(۸٫۹۳۱۹۳۸±۰٫۰۰۰۰۱۸)×۱۰۲۲ kg (0.015 Earths)[4] | ||||||||
میانگین چگالی | ۷۰۰۳۳۵۲۸۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۳٫۵۲۸±۰٫۰۰۶ g/cm۳[4] | ||||||||
۷۰۰۰۱۷۹۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱٫۷۹۶ m/s۲ (۰٫۱۸۳ نیروی گرانش) | |||||||||
2.558 km/s | |||||||||
synchronous | |||||||||
سرعت چرخش استوایی | 271 km/h | ||||||||
سپیدایی | ۶۹۹۹۶۳۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۰٫۶۳±۰٫۰۲[4] | ||||||||
| |||||||||
۵٫۰۲ (مقابله سیارهای)[6] | |||||||||
جو | |||||||||
فشار سطح | trace | ||||||||
ترکیب جو | ۹۰٪ گوگرد دیاکسید | ||||||||
بستن
این قمر از نظر اندازه اندکی بزرگتر از ماه است و با ۴۰۰ آتشفشان فعال، آیو فعالترین جرم از نظر زمینشناختی در سامانهٔ خورشیدی است.[7][8] علت فعالیت آتشفشانی بیش از حد آیو انرژی و اثر جزر و مدی مشتری و سایر قمرهای گالیلهای این سیاره بر این قمر است. این ماه در عین حال بالاترین چگالی را در میان قمرهای سامانهٔ خورشیدی دارد. پژوهشگران دریافتهاند که سطح این قمر به شدت بوی نامطبوعی مانند بوی تخم مرغ گندیده میدهد که ناشی از انتشار سولفور آهن و سایر ترکیبات گوگردی از آتشفشانهای سطح این قمر است.[9]