Urrezko Baloia

Urrezko Baloia (frantsesez: Ballon d'Or) 1956 eta 2009 artean France Football aldizkari frantziarrak Europako futbolari onenari eman izan zion bakarkako saria da. 2010etik aurrera FIFAren Urteko Munduko Futbolariaren Sariarekin bat egin eta FIFA Urrezko Baloia eman zen, harik eta 2016an berriz banatu ziren arte. 2016ko ekitaldia beraz "Urrezko Baloiaren" 61. ekitadia kontsideratzen da.

Urrezko Baloia
Jatorrizko izena	(fr) Ballon d'Or
Mota	sports award (en)
Indarraldi	1956 -
Herrialdea	Frantzia
Kirola	futbol
Sari-emailea	France Football
Irabazlea	Stanley Matthews (1956) Alfredo Di Stéfano (1957, 1959) Raymond Kopa (1958) Luis Suárez (1960) Omar Sívori (1961) Josef Masopust (1962) Lev Yashin (1963) Denis Law (1964) Eusébio (1965) Bobby Charlton (1966) Flórián Albert (1967) George Best (1968) Gianni Rivera (1969) Gerd Müller (1970) Johan Cruyff (1971, 1973, 1974) Franz Beckenbauer (1972, 1976) Oleg Blokhin (1975) Allan Simonsen (1977) Kevin Keegan (1978, 1979) Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981) Paolo Rossi (1982) Michel Platini (1983, 1984, 1985) Igor Belanov (1986) Ruud Gullit (1987) Marco van Basten (1988, 1989, 1992) Lothar Matthäus (1990) Jean-Pierre Papin (1991) Roberto Baggio (1993) Hristo Stoichkov (1994) George Weah (1995) Matthias Sammer (1996) Ronaldo (1997, 2002) Zinedine Zidane (1998) Rivaldo (1999) Luís Figo (2000) Michael Owen (2001) Pavel Nedvěd (2003) Andrii Xevtxenko (2004) Ronaldinho (2005) Fabio Cannavaro (2006) Kaká (2007) Cristiano Ronaldo (2008, 2013, 2014, 2016, 2017) Lionel Messi (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023) Luka Modrić (2018) Karim Benzema (2022) Rodri (2024)
Webgune	francefootball.fr…
Hashtag	#BallondOr

Saiak

Saria hirutan lortu duten jokalari bakarrak Johan Cruyff eta Marco Van Basten holandarrak eta Michel Platini frantziarra izan dira, azkenak jarraian lortu zituelarik.

Epaimahaia Europako herrialde ezberdinetako kazetari espezializatu batzuek osatzen dute, eta hauek bost jokalari hautatu behar dituzte aldizkarikoek aurrez prestatu duten berrogeita hamarreko zerrenda batetik. Kazetari bakoitzak hautaturiko lehen jokalariak bost puntu jasotzen ditu, bigarrenak lau, eta horrela jarraian. Hautapena egiterakoan urtean zehar izandako arrakasta izaten da kontuan, bai taldearekin eta baita selekzioarekin ere.

Saria banatzeko ez da ospakizunik egiten. Azaro amaieran irabazleari deitzen zaio argazki saio batetara azaltzeko, eta France Football aldizkariaren abenduko alean argitaratzen da honen berri, irabazlea azalean Urrezko Baloiarekin agertzen delarik. Bitartean, jokalariak sekretuan mantendu behar du berria.

Urteetan zehar sari honek aldaketa batzuk izan ditu. Hasiera batean jokalari europarrak baino ez ziren saritzen, eta 1995etik aurrera Europako talde batean jokatzen duen edozein futbolarik irabaz dezake. Urte hartan AC Milan taldeko George Weah liberiarra izan zen garailea, europarra ez zen lehen irabazlea bihurtuz.

1970 eta 1994 urte bitartean France Football aldizkariak Urrezko Baloi afrikarra ere banatu zuen, Afrikako jokalari onenari hain zuzen.

2007az geroztik saria munduko jokalaririk onenari emango zaio, eta ez du Europako ligaren batean jokatu beharrik izango.

Irabazleak

Urtea	Urrezko Baloia	Zilarrezko Baloia	Brontzezko Baloia
1956	Stanley Matthews (Blackpool FC) 47	Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 44	Raymond Kopa (Real Madrid) 33
1957	Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 72	Billy Wright (Wolverhampton FC) 19	Raymond Kopa (Real Madrid) 16
1958	Raymond Kopa (Real Madrid) 71	Helmut Rahn (Rot-Weiss Essen) 40	Just Fontaine (Stade de Reims) 23
1959	Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 80	Raymond Kopa (Real Madrid) 42	John Charles (Juventus FC) 24
1960	Luis Suárez (FC Barcelona) 54	Ferenc Puskás (Real Madrid) 37	Uwe Seeler (Hamburger SV) 33
1961	Omar Sivori (Juventus FC) 46	Luis Suárez (Milango Inter) 40	Johnny Haynes (Fulham FC) 22
1962	Josef Masopust (Dukla Praga) 65	Eusebio (SL Benfica) 53	Karl-Heinz Schnellinger (1. FC Köln) 33
1963	Lev Yashin (FC Dinamo Mosku) 73	Gianni Rivera (AC Milan) 55	Jimmy Greaves (Tottenham Hotspur FC) 50
1964	Denis Law (Manchester United) 61	Luis Suárez (Milango Inter) 43	Amancio (Real Madrid) 38
1965	Eusebio (SL Benfica) 65	Giacinto Facchetti (Milango Inter) 59	Luis Suárez (Milango Inter) 45
1966	Bobby Charlton (Manchester United) 81	Eusebio (SL Benfica) 80	Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 59
1967	Flórián Albert (Ferencváros TC) 68	Bobby Charlton (Manchester United) 40	Jimmy Johnstone (Celtic FC) 39
1968	George Best (Manchester United) 61	Bobby Charlton (Manchester United) 53	Dragan Džajić (Izar Gorria) 46
1969	Gianni Rivera (AC Milan) 83	Luigi Riva (Cagliari Calcio) 79	Gerd Müller (FC Bayern München) 38
1970	Gerd Müller (FC Bayern München) 77	Bobby Moore (West Ham United F.C.) 70	Luigi Riva (Cagliari Calcio) 65
1971	Johan Cruyff (Ajax) 116	Sandro Mazzola (Milango Inter) 57	George Best (Manchester United) 56
1972	Franz Beckenbauer (FC Bayern Munich) 81	Gerd Müller (FC Bayern München) 79	Günter Netzer (Borussia Mönchengladbach) 79
1973	Johan Cruyff (FC Barcelona) 96	Dino Zoff (Juventus FC) 47	Gerd Müller (FC Bayern München) 44
1974	Johan Cruyff (FC Barcelona) 116	Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 105	Kazimierz Deyna (Legia Varsovia) 35
1975	Oleg Blokhin (Dinamo Kiev) 122	Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 42	Johan Cruyff (FC Barcelona) 27
1976	Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 91	Rob Rensenbrink (RSC Anderlecht) 75	Ivo Viktor (Dukla Praga) 52
1977	Allan Simonsen (Borussia Mönchengladbach) 74	Kevin Keegan (Hamburger SV) 71	Michel Platini (FC Nantes) 70
1978	Kevin Keegan (Hamburger SV) 87	Hans Krankl (FC Barcelona) 81	Rob Rensenbrink (RSC Anderlecht) 50
1979	Kevin Keegan (Hamburger SV) 118	Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 52	Ruud Krol (Ajax) 41
1980	Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 122	Bernd Schuster (FC Barcelona) 34	Michel Platini (AS Saint-Etienne) 33
1981	Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 106	Paul Breitner (FC Bayern München) 64	Bernd Schuster (FC Barcelona) 39
1982	Paolo Rossi (Juventus FC) 115	Alain Giresse (Girondins) 64	Zbigniew Boniek (Juventus FC) 53
1983	Michel Platini (Juventus FC) 110	Kenny Dalglish (Liverpool FC) 26	Allan Simonsen (Vejle BK) 25
1984	Michel Platini (Juventus) 128	Jean Tigana (Girondins) 57	Preben Elkjær (Hellas Verona) 48
1985	Michel Platini (Juventus) 127	Preben Elkjær (Hellas Verona) 71	Bernd Schuster (FC Barcelona) 46
1986	Igor Belanov (Dinamo Kiev) 84	Gary Lineker (FC Barcelona) 62	Emilio Butragueño (Real Madrid) 59
1987	Ruud Gullit (AC Milan) 106	Paulo Futre (Atlético de Madrid) 91	Emilio Butragueño (Real Madrid) 61
1988	Marco Van Basten (AC Milan) 129	Ruud Gullit (AC Milan) 88	Frank Rijkaard (AC Milan) 45
1989	Marco Van Basten (AC Milan) 119	Franco Baresi (AC Milan) 80	Frank Rijkaard (AC Milan) 43
1990	Lothar Matthäus (Milango Inter) 137	Salvatore Schillaci (Juventus FC) 84	Andreas Brehme (Milango Inter) 68
1991	Jean-Pierre Papin (Olympique de Marseille) 141	Lothar Matthäus (Milango Inter) 42	Darko Pancev (Izar Gorria) 42
1992	Marco Van Basten (AC Milan) 98	Hristo Stoichkov (FC Barcelona) 80	Dennis Bergkamp (Milango Inter) 53
1993	Roberto Baggio (Juventus FC) 142	Dennis Bergkamp (Milango Inter) 83	Eric Cantona (Manchester United) 34
1994	Hristo Stoichkov (FC Barcelona) 210	Roberto Baggio (Juventus FC) 136	Paolo Maldini (AC Milan) 109
1995	George Weah (AC Milan) 144	Jürgen Klinsmann (FC Bayern München) 108	Jari Litmanen (Ajax) 67
1996	Matthias Sammer (Borussia Dortmund) 144	Ronaldo (FC Barcelona) 143	Alan Shearer (Newcastle United) 107
1997	Ronaldo (Milango Inter) 222	Predrag Mijatović (Real Madrid) 68	Zinedine Zidane (Juventus FC) 63
1998	Zinedine Zidane (Juventus FC) 244	Davor Šuker (Real Madrid) 68	Ronaldo (Milango Inter) 66
1999	Rivaldo (FC Barcelona) 219	David Beckham (Manchester United) 154	Andrii Xevtxenko (AC Milan) 64
2000	Luís Figo (Real Madrid) 197	Zinedine Zidane (Juventus FC) 181	Andrii Xevtxenko (AC Milan) 85
2001	Michael Owen (Liverpool FC) 176	Raúl González (Real Madrid) 140	Oliver Kahn (FC Bayern München) 114
2002	Ronaldo (Real Madrid) 169	Roberto Carlos (Real Madrid) 145	Oliver Kahn (FC Bayern München) 110
2003	Pavel Nedved (Juventus FC) 190	Thierry Henry (Arsenal FC) 128	Paolo Maldini (AC Milan) 123
2004	Andrii Xevtxenko (AC Milan) 175	Deco (FC Barcelona) 139	Ronaldinho (FC Barcelona) 133
2005	Ronaldinho (FC Barcelona) 225	Frank Lampard (Chelsea FC) 148	Steven Gerrard (Liverpool FC) 142
2006	Fabio Cannavaro (Real Madrid) 173	Gianluigi Buffon (Juventus FC) 124	Thierry Henry (Arsenal FC) 121
2007	Kaká (AC Milan) 444	Cristiano Ronaldo (Manchester United) 277	Lionel Messi (FC Barcelona) 255
2008	Cristiano Ronaldo (Manchester United) 446	Lionel Messi (FC Barcelona) 281	Fernando Torres (Liverpool FC) 179
2009	Lionel Messi (FC Barcelona) 473	Cristiano Ronaldo (Real Madrid) 233	Xavi Hernández (FC Barcelona) 170
2010-2015	ikus FIFA Urrezko Baloia
2016	Cristiano Ronaldo (Real Madrid) 745	Lionel Messi (FC Barcelona) 316	Antoine Griezmann (Atletico Madrid) 198
2017	Cristiano Ronaldo (Real Madril) 946	Lionel Messi (Bartzelona) 670	Neymar (Bartzelona) 361
2018	Luka Modrić (Real Madril) 753	Cristiano Ronaldo (Juventus) 476	Antoine Griezmann (Atletico) 414
2019	Lionel Messi (Bartzelona) 686	Virgil van Dijk (Liverpool) 679	Cristiano Ronaldo (Juventus) 476
2020	Ez zen eman COVID-19 dela eta
2021	Lionel Messi (Paris Saint-Germain FC) 613	Robert Lewandowski (Bayern Munich) 580	Jorginho (Chelsea) 460
2022	Karim Benzema (Real Madril) 549	Sadio Mané (Bayern Munich) 193	Kevin De Bruyne (Manchester City) 175
2023	Lionel Messi (Inter Miami) 462	Erling Haaland (Manchester City) 357	Kylian Mbappé (Paris Saint-Germain FC) 270
2024	Rodri (Manchester City)	Vinícius Júnior (Real Madril)	Jude Bellingham (Real Madril)

Jokalarien arabera

Zenbat aldiz	Jokalaria	Taldea
8	Lionel Messi (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023)	FC Barcelona, Paris Saint Germain FC, , Inter Miami
4	Cristiano Ronaldo (2008, 2013, 2014, 2016)	Manchester United, Real Madrid
3	Johan Cruyff (1971, 1973, 1974)	Ajax, FC Barcelona
3	Michel Platini (1983, 1984, 1985)	Juventus FC
3	Marco van Basten (1988, 1989, 1992)	AC Milan
2	Alfredo Di Stéfano (1957, 1959)	Real Madrid
2	Franz Beckenbauer (1972, 1976)	FC Bayern München
2	Kevin Keegan (1978, 1979)	Hamburger SV
2	Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981)	FC Bayern München
2	Ronaldo (1997, 2002)	Milango Inter, Real Madrid

Herrialdeen arabera

Herrialdea	Sariak	Zenbat jok.	Jokalariak
Argentina	11	8	Alfredo Di Stéfano* (1957, 1959) Omar Sivori* (1961) Lionel Messi (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023)
Alemania	7	5	Gerd Müller (1970) Franz Beckenbauer (1972, 1976) Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981) Lothar Matthäus (1990) Matthias Sammer (1996)
Herbehereak	7	3	Johan Cruyff (1971, 1973, 1974) Ruud Gullit (1987) Marco van Basten (1988, 1989, 1992)
Frantzia	7	5	Raymond Kopa (1958) Michel Platini (1983, 1984, 1985) Jean-Pierre Papin (1991) Zinedine Zidane (1998) Karim Benzema (2022)
Italia	5	5	Omar Sivori* (1961) Gianni Rivera (1969) Paolo Rossi (1982) Roberto Baggio (1993) Fabio Cannavaro (2006)
Ingalaterra	5	4	Stanley Matthews (1956) Bobby Charlton (1966) Kevin Keegan (1978, 1979) Michael Owen (2001)
Brasil	5	4	Ronaldo (1997, 2002) Rivaldo (1999) Ronaldinho (2005) Kaká (2007)
Portugal	4	3	Eusébio (1965) Luís Figo (2000) Cristiano Ronaldo (2008, 2016)
Espainia	4	3	Alfredo Di Stéfano* (1957, 1959) Luis Suárez (1960) Rodri (2024)
Ukraina	3	3	Oleg Blokhin (1975) Igor Belanov (1986)

* Di Stefano eta Sivori jokalari argentinarrak ziren, baina nazionalitate espainiarra eta italiarra hartu zuten, hurrenez hurren.

Taldeen arabera

Urrezko Baloia irabazi zuten jokalariek urte horretako lehen zatian bakarrik jokatu zuten taldeak ez dira kontuan hartzen.

Taldea	Sariak	Zenbat jok.	Jokalariak
AC Milan	8	6	Gianni Rivera (1969) Ruud Gullit (1987*) Marco van Basten (1988, 1989, 1992) George Weah (1995*) Andrii Xevtxenko (2004) Kaká (2007)
Juventus FC	8	6	Omar Sivori (1961) Paolo Rossi (1982) Michel Platini (1983, 1984, 1985) Roberto Baggio (1993) Zinedine Zidane (1998) Pavel Nedvěd (2003)
FC Barcelona	8	6	Luis Suárez (1960) Johan Cruyff (1973*, 1974) Hristo Stoichkov (1994) Rivaldo (1999) Ronaldinho (2005) Lionel Messi (2009, 2019)
Real Madrid	8	7	Alfredo Di Stéfano (1957, 1959) Raymond Kopa (1958) Luís Figo (2000*) Ronaldo (2002*) Fabio Cannavaro (2006*) Cristiano Ronaldo (2016) Karim Benzema (2022)
FC Bayern München	5	3	Gerd Müller (1970) Franz Beckenbauer (1972, 1976) Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981)
Manchester United	4	4	Denis Law (1964) Bobby Charlton (1966) George Best (1968) Cristiano Ronaldo (2008)
Dinamo Kiev	2	2	Oleg Blokhin (1975) Igor Belanov (1986)
Milango Inter	2	2	Lothar Matthäus (1990) Ronaldo (1997*)
Hamburger SV	2	1	Kevin Keegan (1978, 1979)

* Jokalaria urte horretako bigarren zatian soilik egon zen talde horretan.

Ligen arabera

Liga	Sariak	Zenbat talde	Taldeak
Serie A	18	3	Juventus FC (1961, 1982, 1983, 1984, 1985, 1993, 1998, 2003) AC Milan (1969, 1987, 1988, 1989, 1992, 1995, 2004, 2007) Milango Inter (1990, 1997)
La Liga	15	2	FC Barcelona (1960, 1973, 1974, 1994, 1999, 2005, 2009) Real Madrid (1957, 1958, 1959, 2000, 2002, 2006, 2016, 2022)
Bundesliga	9	4	FC Bayern München (1970, 1972, 1976, 1980, 1981) Hamburger SV (1978, 1979) Borussia Mönchengladbach (1977) Borussia Dortmund (1996)
Premier League	6	4	Manchester United (1964, 1966, 1968) Blackpool FC (1956) Liverpool FC (2001) Manchester City (2024)
Ukrainako Premier Liga	3	2	Dinamo Kiev (1975, 1986)