Gibelzuri orrizabala (Russula delica) Russulaceae familiako onddoa da.[1]
| Gibelzuri orrizabala | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Russulales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Russulaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Russula | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Russula delica Fr., 1838 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Deskribapena
Kapela: 7 eta 20 cm arteko diametrokoa. Hasieran hemisferikoa, gero inbutu formakoa, erdian oso nabarmen hondoratua. Ertza gingilduna (lobulatua) eta barrurantz begira. Kolore zurikoa edo okre zikinekoa. Erdian orban arre edo marroiak ditu, ertz argiagoa eta batzuetan apur bat pitzatua. Ilegabea, lehorra eta matea. Azala berriz ezin da bereiztu. Oro ar, landare hondarren eta lurrez erdi estalita agertzen da.
Orriak: Ez oso dekurrenteak eta sabeldunak. Kolore zurixkakoak edo krema-argi zikinak, marroiz zikintzen dira zahartzean edo ertzak igurtzitzean.
Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.
Hanka: Laburra, trinkoa, gogorra, zilindrikoa eta oinarrirantz mehetua. Zuria, orban irregular arrexkak ditu.
Haragia: Zuria, baina airearekin kontaktuan dagoenean, ordu batzuetara tonalitate arreak edo arrosak hartzen ditu. Oso hauskorra eta gogorra. Fruta gaztearen usaina baina zahartuaz arrainarena hartuaz joaten da. Zapore mina.[2]
Etimologia: Latinetik dator russula hitza, russus-etik, gorriaren txikigarritik: Apur bat gorrixka, kolore gorria daukatelako russula generoko espezie askok. Delica berriz, delicor-etik dator, adorerik gabe, latex gabe.
Jangarritasuna
Erdipurdikoa, kontsumitzeko denbora luzean egosi behar da.[3]
Nahasmen arriskua
Orriak urdin-berdexka zurbilez tindatuta (batez ere oinaren ondoan) dituen Russula chlotoides-arekin. Autore batzuentzat espezie bera da. Lactarius vellereus eta Lactarius piperatus espeziekin, baina hauek latexa edo esnea dute haustean. Russula pseudodelica-rekin, kolore horixka du, baita gorrixka ere.[4]
Sasoia eta lekua
Udaberri amaieratik udazkenera arte. Oso ohikoa konifero eta hosto-zabal basoetan. Kare-lurretan edo neutroetan. Erdi lurperatuta agertzen da. Desegitean, Asterophora parasitica agertzen da perretxiko honen gainean.[5]
Banaketa eremua
Europa, Britania Handia eta Asia.
Erreferentziak
Kanpo estekak
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
