Bizkaiko tren eta autobus geltokia From Wikipedia, the free encyclopedia
Lutxana–Barakaldo Euskal Herriko Bizkaiko tren eta autobus geltoki bat da, Barakaldo udalerrian kokatuta dagoena.
 Lutxana–Barakaldo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hurrengo trenak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lineak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kokapena | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Helbidea | Obispo Olaetxea kalea, 51; 48903 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Udalerria | Barakaldo,  Bizkaia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geltokiaren datuak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kodea | 13305 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gunea | 2. gunea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Irekiera | 1888ko martxoaren 19a | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Irisgarria |  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zerbitzuak |   | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aldageltokia |   | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nasak | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Trenbideak | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jabea | Trenen Azpiegituren Administratzailea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eragilea | Renfe Operadora | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Garraio zerbitzuak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Renfe Aldiriak |  Bilbo ↔ Santurtzi Bilbo ↔ Muskiz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bizkaibus | A3115 Bilbo ↔ Santurtzi A3122 Bilbo ↔ Errepelega A3137 Bilbo ↔ Barakaldo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 C-1 linea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| C-2 linea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geltokia 1888ko martxoaren 19an ireki zen.
Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:[1]
Bilbo — Santurtzi: 6,600 kilometro-puntua Bilbo — Muskiz: 6,600 kilometro-puntua
Obispo Olaetxea kalea, 51Nahiz eta sarbidea irisgarria izan, nasa eta trenaren arteko tartea eta nasen arteko ibilbidea dela eta geltokiaren erabilera ez da irisgarria. Arartekoak argitaratutako irisgarritasuna eta garrioaren ikerketa-diagnosiaren arabera, «Mugikortasun Urriko Pertsona erabiltzaileak ezin du modu autonomoan nasa eta unitate mugikorraren plataformaren arteko desnibela libratu», «Burdinbide zerbitzuen eragileak ez dio Mugikortasun Urriko Pertsona erabiltzaileari bermatzen ibilgailutik igo edota jaistea» eta «Mugikortasun Urriko Pertsona erabiltzaileak ez du nasa batetik bestera ibiltzeko elementu mekaniko edota eraikuntza elementurik, eskaileradun lurpeko pasabidea zeharkatu behar da eta».[2]
| Irisgarritasuna | ||
| Lekua | Sarbidea | Egoera |
| Geltokia | Obispo Olaetxea kalea, 51 |  |
| Nasak | 1. trenbidea | |
| 2. trenbidea | | |
| Trenak | 1. trenbidea | |
| 2. trenbidea | | |
Geltokia 1888ko martxoaren 19an inauguratu zen, Bilbo-Santurtzi burdinbide tartea irekitzearekin batera, geroago Portugaletera helduko zen linean.[3] Lanak Bilbotik Portugaleterainoko Burdinbide Konpainiak egin zituen. 1889. urtean geltokiari Bizkaiko Foru Aldundiaren esku zegoen Trianoko Burdinbidea batu zitzaion, hasiera batean zamak garraiatzeko zena, eta geroago bidaiarientzako zerbitzua eskaintzen hasi zuena.[4]
1902ko abenduaren 15ean La Robla trenbidearen Balmaseda eta Lutxana arteko zabalera metrikoko trenbide tartea inauguratu zen, Irauregiko geltokitik Lutxanara arteko adarra eraiki ondoren, Lutxana La Robla trenbidearen geltoki-buru bilakatuz. Helburua zama garraioak (batik bat ikatza) Bilboko itsasadarrean kokatutako industrietara eta mineralak kargatzeko tokietara helaraztea zen.[5] Era berean, bidaiarientzako zerbitzuak ere eskaintzen hasi ziren, geltokian Bilbo eta Portugalete elkarlotzen zituen trenbidearekin lotura ezarriz. Urteetan zehar geltokiak trenbide zabalera metriko eta iberiarreko zerbitzuak jaso zituen, eta gaur egun bidaiari gutxi jasotzen dituen arren, garaian garraio lotune garrantzitsua izan zen.
1972an FEVEk geltokian bidaiarientzako zerbitzuak eten zituen. Zabalera metrikoko adarra zama garraioentzako baino ez zen mantendu. Denbora pasa ahala zama garraioak gutxituz joan ziren, eta Bizkaiko Labe Garaiei 90eko hamarkadara arte, eta Sefanitro (geroago Befesa) lantegiari 2000 urtera arte zerbitzu eman zien. Ondoren, Bizkaiko Labe Garaien Ansioko lantegira (gaur egun Bilbao Exhibition Centre erakustazoka kokatzen den orubea) heltzen zen zabalera metrikoko trenbide tartea eraitsi zen. Trenbide horrek zabalera iberiarreko trenbideak gurutzatzen zituen.
1906an zabalera iberiarrean 87 metro luzedun bazterbidea eraiki zen.
2004ko abenduaren 31tik Renfe Operadorak linea ustiatzen du, Adif trenbide-instalazioen titularra den bitartean.[6]
2007ko otsailaren 7an geltokian ETAk jarritako lehergailu batek eztanda egin zuen.[7] Geltokiaren teilatua erori zen eta geltokiko eraikinera sarrerak itxi behar izan zituzten. 2010ean FEVEk, garai hartan eraikinaren jabe zena, eraikina konpondu zuen.
2017ko uztailaren 18an Eusko Jaurlaritzak adierazi zuen 2018ko hasieran Espainiako Gobernuak Irauregi-Lutxana burdinbidearen kudeaketa transferituko ziola, bi instituzioek hala adostuta.[8]
2018ko abenduaren 15ean Irauregi-Lutxana burdinbidearen eskualdaketa gauzatu zen, eta ordutik, Espainiako Aldizkari Ofizialean eta EAEko Aldizkari Ofizialean jasotzen den bezala, Lutxanako geltokiaren titulartasuna Administrador de Infraestructuras Ferroviarias eta Euskal Trenbide Sareak partekatua da.[9]
Eraikina nasa zentrala den plataforma baten gainean dago, oin laukizuzena eta bi solairu simetriko ditu, eta lau isurialdeko teilatuzko estalkia. Ekialdeko eta mendebaldeko fatxadei atxikita markesina bana du. Ekialdeko partean zabalera iberiarreko 1. trenbidea dago, Renfeko Aldirien zerbitzuek erabiltzen dutena; eta mendebaldeko partea Renfe Feve zabalera metrikodun zerbitzuetarako prestatuta dago, gaur egun zabalera metrikoko zerbitzurik eskaintzen ez den arren. Sarbidea iparraldeko fatxadatik egiten da, eta eraikinak Renfeko Aldirien bestibulua jasotzen du, leihatiladun txarteldegi, txartel salmenta eta balioztatze makinaz hornitutakoa. Geltokiaren eraikina Renfeko Aldirien 2. trenbidea jasotzen duen alboko nasarekin komunikatuta dago eskailerak dituen trenbideen azpiko tunelaren bitartez.
Bidaiarientzako zerbitzuak alde batera utzita, geltoki gunea zama garraiorako puntu garrantzitsua da. Zabalera metrikoko trenbidez Bilboko portua eta Kantauri itsasoko ertza elkarlotzeko modu bakarra da, gaur egun. Geltoki inguruan ez dago instalazio logistikorik, eta trenak kargatu eta deskargatzeko geltokira heldu aurreko plataforma bat erabiltzen da, non kamioiekin zamak aldatzen diren. ArcelorMittal Sestao lantegitik altzairu bobinak kargatzen dira Asturiasera; Bilboko portutik eta Zornotzatik aluminioa kargatzen da Galiziara; eta Arenas de Arija S.A. Burgosko enpresatik etorritako harea deskargatzen da. Zabalera metrikoko trenbideak zama-garraiorako bagoiak edota bidaiarientzako trenak baztertzeko erabiltzen dira, eta 2008an eta 2010ean ere hainbat tren turistiko ere baztertu ziren.
Zabalera iberiarrari dagokionez, erabiltzen ez den hirugarren trenbide bat abiatzen da geltokitik Barakaldorako norantzan, etorkizunean tarte horretako trafiko gaitasuna handitzea posible egiteko helburuarekin. Nahiz eta hirugarren trenbidea zerbitzuz kanpo egon, 2009an Lutxana eta Desertu-Barakaldo geltokiaren artean egin zen trenbideen estaltzeak hirugarren trenbide hori jasotzeko gaitasuna du, tunelari zabalera nahikoa eman zitzaion eta.
Geltokia Sefanitro lantegia kokatuta egon zen ingurura birkokatzea aurreikusi zen, Lutxana auzoan eraikitzen ari den zabalkundeari zerbitzu emateko. Horren ondorioz Burtzeña auzoan geltoki berri bat eraikitzea ere proposatu zen.
| |||||||||||||||||
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
