Karel Čapek

Karel Čapek (Malé Svatoňovice, Austria-Hungariako Inperioa, 1890eko urtarrilaren 9a - Praga, Txekoslovakia, 1938ko abenduaren 25a) eleberrigile eta drama-idazle txekiarra izan zen.

Karel Čapek
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Malé Svatoňovice, 1890eko urtarrilaren 9a
Herrialdea	Austria-Hungariako Inperioa  (1890 -  1918)  Txekoslovakia  (1918 -  1938)
Lehen hizkuntza	txekiera
Heriotza	Vinohrady (en) eta Praga, 1938ko abenduaren 25a (48 urte)
Hobiratze lekua	Vyšehrad cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: pneumonia
Familia
Aita	Antonín Čapek
Ezkontidea(k)	Olga Scheinpflugová  (1935eko abuztuaren 26a -  1938ko abenduaren 25a)
Haurrideak	ikusi Helena Čapková Josef Čapek
Hezkuntza
Heziketa	Arte Fakultatea Berlingo Humboldt Unibertsitatea
Hizkuntzak	txekiera frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	itzultzailea, eleberrigilea, errealizadorea, argazkilaria, antzerkigilea, kazetaria, zientzia-fikzio idazlea, haur literaturaren idazlea, idazlea, filosofoa, margolaria, literatura-kritikaria, saiakeragilea eta poeta
Lantokia(k)	Herbehereak Hradec Králové Praga eta Brno
Lan nabarmenak	ikusi Krakatit (en) Zářivé hlubiny (en) Boží muka (en) Krakonošova zahrada (en) Q12031513 Boží muka (en) The Absolute at Large (en) Q12054415 Q4533491 Q4533536 The Gardener's Year (en) Q12035652 Q4533571 Hordubal (en) War with the Newts (en) První parta (en) Q12022240 Život a dílo skladatele Foltýna (en) The Fateful Game of Love (en) The Robber (en) R.U.R. Pictures from the Insects' Life (en) Věc Makropulos (en) Adam the Creator (en) The White Disease (en) The Mother (en) Italian leaves (en) Anglické listy (en) Q11995849 Q12042003 Q11722924 Q11774680 Dášeňka (en) Q12039306 Q12020450 Q12027714
Jasotako sariak	ikusi Tomáš Garrigue Masaryk-en Ordena, lehen maila  (1995) honorary citizen of Hradec Králové  (2019ko maiatzaren 1a) honorary citizen of Prague 10  (2021eko ekainaren 2a)
Kidetza	Brothers Čapek (en)
Izengoitia(k)	K. Č., B. Č., Karel Plocek eta Karel Vašek
Genero artistikoa	zientzia-fikzioa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katoliko ez-elizkoia

Txekieraren eraberritzaile nagusia izan zen.

Biografia

1916. urtean eman zituen ezagutzera bere lehen idatziak. Geroago antzerki-lanak (drama utopikoak) eta eleberriak idatzi zituen. Bere obrarik ezagunena R.U.R. edo Rosumovi Univerzální Roboti drama da (1921). Aipaturiko lanean robota (bortxazko langilea) izena sortu zuen. Harenak dira, halaber, Vec Makropolus (Makropoulos afera, 1922), Bílá nemoc (Izurri zuria, 1937) eta Matka (Ama, 1938) dramak eta Tovarna na absolutno (Absolutuaren lantegia, 1922) eta Valka s mloky (Arrabioen gerra^[1], 1936). T.G. Txekoslovakiako Masaryk lehendakariarekin egindako elkarrizketa batzuk ere argitaratu zituen 1935ean.

Bere zientzia-fikziozko idazki guztiek gizakiaren hondamendia dakarte gogora. Nazien gorakadaren garaian gorpuztu zen ikuspegi ezkorra dute ezaugarri. Obra horiez gainera, bidaia liburuak idatzi zituen (Italiako gutunak, 1923; Ingalaterrako gutunak, 1924) eta psikologia arazoak aztertu zituen trilogia batean: Hordubal (1933), Povretron (Meteoroa, 1934) eta Obycejny zivot (Ohiko bizitza bat, 1934).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Karel Čapek

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. «Arrabioen gerra» EIZIE (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).

Kanpo estekak

• «Arrabioen gerra» EIZIE Koro Navarro-ren itzulpena.Erein, Igela, 2024

• Datuak: Q155855
• Multimedia: Karel Čapek / Q155855