From Wikipedia, the free encyclopedia
Lee Ji-eun (koreeraz hangul alfabetoan: 이지은, hanja alfabetoan: 李知恩), izen artistikoa IU duena (아이유), (Seul, 1993ko maiatzaren 16a) abeslari, musikagile, aktore eta telebista aurkezle hegokorearra da. K-pop musikarien artean salmenta handienak dituzten abeslarietako bat da eta Forbes aldizkariak Koreako famatuen zerrendan hirugarren postuan ezarri zuen 2012an. 2017an hegokorearren idolo handiena izendatu zuen Gallup Koreak[1]. Billboard aldizkariak K-pop zerrendetan lehen postuan abestiak luzaroen izan dituen abeslaria izendatu zuen.
IU (abeslaria) | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | 이지은 |
Jaiotza | Songjeong-dong eta Seul, 1993ko maiatzaren 16a (31 urte) |
Herrialdea | Hego Korea |
Lehen hizkuntza | koreera |
Familia | |
Bikotekidea(k) | |
Hezkuntza | |
Heziketa | Dongduk Girls' High School (en) Seoul Yangnam Elementary School (en) Eonju Middle School (en) |
Hizkuntzak | koreera |
Jarduerak | |
Jarduerak | abeslaria, aktorea, kantugilea, zinema aktorea, ahots-aktorea, telebista-aktorea eta pop singer (en) |
Izengoitia(k) | IU eta 아이유 |
Genero artistikoa | pop musika K-popa balada |
Ahots mota | light soprano (en) |
Musika instrumentua | gitarra gitarra akustikoa ahotsa |
Diskoetxea | EMI Kakao M (en) EDAM Entertainment (en) |
edam-ent.com…, iloveiu.jp, universal-music.co.jp… eta edam-ent.com… | |
| |
Seulen jaio zen Lee Ji-eun eta txikitatik hartu zituen aktore izateko klaseak. Lehen Hezkuntza amaitu berritan familiaren ekonomiak porrot egin zuen eta bera eta bere neba txikia aiton-amonen eskutan utzi zituzten, egoera behartsu latzean[2]. Eskolan abesteari ekin zion buru belarri eta hainbat casting egin ondoren LOEN Entertainment diskoetxean aukera eman zion[2]. Izen artistikoa berak ezarri zion, IU izenak I and You (Ni eta zu) adierazten du. Etxean gabezia handiak zituenez IU-k ordu asko sartzen zituen estudioan, han janaria behar adina baitzuen eta lo egiteko toki bat ere bai[2], baina eskolara joatea zailagoa zenez oinarrizko ikasketak egin eta ez zuen aurrera jarraitu[3].
Hamar hilabetez diskoetxean musika lantzen aritu ondoren nesken talde batean sartzeko hasierako asmoa alde batera utzi eta bakarkako abesti bat grabatu zuen, "Lost child" (미아), hasieran kritikatua izan zena, eta ondoren Lost and Found EP-a atera zuen. Hego Koreako Kultura Ministerioak 2008ko azaroan hilabeteko debutari onena izendatu zuen baina diskoak ez zuen espero besteko arrakastarik izan. 2009ko apirilaren 23an aurreneko disko luzea plazaratu zuen, Growing Up izenekoa. Lehenengo singlea "Boo" izan zen eta "Lost child" abestiarekin konparatuta estiloa erabat desberdina zuen, balada iluna eta 1980 hamarkadako soinu "retroa" zuen[4]. Harrera ona izan zuen. Diskoko bigarren singlea diskoari izena ematen dion "Growing Up" izan zen, hau ere rockeroa. IU-k hamabost urte baino ez zituen oraindik eta bideoetan bere haur itxura horrekin azaltzen zen, berak gustuko ez bazuen ere[5].
2010 urtean "Nagging" abestia grabatu zuen eta honi esker bi sari irabazi zituen, Inkigayo musika saioan eta K-pop musikako Music Bank sarietan. Abenduan EP berri bat atera zuen, Real izenekoa. 2011ko urtarrilean aktore lanetan debuta egin zuen Dream High teleseriean. Urte berean bigarren disko luzea atera zuen, Last Fantasy. Arrakasta izugarrizkoa izan zen, diskoko hamahiru abestiak iritsi ziren ia zerrenda guztietako lehen postura[6]. Urte berean "Inkigayo" musika telesaioko aurkezle lanetan hasi zen martxoan eta honek are eta ezagunago bihurtu zuen Hego Korean. 2013ko uztailerarte aritu zen Inkigayo programan[7].
Japonieraz EP bat grabatu zuen, I □ U[8], eta 2012ko urtarrilean Tokioko Bunkamura estadioan eman zuen kontzertua. Bertan abesten zuen abeslari korear gazteena izan zen[9]. 2013an Modern Times diskoa atera zuen, hiruhgarren disko luzea.
Musika ibilbidean aurrera zihoan eta baita aktore lanetan ere. 2013an You Are the Best! eta Bel Ami teleserietako protagonista izan zen[10] eta 2015ean The Producers-en parte hartzeko izan zen aukeratua.
2017an Palette argitaratu zen, IU-ren laugarren disko luzea[11]. Koreako Musika Sarietan Pop disko onenaren saria eman zioten eta Melon Music Sarietan eta Seulgo Musika Sarietan urteko diskorik onena bihurtu zen[12]. Billboard aldizkariak 2017ko K-pop disko onenaren saria eman zion.
Haurtzaro konplikatua zan zuenez esklusio bidean dauden haurrei laguntzen ibili izan da. 2012an poliziarekin elkarlanean bullyingaren aurkako kanpainak egin izan ditu. 2015 eta 2018 urteetan diru kopuru handiak eman zizkion Green Umbrella Children's Fundazioari haur behartsuei laguntzeko eta fundazioan bolondres lanetan ibili izan da[13]. "IU Scholarship" beka ere sortu zuen familia behartsuetako haurrei ikasketak finantziatzeko[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.