Guraso-ahala edo guraso-agintea gurasoek emantzipatu gabeko seme-alaben gainean dituzten ahalmenen eta betebeharren multzoa da.[1] Sistema erromatar zuzenbideak sortu zuen, aitak (latinez: pater familiae) seme-alaben gainean zuen botere esklusiboa ezarriz, pater familiae delakoak bere emazte eta esklaboengan ere zuen boterearekin integratuz.
Europako herrialde batzuek guraso-ahalaren sistema hartu zuten gurasoen arteko harremanak arautzeko, alde batetik, eta seme-alaben artekoak, bestetik. Hispanoamerikan, Espainiar Inperioak erromatar guraso-ahala ezarri zuen bere kolonietan, eta handik XIX. mendetik aurrera independizatu ziren herrialdeetako sistema juridikoetara igaro zen.[2] Urteen poderioz, guraso-ahalaren sistemak aldatu egin dira, gizonen eta emakumeen arteko berdintasunezko xedapenak sartzeko, institutuaren ohiko kontzepzio hierarkiko patriarkala murrizteko, bai eta haurra subjektu gisa eta haurren interes nagusi gisa ezartzeko ere.[3] Sistemak ere aldatuz joan dira, dibortzio-kasuen gorakadari erantzuteko eta gurasoak elkarrekin bizi ez direnean guraso-ahala arautzen duten arauak ezartzeko.
Azken hamarkadetan, batez ere 1989an Haurren Eskubideei buruzko Hitzarmena ezarri zenetik, oraindik geratzen diren guraso-ahalaren erregimenak behin betiko uzteko joera dago, «guraso-erantzukizuna» izeneko erregimenak ezartzeko.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
