Colorado (ibaia)

Colorado^[1] (ingelesez: Colorado River; gaztelaniaz: Río Colorado; mojaveraz: Aha Kwahwat) Estatu Batuetako hego-mendebaldeko eta Mexikoko ipar-mendebaldeko ibai nagusia da. 2.330 kilometro luze da eta 637.000 kilometro koadroko arroa drainatzen du^[2].

Colorado Colorado River (en)
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	2.334 km
Geografia
Koordenatuak	40°28′20″N 105°49′34″W
Estatu burujabe	Ameriketako Estatu Batuak
Estatua	Colorado
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Eagle River (en) Roaring Fork River (en) Gunnison River (en) Dolores River (en) Range Creek (en) San Juan River (en) Little Colorado River (en) Gila ibaia Green River (en) Dirty Devil River (en) Paria River (en) Kanab Creek (en) Virgin River (en) Blue River (en) Bill Williams River (en) Havasu Creek (en) Little Dolores River (en) Muddy Creek (en) Piney River (en) Plateau Creek (en) Roan Creek (en) Williams Fork (en) Willow Creek (en) Tapeats Creek (en) Fraser River (en) Professor Creek (en) Mill Creek (en)
Arroaren azalera	637.137 km²
Arro hidrografikoa	Colorado River drainage basin (en)
Ur-emaria	640 m³/s
Iturburua	La Poudre Pass (en)
Bokalea ()	Kaliforniako golkoa

Artikulu hau Estatu Batuetako ibaiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Colorado (argipena)».

Geografia

Iturburua Colorado estatuaren ipar-mendebaldeko Mendi Harritsuetan du. Gero, Estatu Batuetako Utah, Arizona, Nevada, Kalifornia eta Mexikoko Kalifornia Beherea eta Sonora estatuak zeharkatzen ditu, Kaliforniako golkora isuri baino lehen. Lehenago Colorado Grand River eta Green River bilgunetik aurrerako ibilbidearen izena izan bazen ere, 1921ean, Colorado estatuaren eskariz, Mendi Harritsuetan hasitako ibilbideari eman zitzaion izen hori^[3].

Arizonako lautadetan (Coloradoko lautadak) arroila sakonak sortzen ditu; Arroila Handia (ingelesez: Grand Canyon of Colorado), adibidez, 446 km luze da. Colorado ibaiak aintzira zabala osatzen duen Hoover urtegia (Hoover Dam) hornitzen du, eta handik aurrera Arizona, Nevada eta Kalifornia estatuen arteko muga egiten du. Kaliforniako golkoan itsasoratzen da, Mexikon 128 km egin ondoren.

Coloradoko Arroila Handia

Ibaiadarrak

Green ibaia Little Colorado Virgin ibaia Gila ibaia Dirty Devil ibaia Dolores ibaia

Escalante ibaia Gunnison ibaia Kanab ibaia Paria ibaia San Juan ibaia

Hiri nagusiak

• Rifle (Colorado)
• Grand Junction (Colorado)
• Moab (Utah)
• Yuma (Arizona)
• Calexico (Kalifornia)
• Mexicali (Kalifornia Beherea)

Historia

Ibaia ikusi zuen lehendabiziko europarra Francisco de Ulloa izan zen, 1539an, Kaliforniako golkoa esploratzen ari zela.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .
2. Colorado River^{[Betiko hautsitako esteka]} Global.britannica.com
3. «Many years ago, the Colorado River was just Grand» Summitdaily.com

Kanpo estekak

• Datuak: Q1265
• Multimedia: Colorado River / Q1265