From Wikipedia, the free encyclopedia
Chogha Zanbil (persieraz: چغازنبیل) Irango Khuzestan probintzian dagoen Elam Inperioaren erorkin multzoa da. Dezful hiriaren mendebaldean dago, 25 kilometrotara, Susatik 45 kilometrotara. K.a. XIII. mendean, 1250. urtearen inguruan, Untash-Napirisha erregeak sortu zuen, Anshan eta Susa hirien arteko bidean. 1979tik Unesco]]k Gizateriaren Ondarea bezala onartu zuen.[1]
| Chogha Zanbil | |
|---|---|
 UNESCOren gizateriaren ondarea | |
 | |
| Kokapena | |
| Estatu burujabe |  Iran |
| Probintzia | Khuzestan |
| Koordenatuak | 32°00′30″N 48°31′15″E |
 | |
| Gizateriaren ondarea | |
| Irizpidea | (iii) eta (iv) |
| Erreferentzia | 113 |
| Eskualdea[upper-roman 1] | Asia eta Ozeania |
| Izen-ematea | 1979 (III. bilkura) |
| Webgune ofiziala | |
Choga Zanbil Elam Inperioaren gune erlijioso garrantzitsua izan zen, Inshushinak Susako jainko nagusiari eskainita. K.a. 1250. urtearen inguruan, Anshan eta Susa hirien arteko bidean, Untash-Napirisha erregeak sortu zuen. Hasierako izena Dur-Untash-Naprisha (Untash-Naprisharen gotorlekua) izan zen.
Itxuraz, hiriak ez zuen arrakasta handia izan edo ez zen helburu horrekin eraiki. Antza, arrazoi ezezagunen ondorioz, lekua oso azkar utzi zuten, agian Untash-Naprisha leinuaren desagerpenaren ondorioz. Eraikitako monumentu gehienak Susara eraman zituzten. Dena dela, bertan eraikitako zigurata mendetan erabili izan zen; azkenik, K.a. 640 urtean, Asurbanipal errege asiriarrak bota egin zuen.
Historialari batzuen ustez Choga Zanbil eraikitzearen helburua Susa ordezkatuko lukeen gune erlijioso berria sortzea izan zen. Bertan Goi eta Behe Elam inperioaren jainko desberdinak batu egin zituzten.
Choga Zambil aztarnategian aurkitu den elementu nagusia lehen aipatu dugun zigurata da. Hasieran tenplu laukidun bat eraiki zen eta, ondoren, gainean zigurata egin zen. Bata zein bestea Untash-Naprisha erregearen garaian egin ziren. Zigurat eraikitzeko teknika oso originala izan zen: Mesopotamian gainean jarritako terrazekin egiten baziren, Chogha Zabilen lau solairu bertikalki ahokatuak eraiki ziren. Zigurat hau Irango bakarra da eta Mesopotamiatik (Irak) kanpo eraikitako gutxienekoa da (bakarrik beste bat ezagutzen da). Dorre hau barruko erdigune gehiena betetzen du.
Tarteko zonaldean jainko txikiei eskainitako 11 tenplu daude. Espezialisten ustez, hasierako planan 22 tenplu aurreikusi ziren baina proiektua ez zen osatu.
Multzo osoa hiru harresi kontzentrikoez babestuta zegoen.
Kanpoaldean, hegoekialdean, errege-auzoa eraiki zen. Bi jauregi eraiki ziren eta haietatik gertu Mesopotamiako suaren jainkoari, hau da, Nuskuri eskainitako tenplua aurkitu da. Jauregi baten azpian bost errege-hilobiak aurkitu dira, bestetik. Hilobi hauek ez ziren Elam Inperioan ohikoak zeren eta gorpuzkinak erraustuak zeuden; ohitura hori hitita eta Hurrita herrietan ematen zen. Datu horretatik errege leinu hori kanpotik etorritako izan zitekeela.
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
