Arcangelo Corelli

Arcangelo Corelli (Fusignano, gaurko Ravenako probintzia eta Emilia-Romagna eskualdea, 1653ko otsailaren 17a-Erroma, 1713ko urtarrilaren 8a), biolin-jotzaile eta barroko garaiko musika-konposatzaile italiarra izan zen.

Arcangelo Corelli
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Arcangelo Corelli
Jaiotza	Fusignano, 1653ko otsailaren 17a
Herrialdea	Aita Santuen Lurraldea
Heriotza	Erroma, 1713ko urtarrilaren 8a (59 urte)
Hobiratze lekua	Agriparen Panteoia
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera latina
Irakaslea(k)	Leonardo Brugnoli (en) Giovanni Benvenuti (en) Giovanni Battista Bassani (en)
Ikaslea(k)	ikusi Pietro Antonio Locatelli Francesco Geminiani Giovanni Battista Somis (en) Giovanni Battista Tibaldi (en) Francesco Gasparini (en)
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, biolin-jotzailea eta biola-jotzailea
Lan nabarmenak	ikusi Concerti grossi, op. 6 (en) Twelve Violin Sonatas, Op.5 (en)
Kidetza	Arcadiako Akademia
Mugimendua	musika barrokoa
Genero artistikoa	musika barrokoa musika klasikoa
Musika instrumentua	biolina

Biografia

Fusignanoko familiarik garrantzitsuenaren semea eta Alexandro VIII.a aita santuaren iloba zen. Haurtzarotik, biolina jotzen ikasi zuen bere jaioterrian eta beste hiri batzuetan. Erroman, berebiziko ospea lortu zuen biolin-jotzaile gisan, konposaketa teknika Kristina Suediakoaren babespean hobetzen zuen bitartean.

1682an, San Luigi dei Francesiko kaperako orkestrako lehen biolin-jotzaile bihurtu zen. 1710ean, Congregazione dei Virtuosi de Santa Cecilian sartu zen, Arcomelo Erimanteo ezizena hartu zuen urte berean. 1700erako, Corelli, jada, Palazzo della Cancilleriako lehen biolin-jotzailea eta kontzertu zuzendaria zen. Hain ospe handia zuen, non 1706an, Arcadiako Akademian sartu zen: garai hartan ohore handia zen. Bertan, Domenico Scarlatti ezagutu zuen eta handik bi urtera, Georg Friedrich Händel. 1713ko urtarrilaren 8an hil zen Erroman. Santa Maria della Rotonda elizako panteoian lurperatu zuten.

Sonata aurreklasikoaren aitzindari handienetakotzat hartzen da eta concerto grossoaren ordezkari nagusitzat. Haren musikak eragin handia izan zuen Alemaniako konposatzaileen artean, bereziki Johann Sebastian Bach eta Händelengan. Joseph Haydnen lanen ondoren, Corelliren lanak haren garaiko argitaratuen eta berrargitaratuenak izan ziren.

Lanak

Haren ganbera musikako lanen artean, honako hauek daude:

• 10 sonata hirukotean, bi biolin eta biolontxelo batentzako, opus 1 (1681)
• 18 sonata hirukotean, bi biolin, biola bat eta biolontxelo edo klabikordioarentzako, opus 2 (1685)
• 12 sonata hirukotean, bi biolin eta txirula batentzat, opus 3 (1689)
• 25 sonata hirukotean, bi biolin, biola eta klabizenbaloarentzat, opus 4 (1694)
• 12 sonata biolin, biolontxelo eta klabizenbaloarentzako, opus 5 (1700)-(12.a, La Folia izenekoa)
• 11 bariazio, La Foliaz.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arcangelo Corelli

• Datuak: Q164475
• Multimedia: Arcangelo Corelli / Q164475