Aleksei Nikolaievitx Tolstoi[1] (errusieraz: Алексе́й Никола́евич Толсто́й; Pugatxiov, 1883ko urtarrilaren 10agreg./1882ko abenduaren 29ajul. - Mosku, 1945 otsailaren 23a) errusiar idazlea izan zen. Eleberriak eta ipuinak idatzi zituen, batez ere. Konde baten semea zen, eta Leon Tolstoi XIX. mendeko eleberrigilearen familiakoa. Ingeniaritza-ikasketak egin zituen San Petersburgoko Unibertsitatean. Boltxebikeen Urriko Iraultzaren garaian, Zurien aldekoa izan zen, eta Gerra Zibila amaitzean, Europako mendebaldera atzerriratu zen (1919-1923). 1923an, Errusiara itzuli, eta hantxe geratu zen. Ipuin-kontalari trebea zen eta era askotako lanak idatzi zituen, denbora pasakoak asko. Lan ezagunenak hauek dira: Detstvo Nikity (1921, Nikitaren haurtzaroa), beste bi libururekin batera bere haurtzaroko eta gaztaroko autobiografia biltzen duena; Siostry (1920-1921, Ahizpak), Vosemnadtsaty god (1927-1928, 1918. urtea), eta Khmuroie utro (1940-1941, Goiz iluna) trilogia; Piotr I (1929-1945, Petri Lehena) historia-eleberri amaitu gabea, eta Ivan Izugarria (1943) antzerkia.
Datu azkarrak SESBeko Sobiet Goreneko kide, Bizitza ...
Itxi
- Eleberriak
- Txudaki (1911)
- Khromoi barin (1912)
- Aelita (1923)
- Pokhozhdenia Nevzorova, ili Ibikus (1924)
- Giperboloid inzhenera Garina (1927)
- Emigranty (1931)
- Khozhdenie po mukam (hiru liburukitan):
- Siostry (1922)
- 18-i god (1928)
- Khmuroie utro (1941)
- Piotr Pervy (1934)
- Eleberri laburrak eta ipuinak
- Staraia baxnia (1908)
- Arkhip (1909)
- Petuxok (Nedelia v Turgeneve) (1910)
- Svatovstvo (1910)
- Mixuka Nalymov (Zavolzhie) (1910)
- Aktrisa (Dva druga) (1910)
- Metxtatel (Aggei Korovin) (1910)
- Neverny xag (Povest o sovestlivom muzhike) (1911)
- Kharitonovskoie zoloto (1911)
- Prikliutxenia Rasstiogina (1913)
- Liubov (1916)
- Prekrasnaia dama (1916)
- Obyknovenny txelovek (1917)
- Den Petra (1918)
- Prostaia duxa (1919)
- Txetyre veka (1920)
- V Parizhe (1921)
- Graf Kaliostro (1921)
- Detstvo Nikity (1922)
- Povest Smutnogo vremeni (1922)
- Sem dnei, v kotorye byl ograblen mir (Soiuz piati) (1924)
- Txornaia piatnitsa (1924)
- Golubye goroda (1925)
- Vasili Sutxkov (1927)
- Byvaly txelovek (1927)
- Velikosvetskie bandity (1927)
- Moroznaia notx (1928)
- Gadiuka (1928)
- Khleb (Oborona Tsaritsyna) (1937)
- Ivan Grozny (Oriol i orlitsa, 1942; Trudnye gody, 1943)
- Russki kharakter (1944)
- Strannaia istoria (1944)
- Drevni put
- Na ostrove Khalki
- Rukopis, naidennaia pod krovatiu
- V snegakh
- Mirazh
- Ubistvo Antuana Rivo
- Na rybnoi lovle
- Haurrentzako ipuinak
- Zolotoi kliutxik, ili Prikliutxenia Buratino (1936)
- Rusalotxi skazki
- Polevik (1909)
- Khoziain (1909)
- Rusalka (Neugomonnoie serdse) (1910)
- Ivan da Maria (1910)
- Vedmak (1910)
- Vodianoi (1910)
- Kikimora (1910)
- Diki kur (1910)
- Ivan-tsarevitx i Alaia-Alitsa (1910)
- Solomenny zhenikh (1910)
- Strannik i zmei (1910)
- Prokliataia desiatina (1910)
- Zveriny tsar (1910)
- Sinitsa (1918)
- Sorotxi skazki
- Soroka (1909)
- Myxka (1909)
- Koziol (1909)
- Jozh (Jozh-bogatyr) (1909)
- Zaiats (1909)
- Mudrets (1909)
- Verbliud (1909)
- Gorxok (Malenki felieton) (1909)
- Kartina (1909)
- Lisa (1910)
- Kot Vaska (1910)
- Sova i kot (1910)
- Gusak (1910)
- Ratxia svadba (1910)
- Portotxki (1910)
- Muravei (1910)
- Petuxki (1910)
- Merin (1910)
- Kuriny bog (1910)
- Maxa i myxki (1910)
- Rys, muzhik i medved (1910)
- Velikan (1910)
- Mixka i lexi (1910)
- Baxkirii (1910)
- Serebrianaia dudotxka (1910)
- Smirny muzh (1910)
- Bogatyr Sidor (1910)
- Polkan (1909)
- Topor (1909)
- Vorobei (1911)
- Zhar-ptitsa (1911)
- Prozhorlivy baxmak (1911)
- Snezhny dom (1911)
- Fofka (1918)
- Kot smetanny rot (1924)
- Kak ni v txiom ne byvalo (1925)
- Rasskaz o kapitane Gatterase, o Mite Strelnikove, o khuligane Vaske Taburetkine i o zlom kote Khame (1928)
- Antzezlanak
- Putexestvie na Severny polius (1900)
- O jezhe, ili Nakazannoie liubopytstvo (1900eko hamarkada)
- Diavolski maskarad, ili Kovarstvo Apollona (1900eko hamarkada)
- Mukha v kofeie (Spletni, kotorye kontxaiutsia plokho) (1900eko hamarkada)
- Duel (1900eko hamarkada)
- Opasny put, ili Gekata (1900eko hamarkada)
- Spasatelny krug estetizmu (1900eko hamarkada)
- Dotx kolduna i zakoldovanny korolevitx (1908)
- Netxaiannaia udatxa (1911)
- Den Riapolovskogo (1912)
- Nasilniki (Lentiai) (1912)
- Molodoi pisatel (1913)
- Kukuxkiny sliozy (1913)
- Den bitvy (1914)
- Netxistaia sila (1916)
- Kasatka (1916)
- Raketa (1916)
- Mrakobesy (Gorki tsvet, Akila) (1917-1940)
- Liubov – kniga zolotaia (1918)
- Smert Dantona (1919)
- Bunt maxin (1924)
- Zagovor imperatritsy (P. Stxiogolevekin batera, 1925)
- Azef (P. Stxiogolevekin batera, 1925)
- Polina Gebl (P. Stxiogolevekin batera, 1925)
- Txudesa v rexete (1926)
- Na dybe (1929)
- Eto budet (P. Sukhotinekin batera, 1931)
- Orango (A. Startxakovekin batera, 1932)
- Patent № 117 (A. Startxakovekin batera, 1933)
- Piotr I (1935-1938)
- Put k pobede (1938)
- Txortov most (1938)
- Zolotoi kliutxik (1938)
- Fiurer (1941)
- Ivan Grozny
- Oriol i orlitsa (1942)
- Trudnye gody (1943)
- Khromoi barin: 1915ean estreinatutako filma.
- Khromoi barin: 1920an estreinatutako filma.
- Aelita: 1924an Jakov Protazanovek zuzendu eta Julia Solntseva, Igor Ilinski eta Nikolai Tsereteli aktoreek antzeztutako filma.
- Khromoi barin: 1928an Konstantin Eggertek zuzendu eta Konstantin Eggert, Vera Mailnovskaia eta Mikhail Klimov aktoreek antzeztutako filma.
- Piotr Pervy: 1937tik 1938ra Vladimir Petrovek zuzendu eta Nikolai Simonov, Nikolai Txerkasov eta Alla Tarasova aktoreek antzeztutako filma.
- Zolotoi kliutxik: 1939an Aleksandr Ptuxkok zuzendu eta Aleksandr Stxagin, Sergei Martinson eta Olga Xaganova-Obraztsova aktoreek antzeztutako filma.
- Khozhdenie po mukam: 1957tik 1959ra Grigori Roxalek zuzendu eta Rufina Nifontova, Nina Veselovskaia, Vadim Medvedev eta Nikolai Gritsenko aktoreek antzeztutako filma.
- Prikliutxenia Buratino: 1958an Ivan Ivanov-Vano eta Dmitri Babitxenkok zuzendutako marrazki biziduna.
- Giperboloid inzhenera Garina: 1965ean Aleksandr Ginzburgek zuzendu eta Jevgeni Jevstigneiev, Vsevolod Safonov eta Mikhail Astangov aktoreek antzeztutako filma.
- Gadiuka: 1965ean Viktor Ivtxenkok zuzendu eta Ninel Myxkova, Boris Zaidenberg eta Aleksandr Movtxan aktoreek antzeztutako filma.
- Krakh inzhenera Garina: 1973an Leonid Kvinikhidzek zuzendu eta Oleg Borisov, Nonna Terentieva eta Aleksandr Beliavski aktoreek antzeztutako filma.
- Prikliutxenia Buratino: 1975ean Leonid Netxaievek zuzendu eta Dmitri Iosifov, Tatiana Protsenko eta Roman Stolkarts aktoreek antzeztutako filma.
- Khozhdenie po mukam: 1977an Vasili Ordynskik zuzendu eta Juri Solomin, Irina Alfiorova eta Svetlana Penkina aktoreek antzeztutako telesaila.
- Junost Petra: 1980an Sergei Gerasimovek zuzendu eta Dmitri Zolotukhin, Tamara Makarova eta Aleksei Jemelianov aktoreek antzeztutako filma.
- V natxale slavnykh del: 1980an Sergei Gerasimovek zuzendu eta Dmitri Zolotukhin, Tamara Makarova eta Natalia Bondartxuk aktoreek antzeztutako filma.
- Pokhozhdenia grafa Nevzorova: 1982an Aleksandr Pankratov-Txornyk zuzendu eta Lev Borisov, Piotr Stxerbakov eta Vladimir Samoilov aktoreek antzeztutako filma.
- Formula liubvi: 1984an Mark Zakharovek zuzendu eta Nodar Mgaloblixvili, Jelena Valiuxkina eta Aleksandr Mikhailov aktoreek antzeztutako filma.
- Prodelki v starinnom dukhe: 1986an Aleksandr Pankratovek zuzendu eta Daria Mikhailova, Vladimir Samoilov eta Nikolai Trofimov aktoreek antzeztutako filma.
- Sapozhnik i Rusalka: 1989an Valeri Ugarovek zuzendutako marrazki biziduna.
- Detstvo Nikity: 1992ean estreinatutako filma.
- Piękna nieznajoma: 1992an Jerzy Hoffmanek zuzendu eta Grażyna Szapołowska, Wojciech Malajkat eta Beata Tyszkiewicz aktoreek antzeztutako filma.
- Mily drug davno zabytykh let: 1996an Samson Samsonovek zuzendu eta Aleksandr Mikhailov, Anna Tikhonova eta Viatxeslav Tikhonov aktoreek antzeztutako filma.
- Noveixie prikliutxenia Buratino: 1997an Din Makhamatdinovek zuzendu eta Kristina Orbakaitė, Nataxa Koroliova eta Aleksandr Kalianov aktoreek antzeztutako filma.
- Zheltukhin: 2002an estreinatutako marrazki biziduna.
- Khozhdenie po mukam: 2017an Konstantin Khudiakovek zuzendu eta Anna Txipovskaia, Julia Snigir eta Leonid Bitxevin aktoreek antzeztutako telesaila.