Azido oxaloazetikoa, edo forma ionizatuan oxalazetatoa, formula duen azido karboxilikoa da, metabolismoko hainbat ibilbidetan tarteko metabolitoa dena, esate baterako Krebsen zikloan[1], Krebsen zikloan, glukoneogenesian, urearen zikloan, gantz azidoen biosintesian, glioxilatoaren zikloan edota C4 fotosintesian[2].
Azido oxaloazetiko | |
---|---|
Formula kimikoa | C4H4O5 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | oxigeno eta karbono |
Mota | Gantz-azido, biogenic acyclic ketone (en) eta dicarboxylic acid (en) |
Ezaugarriak | |
Formazio entalpia estandarra | −943,21 kJ/mol |
Errekuntza entalpia | −1.205,58 kJ/mol |
Masa molekularra | 132,005873 Da |
Erabilera | |
Rola | primary metabolite (en) |
Arriskuak | |
GHS arriskua | warning (en) |
Arrisku motak | H319 (en) |
Prekauzio motak | P305+P351+P338 (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | KHPXUQMNIQBQEV-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 328-42-7 |
ChemSpider | 945 |
PubChem | 970 |
Reaxys | 1705475 |
Gmelin | 30744 |
ChEBI | 1042886 |
ChEMBL | CHEMBL1794791 |
EC zenbakia | 206-329-8 |
ECHA | 100.005.755 |
CosIng | 88810 |
MeSH | D062907 |
RxNorm | 1661330 |
Human Metabolome Database | HMDB0000223 |
KNApSAcK | C00001197 |
UNII | 2F399MM81J |
KEGG | C00036 |
Sorrera
Hainbat eratara eratzen da azido oxaloazetikoa:
1. Krebsen zikloan L-malatoa oxidatzerakoan eratzen da. Malato deshidrogenasak katalizatzen du erreakzioa[3].
2. Pirubatoa karboxilatuz, landareen hostoetako mesofiloan gertatzen da. Pirubato karboxilasak katalizatzen du erreakzioa[4].
- CH3C(O)CO2− + HCO3− + ATP → −O2CCH2C(O)CO2− + ADP + Pi
3. Aspartatoa desaminatuz
Funtzio biokimikoak
Krebsen zikloa (azido zitrikoaren zikloa)
Krebsen zikloan ezinbesteko funtzioa betetzen du. Ziklora sartzen den azetil-CoA molekularekin erreakzionatzen du eta zitratoa sortzen da, sei karbonotako molekula. Zitrato sintasak katalizatzen du erreakzio kimiko hau[2].
Glukoneogenesia
11 erreakzio kateatuz egiten da glukoneogenesia eta amaieran glukosa molekula bat lortzen da. Bide metabolikoa mitokondrioan abiatzen da pirubatoa (3 karbono) karboxilatuz eta oxalazetatoa (4 karbono) sortuz[5]. Ondoren NADH-k oxalazetatoa erreduzitu eta malatoa eratzen da.
Urearen zikloa
Urearen zikloaren helburua urea sortzea da, aminoazidoen degradaziotik agertzen den amonioakoa harrapatu eta kanporatzeko. Hepatozitoetan gertatzen da. NADH behar da horretarako eta NADH lortzeko bideetako batean malatoa oxalazetato bihurtuz eskuratzen da[2].
Glioxilatoaren zikloa
Glioxilatoaren zikloa Krebsen zikloaren aldaera bat da, gantz azidoen degradazioan sorturiko azetil-CoAk erabiliz glukosa eskuratzen duena[6]. Landare hazien glioxisomatan eta hainbat bakteriotan gertatzen da.
Aminoazidoen sintesia
Oxalazetatoa aminatuz aspartatoa (Asp) eratzen da eta hau oinarri hartuta beste lau aminoazido ekoizten dira: asparragina (Asn), metionina (Met), lisina (lys) eta treonina (Thr)[7].
Erreferentziak
Kanpo estekak
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.