From Wikipedia, the free encyclopedia
Neguko solstizioko egunetan, abenduaren 21-22an izaten da, Lurra planetaren errotazio-ardatzaren ipar poloa Eguzkiaren aurkako noranzkoan orientatzen da. Egun horietan Euskal Herrian eguzki-orduak 8 bakarrik izaten dira eta gau-orduak 16.
Aldiz, Hego hemisferioan, ekainaren 21-22an gertatzen da neguko solstizioa, eta abenduan ipar hemisferioan izandako egoera bera gertatzen da hego hemisferioan.[1] Makurdura dela eta, urtean zehar jasotzen ditugun argi orduen kopurua aldatzen doa. Neguko solstizioan Lurra ez dago Eguzkitik urrunen, askotan pentsatzen den bezala. Ipar Hemisferioan Eguzkia zeiharragoa da, besterik ez.
Gertaera horrek baditu zenbait ondorio gure planetan:[1]
Solstizio hitza latinetik dator: sol, euskaraz "eguzkia" eta sistere edo "geldi egon".
Egun horrekin lotuta mundu osoko kulturek ospakizunak antolatzen dituzte. Hemen bildu ditugu batzuk:
Euskal Herrian ere une garrantzitsua zen Neguko solstizioa eta horrela ospatzen zen. Koldo Alijostes Bordagarairen hitzetan "Abenduaren 21ean uda bukatzen da gure arbasoen kosmogonia zaharrean eta berriro, negua hasten da; eta horrela betidanik eta betirako etengabeko ziklo natural batean sarturik. Neguko solstizioari Eguberri deitzen diogu, Egun+berri. Neguko solstizioaren pertsonifikazioa Olentzero dugu, eta neguko solstizioaren gurtzearekin loturik agertzen zaigu. Olentzero hitzak baditu zenbait aldaera: Olentzaro, Orentzaro, Orantzaro… Subilaro izena ere erabiltzen da". [2] Gaur egun, kristautasunaren eraginez, Gabonetako festekin batera ospatzen da.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.